TÜİK verilerine göre, trafikteki otomobillerin yaş ortalaması 14,2’ye ulaştı. 2017’de her 100 otomobilden 34,3’ü yeni araç kategorisinde gösterilen 0-5 arası yaşa sahipken, bu sayı 2024’te 24,5’e geriledi. Sektör temsilcileri, ÖTV matrah güncellemesi ve hurda teşvikinin aciliyet kazandığını belirtiyor.
Türkiye’de düşen alım gücü, trafikteki araç parkının hızla yaşlanmasına neden oldu. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de toplam araç parkının yaş ortalaması 2024 yılında yüzde 14,3’e yükselirken, 0-5 yaş arasındaki otomobillerin oranı, son 7 yılda 10 puan azalarak yüzde 24,5’e geriledi. Ekonomik model satışları azalırken, lüks araç yüzde 30’a yakın arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 yılını verileri, Türkiye’de trafiğe kayıtlı toplam araçların ortalama yaşının, verinin açıklanmaya başladığı 2017 yılından bu yana 14,3 ile en yüksek seviyesine çıktığına işaret etti. Son 7 yılda toplam otomobillerde ortalama yaş 1,8 puan artışla 14,2’ye çıkarken, en yüksek artış 5,8 puanla 11-15 yaş arasında gözlendi. 6-10 yaş arası 3 puan artışla yüzde 20,3’e, 21 yaş ve üstü otomobillerin oranı da 2,8 puan artışla 25,6’ya yükseldi. 0-5 yaş arası otomobillerin oranı ise 9,8 puan seviyesinde azaldı. 2017’de her 100 otomobilden 34,3’ü yeni araç kategorisinde gösterilen 0-5 arası yaşa sahipken, bu sayı 2024’te 24,5’e geriledi.
Ekonomim'de yer alan habere göre, yüksek enflasyon ve krediye erişimde yaşanan zorluklar, pazardaki görünümü de değiştirdi. Türkiye’de orta sınıfın otomobile erişimi giderek zorlaşırken, lüks segment büyüdü. 1 milyon 228 milyon adetle tarihi rekorun kırıldığı 2024 yılında A, B ve C segmentinden oluşturan ekonomik modellerin satışları yüzde 2’nin üzerinde azalırken, D, E ve F segmentini kapsayan lüks otomobillerin ise yüzde 29 arttı. 2023 yılında pazarın yüzde 89’unu vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluştururken, 2024 yılında bu pay 3,3 puan azalarak yüzde 85,7’e geriledi.
"ÖTV matrahlarında güncelleme yapılmasını istiyoruz"
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, "Türkiye’de ekonomik fiyatlara haiz araçlara önemli bir talep var. Vatandaşın yerli otomobillere daha uygun koşullarda ulaşabilmesi için ÖTV matrahlarında güncelleme yapılmasını istiyoruz. Bu durum yerli payındaki düşüşü de frenleyecektir. Öte yandan, Hurda teşviki ile bizce 1 taşla 3-4 kuş vurulabilir. Türkiye’nin 2053’e yönelik emisyon azaltma hedefleri var. Türkiye’de otomotiv parkının yaptığı emisyonun yüzde 95’ini parkın yarısı yapıyor. Bunun içinde ağır vasıta da var, kamyon da var, traktör de var. Yani her araç grubunun dinamiklerine göre doğru planlanmış ama çok uzun soluklu belli bir fon ayırarak ülkenin yavaş yavaş emisyonu yüksek parktan ayrılması lazım. Çünkü bu parkın kendi kendini gençleştirme oranı çok düşük Türkiye’de" dedi.
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, “Türkiye’nin artık yeni teknolojileri tanımlayan, vatandaşlarımızın mobiliteye ulaşımını kolaylaştıran ve çevreye duyarlı yeni bir vergi sistemine ihtiyacı var. Her zaman ifade ettiğimiz gibi Türkiye’nin büyük bir otomotiv sektörü potansiyeli var ve mobilite herkes için bir ihtiyaç. Bununla birlikte şu anda ülkemizin çok yaşlı bir araç parkı var ve bunun gençleşmesi çok büyük önem taşıyor. Bu araç parkının gençleşmesi, yeni araç satışından ziyade trafik güvenliği, çevre ve ekonomik katkı açısından büyük önem taşıyor" diye konuştu.
