- HEM KAZALARI ÖNLEYECEK HEM DE YILDA 14 MİLYAR DOLAR ZARARDAN KURTARACAK
İlknur SARGUT/Özgür KUMANOVALI, İSTANBUL, (DHA)
AKILLI Yabancı Madde Tespit (A-FOD) Sistemi\'ni geliştiren Türk mühendisler, havacılık sektörünün problemlerinden \'uçaklarda yabancı madde hasarını\' önlemeyi amaçlıyor. Pistte bulunan yabancı cisim takibini yapay zeka ile yapacaklarını belirten Ümit Yaşar Karadeniz, “Bu cisimlerin sektöre zararı yılda 14 milyar dolar. Sistemimiz 3 santimetrelik parçayı dahi tespit edecek\" dedi. Gazipaşa Alanya Havalimanı\'nda uygulanan teknoloji, 3. Havalimanı için açılan ihalede İsrailli şirketle yarışıyor.
Havalimanlarında yabancı cisim takibi artık yapay zekanın elinde. ODTÜ TEKNOKENT firması Argosai mühendisleri tarafından geliştirilen Akıllı Yabancı Madde Tespit (A-FOD) Sistemi, pistte bulunan kuş tiplerini bile tespit edebilecek. A-FOD\'u geliştiren ODTÜ TEKNOKENT firması Argosai Kurucu Ortağı Ümit Yaşar Karadeniz, çalışmalara 4 yıl önce başladıklarını belirterek geliştirdikleri sistemin görme ve gördüğünü anlama üzerine kurulu olduğunu belirtti.
“MARTI VE LEYLEĞİ BİLE AYIRT EDEBİLECEK\"
Pistlerin dinamik bir alan olduğunun altını çizen Ümit Yaşar Karadeniz, “Pist üzerinde oluşan kuşlar, yabancı maddelerin oluştuğu anda tespiti için yapay zeka teknolojisi çok faydalı. Bunu ancak yapay zeka teknolojisiyle yapmak mümkündü. Çünkü pistin üzeri çok dinamik, sürekli bir hareket halinde. Burada 3 santimetrelik bir parçayı bile görebilecek ve anlayabilecek, yağmurda ve karda bir kuşu \'bu martı, bu leylek\' diye sınıflayabilecek bir teknoloji geliştirdik\" diye konuştu.
TÜRKİYE\'DE ALANINDA TEK FİRMA
Türkiye\'de tek dünyada ise sayılı firmalar arasında yer aldıklarını ifade eden Karadeniz, “Biz bunu geliştirirken TÜBİTAK ve KOSGEB desteği aldık. Yapay zeka ile bu sorunu çözen dünyada birkaç firmadan birisi olduk, Türkiye\'de ise tekiz. Hem FOD alanında çözüm geliştiren hem de yapay zeka teknolojisini havacılık alanında uygulayan tek firmayız. Bizim gibi dünyada radarla yapan birkaç firma daha var\" dedi.
“CONCORDE KAZASININ NEDENİ YABANCI CİSİM\"
A-FOD yapay zeka teknolojisini Gazipaşa Alanya Havalimanı\'na kurduklarını anlatan Karadeniz, sistemin dünya üzerinde yalnızca 13 havalimanında kurulu olduğuna dikkat çekti. Paris\'te Charles De Gaulle Havaalanı\'ndan kalkışından birkaç dakika sonra düşen ve 113 kişinin ölümüne yol açan Concorde uçağının düşme nedeninin uçağın yakıt tankına çarpan bir cisim olduğunu hatırlatan Karadeniz sistemin havacılık sektörüne sağlayacağı faydaları şöyle anlattı:
“Böyle kazaların yaşanmaması için yola çıktık. Yabancı madde hasarının havacılık sektörüne yılda ortalama 14 milyar dolar zararı var. Bu aynı zamanda uçakların gecikmelerine, büyük aksamalara neden oluyor FOD havacılıkta ciddi problem. Bu geleneksel yöntemle yani insan gözüyle yapılırken cisimlerin yüzde 5\'i bulunabiliyordu. Bu sistemle cisim pistte oluştuğu andan itibaren 3 santimetrelik bir parça dahi o dinamik içerisinde yapay zeka teknolojisi ile yakalanıp alarm üretiyor bunun sonunda da temizleniyor. Bu insan hayatını kurtarması açısından önem kazanıyor\"
“3. HAVALİMANI DA ONA EMANET OLACAK\"
3. Havalimanı Yabancı Madde Tespit sistemi ihalesinde yer aldıklarını da belirten Karadeniz, “Burası dünyanın en büyük havalimanlarından bir tanesi. Biz orada ihaleye katıldık. Hepsi uluslararası olmak üzere 5 tane firma ihaleye katıldı ve biz son ikiye kaldık. Dünyada bu teknolojinin kullanılması için Türkiye başta olmak üzere çalışmalar başladı. Gazipaşa Alanya Havalimanı pilot oldu, Türkiye buna 3. Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı ile öncülük yapacak. Kısmetse bu yıl Türkiye\'de sonra da yurt dışında kurulumumuzu yaparak dünyaya açılmayı hedefliyoruz\" ifadelerini kullandı.
Görüntü Dökümü:
---------------
-Havalimanı\'ndan detay görüntüler
-A-FOD sisteminin işleyişiyle ilgili detaylar
-Pilot havalimanı olan Antalya Gazipaşa Havalimanı\'ndan detaylar
-ODTÜ TEKNOKENT firması Argosai Kurucu Ortağı Ümit Yaşar Karadeniz röportajı
-Yapay zeka teknolojisi ile geliştirilen sistemden detaylar
