10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü, bu yıl da Türkiye'de basın özgürlüğü önündeki engellerin ve olumsuz çalışma koşullarının gölgesinde kutlanıyor.
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde “Neyi kutlayalım?” başlığıyla bir açıklama yayımlayarak “Basın ve ifade özgürlüğünün kısıtlandığı, gazetecilerin hemen her gün adliye koridorlarında haberlerini savunmak zorunda bırakıldığı bir ortamda kutlanacak bir şey görmüyoruz” mesajı verdi.
TGS açıklamasında, medya sektöründe işsizliğin yüzde 35’i geçtiğine, gazetecilerin adil bir ücret ve insanca çalışma koşullarından mahrum bırakıldığına işaret edilerek "Haberlerimiz nedeniyle sansüre uğradığımız ya da otosansüre zorlandığımız, resmî basın kartına erişime engellerin devam ettiği, 34 meslektaşımızın cezaevlerinde tutulduğu, RTÜK ve BİK aracılığıyla eleştirel medya kuruluşlarının cezalandırıldığı, sendikasız-güvencesiz çalışmanın yüzde 90 civarında olduğu sektörümüzde 10 Ocak bir mücadele günü sayılmalıdır" ifadelerine yer verildi.
Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin (ÇGD) açıkladığı 2021 yılı "Medya İzleme Raporu"na göre ise; 179 dava kapsamında 219 gazeteci yargılandı; 75 gazeteci saldırıya uğradı ve 32 gazeteci gözaltına alındı. ÇGD, "Kimsenin; gazeteciliği, halk adına gözcülük yapma sorumluğundan ve etik ilkelerinden kopartarak mikrofondan bile değersiz hale düşürmesine seyirci kalmayacağız. Buna alet olanları da hiçbir zaman unutmayacağız" açıklamasını yaptı.
Raporda Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK), 2021 yılında ulusal kanallara toplam 74 ceza kestiğine işaret edilerek "Cezaların 24’ü Halk TV, 22’i Tele 1, 16’sı FOX TV, 8’i KRT, 4’ü Habertürk’e verildi. Cezaların parasal miktarı, yaklaşık 22 milyon lirayı buldu. İktidar yanlısı yayın yapan A Haber, Ülke TV, Kanal 7, TV-Net, CNN Türk ise, yılı cezasız kapattı" bilgilerine yer verildi.
20 yılda 811 gazeteci tutuklandı
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da, "10 Ocak 2022 Çalışan Gazeteciler Günü Raporu"nda, son 20 yılda 811 gazetecinin tutuklandığını ve 34 gazetecinin halen cezaevinde olduğunu belirterek, “12 Eylül döneminde başlayan basını sermayenin kontrolüne alma çabaları AKP döneminde ivme kazandı, etik değerler yok edildi. ‘Muhalif olmasına gerek yok; gerçeği yazıyorsa, biat etmemişse, bizden değilse teröristtir’ yaklaşımı hâkim kılındı” dedi.
CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca ise, “Şeffaflık Raporlarında Türkiye” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, 2021 yılına ilişkin basın ve ifade özgürlüğü verilerine yer veren Karaca, “2021 yılı, ifade ve düşünce özgürlüğüne saldırıların zirve noktasına ulaştığı bir yıl olmuştur. Basın özgürlüğü ise artık sadece kağıt üzerinde yer alan bir ifadeye dönüşmüştür” değerlendirmesini yaptı.
Gazeteciliğin sorunlarına değinen Karaca, “Ekonomik özgürlükler tırpanlanmış, gazeteci işsizliği ciddi boyutlara ulaşmıştır. Yerel basın ise can çekişmektedir. Sendikasızlaştırmanın geldiği noktada, meslek örgütleri örgütlenme çağrıları yapmaktadır. Halkın haber alma hakkı önündeki engellerin kalktığı, gazeteciliğin suç olmaktan çıktığı bir 2022 temennisiyle özgür basın mücadelesinin yanındayız” mesajını verdi.
467 bin web sitesi ve alan adına erişim engellendi
Türkiye'nin, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) 2021 Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre 180 ülke içerisinde 153'üncü sırada yer aldığına işaret eden Karaca, EngelliWeb verilerine göre 2020'de 58 bin 809 alan adının daha erişime engellendiğini, toplam 467 bin 11 web sitesi ve alan adına erişimin engellenmiş durumda olduğunu kaydetti. Karaca, "Sosyal medya platformlarının yer aldığı istatistikler incelendiğinde ise 2020 sonu itibarı ile 150 bin URL adresine, 7 bin 500 Twitter hesabına, 50 bin tweete, 12 bin YouTube videosuna, 8 bin Facebook içeriğine ve 6 bin 800 Instagram içeriğine erişimin engellendiği görülmektedir" dedi.
Bugün aynı zamanda 76. kuruluş yıldönümünü kutlayan Gazeteciler Cemiyeti ise Çalışan Gazeteciler Günü'nde Anıtkabir'i ziyaret etti. Atatürk'ün “Basın milletin müşterek sesidir” sözünü hatırlatan Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili Savaş Kıratlı Anıtkabir Özel Defterine, "Aziz Atam, bizlere bıraktığınız değerli mirası geleceğe taşımayı ödev biliyoruz. Öngördüğünüz gibi; Türk Basını, Cumhuriyet’in etrafında çelikten bir kale oluşturmaya devam edecektir" ifadelerini yazdı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada “Son 20 yılda demokrasiden teknolojik altyapıya kadar her alanda kat edilen mesafeden basın dünyamızın da istifade ediyor olmasından büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Çoğulculuğun, çeşitliliğin ve özgürlüğün hâkim olduğu bu medya ortamında, basın ve ifade hürriyeti çerçevesinin korunması, daha önce olduğu gibi bundan sonra da önceliğimiz olmaya devam edecektir” ifadelerine yer verdi.
ANKA/BK,TY
© Deutsche Welle Türkçe
