ABD liderliğinde Irak'ın eski devlet başkanı Saddam Hüseyin'i devirmek üzere 2003 yılında başlatılan işgale dahil olduğu gerekçesiyle eski İngiltere Başbakanı Tony Blair hakkındaki suç duyurusu İngiliz mahkemesinde reddedildi.
Eski bir Iraklı general olan Abdülvahid Şannan el Rabat'ın, Blair ve dönemin İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ve Başsavcı Peter Goldsmith'in "saldırganlık suçu" işledikleri gerekçesiyle avukatları aracılığyla Yüksek Mahkeme'ye yaptığı başvuru geri çevrildi.
Kasım 2016'da alt mahkeme tarafından bir üst mahkemeye sevkedilen başvuru, Yüksek Mahkeme'den iki yargıcın olumsuz kararı ile işleme konmadı. Karara gerekçe olarak işlendiği iddia edilen suçun İngiltere kanunlarında bulunmaması sebebiyle suç teşkil etmemesi ve intikal etmesi durumunda Yargıtay tarafından da reddedilecek olması gösterildi.
"Suçun uluslararası hukuk boyutunda olduğu kabul edildi"
Yüksek Mahkeme yargıçları "saldırganlık suçu" olarak tabir edilen ve bir devletin, Birleşmiş Milletler Şartı'ndaki gerekli unsurları gözetmeden başka bir devlete karşı silah kullanması olarak belirtilen suçun sadece uluslararası hukuk prensiplerinde bulunduğunu ve uluslararası hukuk boyutunda bir suç işlendiğini kabul etti.
Ancak yargıçlar suçun işlendiği iddia edilen dönem itibarıyla ülkenin kanunlarında "saldırganlık suçu" diye bir kavramın bulunmamasından dolayı İngiltere'de suç teşkil edemeyeceği hükmünde bulundu.
Chilcot Raporu
Kamuoyunda Chilcot Raporu olarak bilinen ve Irak Savaşı öncesinde İngiltere'nin ABD'nin müttefiği olarak işgale katılmasının perde arkasını araştıran resmi Irak Soruşturması 2016 yılında yayınlanmış ve dönemin Blair hükümetini birçok yönden kusurlu bulmuştu.
Rabat'ın avukatları, raporun bulgularında yer alan, Blair hükümetinin "doğrulanmamış" istihbaratı "kesinmiş" gibi göstererek tüm barışçıl yolları tüketmeden Irak'ın işgaline zemin hazırlamak gerekçesiyle eski Başbakan'ın yargılanması gerektiğini savunuyor.
Raporun yayınlanmasının ardından Blair bir açıklama yaparak "planlama ve uygulama süreçlerindeki hataları" kabul etmiş, ancak aynı şartlar bugün olsa yine aynı kararı alacağını söylemişti.
Yüksek Mahkeme'yi protesto eden Rabat'ın avukatları pazartesi günü yazılı bir açıklama yaparak kararın, "küresel güvensizlikte yaşadığımız bu zamanlarda tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini" söyledi.
11 Eylül 2001'de ABD'de gerçekleştirilen saldırıların akabinde dönemin ABD Başkanı George W. Bush, El Kaide'ye destek verdiği gerekçesiyle uluslararası bir koalisyon ile önce Afganistan'ı ve sonrasında Irak'ı işgal etmişti.
Irak Savaşı'na muharip güçlerle destek olan İngiltere savaşa toplamda 45 bin asker göndermişti. Chilcot Raporu, Blair hükümetinin eksik istihbarat ile ve masadaki tüm seçenekler tüketilmeden savaşa girdiği sonucuna varmıştı.
© Deutsche Welle Türkçe
Reuters/AP/dpa/ÇÖ/GA
