Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) bir müddetten beri büyük kentlerde yol ve kaldırımlarda kullanılmaya başlanan elektrikli scooterlarla ilgili İçişleri Bakanlığı’na başvurarak yeni bir düzenleme talep etti. Scooterların insanların can ve mal güvenliğini tehlikeye attığına ilişkin aldıkları şikâyetlerin arttığını belirten TÜDEF Genel Başkan Vekili Sinan Vargı, “Bu araçlarda küçük bir plaka ve asgari ışıklandırma cihazları ve fosforlu yansıtıcılar için yeni bir yönetmeliğe ihtiyaç var. Ayrıca bu araçlar için özel yollar yapılması gerekiyor” dedi.
Scooter'ların detaylı bir kullanıcı güvenlik yönetmeliğinin bulunmadığına dikkati çeken Vargı, şunları kaydetti:
“Çevre Ajansının kurulması konusundaki yasa TBMM ye gelmeden önce konu ile ilgili çekincelerimizi İçişleri Bakanlığı'na bir yazı ile ilettik. Yasa çıkmadan çok önce şehirlerde kiralanmaya ve kullanılmaya başlayan bu araçlarla ilgili olarak başta kaldırımlarda yürüyen yayalar olmak üzere cadde ve sokaklarda can ve mal güvenliğini tehlikeye soktuğu konusunda yoğun şikâyetler aldık. Bu araçlar Çevre Ajansı'nın kurulması hakkında bir kanunla yalnızca iki genel madde ile düzenlenmiş olmasına rağmen henüz detaylı bir kullanıcı güvenlik yönetmeliği de bulunmuyor.
"Yazanla uygulama ters"
Kiralayan bazı şirketlerin kiralama sözleşmesinde koruyucu kask gibi önlemlerin alınmasını da kullanıcıya yüklemektedir. Kullanıcıların sırt çantası kullanmama ve kulaklıkla müzik dinlememe gibi yükümlülükleri olduğu sözleşmede yazmasına rağmen, uygulamada bunun tersi görülmektedir. Kulaklıkla müzik dinlendiği zaman kullanıcılar diğer araçların uyarı kornalarını duyamamaktadır. Bu araçların yaya trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde kaldırımlarda kullanılmasının da yaya can güvenliğini tehlikeye attığını görüyoruz. Kiralayan şirketlerin sözleşmelerinde bunlar yer almasına rağmen bu sözleşmenin de kullanıcı tarafından dikkatlice okunup incelenemediği görüşündeyiz. Kiralanma süresi biten araçlarında kaldırımlarda ağaç ve direklere yere yatırılıp 'uygunsuz' bir şekilde bağlanması da yaya trafiğini aksatmaktadır.”
"Yasa yok, özel yol yok ama scooterlar yollarda"
Bu kiralamanın ve bu araçların güvenli kullanımı konusunda bir düzenleme boşluğu olduğunu belirten Vargı, “Çevre Ajansı kurulması konusundaki kanunun sonuna iki madde olarak eklenerek konunun yasal zemini oluşturulmaya çalışıyor. Güvenli, sağlıklı ve çevreci olarak nitelendirilen bu araçların kullanımı için mahalli idarelere özel bir şeritli yol yapılması gerektiği de yasa teklifinde belirtiliyor. Ancak bu yasa çıkmadan ve bu özel yollar daha bitirilmeden araçlar trafikte seyrediyor” dedi.
"16 yaşın karıştığı bir kazada sorumluluk kime ait olacak?"
“Bu araçların kullanım yaşının ise M sınıfı ehliyet ile 16 yaşa kadar düşürülmesinin sakıncalı olduğu belirten Vargı şöyle konuştu:
“Bazı firmalar 18 yaşı uygun görürken, Yasada M sınıfı ehliyet alma yaşı olan 16 yaş gösteriliyor.16 yaşın karıştığı bir kazada ölüm ve yaralanma olması durumunda sorumluluk kime ait olacaktır.
Kuşkusuz bu elektrikli yeni araçlar büyük yenilik, bizim bu tür araçlara karşı olduğumuz kesinlikle düşünülmesin. Bizim açımızdan mesele güvenlik. Çünkü Türkiye’de karayolunda caddede sokakta kaldırımda kullanılmaması gereken bu cihazları kullanacak özel tahsisli yol olmadığı için motorlu araçların elli kilometre gittiği cadde ve sokaklarda gerekli güvenlik tedbirlerini hiçe sayarak kullanıldığını görüyoruz. Bunun ise gelecekte birçok kazaya yol açabileceğine inanıyoruz. Sözleşmeler ve yönetmelikler yasalar ne derse desin, uygulama tamamen farklı. Türkiye’de bu konuda daha ciddi yasal düzenlemeler yapılması gerekiyor. Bu yüzden hem aldığımız yoğun şikayetler ve hem de can ve mal güvenliğini tehlikeye sokacak bu araç kiralamanın en azından özel şeritli yollar yapılana kadar kullanımının yeniden gözden geçirilmesi için İçişleri Bakanlığına başvurduk."
