Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Son haftalarda en çok şikâyet; internette cayma bedeli, özel okul ücretleri, Work&Travel mağduriyeti, düğün rezervasyon iptalleri, altın günü yöntemiyle ev/araba sahibi yapan organizasyonlar ve kripto para sisteminde para kaybedenlerden geliyor” dedi.
Geçmiş yıllarda hakem heyetlerine giden özellikle internet ve cep telefonu aboneliklerinde tüketici lehine verilen kararların kamu otoritesinin hakem heyetlerine telkinleri nedeniyle yüzde 90’dan yüzde 60’a kadar gerilediğini vurgulayan Ağaoğlu, tüketici ile ilgili koruma kanunlarının uygulanması gerektiğini belirterek, “Milyonlarca yurttaşı yakmayın” dedi.
Kripto parayla ödemenin yasaklanmasına: Çok ciddi mağduriyet yaşanacak, MB karardan önce tedbir uygulamalıydı
Kripto parayla ilgili mağduriyetin 16 Nisan’da Merkez Bankası’nın kripto parayla ödemeyi yasaklayan düzenlemesiyle başladığını belirten Ağaoğlu, “Burada çok ciddi mağduriyet yaşanacak. Merkez Bankası yasaklama kararını almadan önce bir tedbir uygulasaydı, bir süre verseydi, kaynağı elinde bulunduranlara karşı başka ülkeye kaçmasınlar diye önlem alsaydı bu kadar fırtına kopmazdı” diye konuştu.
Aydın Ağaoğlu, Cumhuriyet’ten Şebriban Kıraç’ın sorularını yanıtladı.
- Son günlerin en çok konuşulan konusu kripto paralar. Thodex dolandırıcılığı ile ilgili ne tür şikâyetler geliyor?
Bu iş 16 Nisan’da Merkez Bankası’nın kripto paralarla ödemeyi yasaklayan düzenlemesinden sonra başladı. İnsanlar, elindeki varını yoğunu bozdurmuş bu alana yatırmış. Biz de defalarca uyarmıştık bu alanla ilgili. Merkez Bankası yasaklama kararını almadan önce bir tedbir uygulasaydı, bir süre verseydi, kaynağı elinde bulunduranlara karşı başka ülkeye kaçmasınlar diye önlem alsaydı mağduriyet yaşanmazdı.
Mesela yakın zamanda faizsiz konut ve araba sistemiyle ilgili bir düzenleme yapıldı, şirketlerin kuruluş izni ve lisans alması için, 100 milyon TL asgari ödenmiş sermaye zorunluluğu getirildi ve şirketlere belli bir süre tanındı. Kripto para düzenlemesi yapılırken de bir geçiş süreci olabilirdi. Gerçi faizsiz ev konusunda da şartları yerine getirmeyecek ve batacak şirketler olacak. Orada da mağduriyetler yaşanacak. Kripto paradaki gibi bir fırtına kopmadı orada çünkü süre konuldu.
- Ne tür mağduriyetler var?
Özellikle internet ve cep telefonu aboneliklerinde cayma bedeli konusunda milyonlarca insan mağdur. Tüketici kanunu der ki “Tüketici, 1 yıldan daha uzun olan abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir.”
“1 yıldan uzunsa aboneliğiniz hiç düşünmeden çıkın”
- Ama firmalar bunu kabul ediyor mu?
Kabul etmiyorlar, tüketiciye cayma bedeli çıkarıyor. Can alıcı nokta şu: Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü’nün üst düzey yetkilileri tüketici kanunu 2014’te çıktığında tüketici hakem heyetlerine cayma bedelinin tüketiciye yansıtılması telkininde bulundular. Kanun maddesi var, buna uyulmuyor.
“Milyonlarca yurttaşı yakmayın”
Milyonları yakmayın arkadaş. Tüketici hizmeti iyi alamadığı için zaten cayma hakkı var. Gerçi yurttaş internetteki hız düşüklüğünü de kanıtlayamıyor ki. Tüketici “İnternet hızım düşük” dediğinde firma kanıtla diyor, yurttaş bilişim uzmanı mı nasıl kanıtlayacak. Yok tek cihazla bağlanmadın, yok modeme uzak bağlandın... Taahhüt ettiği hızda internet kullanamıyorsunuz. Çocuk okula bağlanıyor donuyor, evden çalışıyor internete bağlanamıyor. “Kardeşim çıkmak istiyorum” diyorsun “yok” diyor. “2 yıl aboneliğin var çakarız 1000-1200 TL ceza ödeyeceksin” diyor. Her gün böyle şikâyet geliyor bana. Ben de diyorum ki 1 yıldan uzunsa aboneliğiniz hiç düşünmeden çıkın.
“Yurttaşın cebinden haksız yere firmaların kasasına para gitmiş oluyor”
- O kadar kolay mı gerçekten, bu alandaki abonelikleri iptal etmek için yurttaş 40 dereden su getiriyor?
Abone, taahhüdünden önce sözleşmesini sonlandırırsa kendisine yansıtılacak bedel sadece o ana kadar faturaya yansıtılmış indirimler olur. Mesela kurulum ücreti, modem parası almamış bunlar olabilir. Geride kalan ayların ücreti bunlardan az ise az olan taraf yansıtılır. Örneğin 24 aylık ve aylık 100 lira aboneliğiniz var. 22. ayda ayrılmak istediniz. Kanuna göre hiçbir ceza ödemeden ayrılabilirsiniz. Ama 1 yıllık abonelikte 10. ayda ayrıldınız, 2 ay geride faturanız var 200 TL. 10 ay boyunca size uyguladığı indirimler 500 TL ise kanuna göre sizden az olan 200 TL’yi almak zorunda.
Cep, sabit telefon internet aboneliklerini de düşündüğümüzde Türkiye’de yaklaşık 170 milyon abone var. Bunların 10’da biri, 1 yılda süresinden önce cayma hakkını kullansa her birine 1000’er lira ceza yansıtsalar yıllık 17 milyar lira ediyor. Yurttaşın cebinden haksız yere firmaların kasasına para gitmiş oluyor.
Röportajın tamamını okumak için tıklayın.
