T24 - Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Türk Malı adlı dizide, Abiye ve Erman Kuzu karakterlerinin kullandığı bozuk Türkçe nedeniyle Show TV'den savunma istedi. Dizide söz konusu karakterler tarafından değiştirilerek söylenen Türkçe kelimelerin listesini çıkaran RTÜK uzmanları, dizinin sadece iki bölümünde toplam 81 ifadenin yanlış kullanıldığını belirlediler. 15 gün içinde verilecek savunma yeterli bulunmazsa, Türk Malı dizisinin yayını durdurulacak.
Türk Malı adlı dizide, Abiye ve Erman Kuzu karakterleri tarafından yanlış kullanılan 81 ifadeyi listeleyen RTÜK uzmanları, kelime, deyim, özlü söz, özel isim, unvan, yer ismi, terim ve yabancı kelimelerden oluşan mini bir “kuzu sözlük” oluşturdular.
Üst Kurul Show TV'nin 15 gün içerisinde vereceği savunmayı yeterli bulmazsa, “Gençlerin ve çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyecek türden programların, bunların seyredebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmaması”na ilişkin yayın ilkesinin (4/z) ihlali nedeniyle, kanala program durdurma cezası verebilecek.
Rapor
RTÜK uzmanları tarafından hazırlanan raporda, dizide birçok kelime, deyim, özlü söz, özel isim, unvan, yer ismi, terim ile dilimize yabancı dillerden giren sözcüklerin yanlış kullanıldığı ve çok fazla argo kelimenin diyaloglarda yer aldığı belirtildi.
Bu nedenle dizinin çocuklara ve gençlere kötü örnek olduğu vurgulanan raporda, diziyle ilgili olarak 444 1 178 RTÜK İletişim Merkezi'ne gelen şikayetlere de atıf yapıldı.
Şikayette bulunan ebeveynlerin, söz konusu dizide yanlış kullanılan kelimeleri ve argo sözcükleri çocuklarına açıklamakta güçlük çektiklerini, çocukların dizideki karakterlere özenip bu sözcükleri sürekli kullandıklarını ve bu sözcüklerin adeta çocukların dillerine yapıştığını ifade ettikleri bildirildi.
Dil Derneği Yönetim Kurulunun açıklaması
Raporda, diziyle ilgili olarak Dil Derneği Yönetim Kurulu tarafından yapılan bir açıklamaya da atıf yapılarak, “Hiç kimsenin dili bozarak, toplumsal değerleri göz ardı ederek gülmece yapma hevesi olmamalıdır. Gülmece sanılan kimi diziler, büyük gülmece ustalarımızı incitecek kadar düzeyi düşürmektedir. Televizyon, günümüzün en etkin, en etkileyici iletişim araçlarından biridir. Özellikle bizimki gibi eğitim düzeyi ve dil bilinci yaralı bir ülkenin televizyon yöneticileri, dizi yapımcıları ve yazarları, bu etkili aracı kullanırken çok duyarlı olmak zorundadır” ifadelerine yer verildi.
Televizyonun insanları birçok açıdan etkilediği ve toplumsal yaşamı şekillendirmede önemli bir rol oynadığı belirtilen raporda, televizyonda argo ve yanlış dil kullanımının özellikle ilkokul çağındaki çocuklar ve gençler üzerinde olumsuz etkisi olacağına dikkat çekildi.
81 kelimelik 'Kuzu sözlük'
“Türk Malı” adlı dizinin iki bölümünü inceleyen RTÜK uzmanları, yanlış kullanıldığını belirledikleri, kelime, deyim, özlü söz, özel isim, unvan, yer ismi, terim ve yabancı kelimeden oluşan 81 ifadeyi liste haline getirerek, mini bir “kuzu sözlük” oluşturdular.
RTÜK uzmanlarının listeledikleri bazı yanlış ifadeler şunlar:
“Aritmatik (aritmetik), aşortman (eşofman), bu kadan (bu kadar), cöle (jöle), derişiklik (değişiklik), ezelfektan (dezenfektan), guzu (kuzu), hakketten (hakikaten), ivet (evet), kopek (köpek), laylon (naylon), lehavilite (rehabilite), liften (lütfen), mikemmel (mükemmel), ne kadan (ne kadar), ötüd odası (etüd odası), ruhsal burhan (ruhsal buhran), tebrik koyuyorum (tebrik ediyorum), tezcüraat (tezahürat), tijene (hijyen), tikkat (dikkat), tonurcuk (tomurcuk), yiter (yeter), yürüşen merdiven (yürüyen merdiven), zaman hışımı (zaman aşımı), şah mart oldu (şah mat oldu), uzun lafın sopası (uzun lafın kısası), ağaç yaşken emilir (ağaç yaşken eğilir), ödüm cörtledi (ödüm koptu), ayağını organına göre uzatmak (ayağını yorganına göre uzatmak), komşu komşunun gülüne muhtaçtır (komşu komşunun külüne muhtaçtır), misafir girmeyen eve doktor girer (güneş girmeyen eve doktor girer), temizlik İran'dan gelir (temizlik imandan gelir), istemek başarmanın karısıdır (istemek başarmanın yarısıdır), kitap en iyi tosttur (kitap en iyi dosttur), laf olsun torba kopsun (laf olsun torba dolsun), yalancının mumu yansıyana kadar yanar (yalancının mumu yatsıya kadar yanar), her koyun kendi bacanağıylan basılır (her koyun kendi bacağından asılır), Saval (Seval), Gokan (Gökhan), Hollanda'nın başkenti Paris (Hollanda;nın başkenti Amsterdam), logoritma (logaritma), aynobik (aerobik), esperesko (espresso), Aykut testi (IQ testi), boy Frenk (boy friend).”
