Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavı yerine getirilen 'Eğitim Bölgesi ve Sınavsız Mahalli Yerleştirme Sistemi'ne göre öğrenciler artık evlerine en yakın okula yerleşecek. Yeni sistem nedeniyle evlerini taşımayı düşünen velilerin, sistemin son şeklinin verileceği mayıs ayına kadar vakti var. Bakanlığın ise olası 'ikametgâh oyunları'na karşı önlem alması bekleniyor. 'İkametgâh oyunu' ile başka yerde çocuğunu gösteren veliler hakkında inceleme başlatmayı planladığı öğrenildi.
Cumhuriyet'ten Ozan Çepni'nin haberi aynen şöyle:
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla kaldırılan TEOG yerine getirilen yeni sistem vaatlerin uzağında kaldı. Bu süreçte Erdoğan’ın, Başbakan Binali Yıldırım’ın ve Bakan İsmet Yılmaz’ın öğrenci ve velilerine rahatlamaları gerektiğini belirterek açıkladığı yenilikler yeni sistemde yer almadı.
Sınav kaldırılmadı
MEB’in 2 ay süren çalışmaları sırasında hükümet kanadından yapılan açıklamalarda “merkezi sınav kalkacak” vurgusu yer alsa da yeni sistemde sınav kaldırılamadı. Bu yıl çocuklar, TEOG’da yıl boyunca her dönem girilen ve yazılılara denk olan sınavlar yerine artık sadece 600 nitelikli lise için yarışacak. Haziran ayında gerçekleştirilmesi planlanan sınavla öğrencilerin yüzde 10’u fen lisesi, sosyal bilimler lisesi ve nitelikli Anadolu liselerine yerleştirilmeleri öngörülürken sınava katılım zorunlu olmayacak. Girişi velilerin tercihine bırakılan sınavın ücretli olup olmayacağı ise henüz açıklanamadı. Ancak sınav bilincinin yüksek olmadığı bölgelerde zorunlu olmayan bir sınava ilginin düşebileceği ve bu bölgelerdeki başarılı öğrencilerin ilk planda sistem dışında kalabileceği endişesi yarattı. Ayrıca bakanlığın az sayıda çocuğun sınava gireceği planlaması yerine iyi okullarda okuyabilme umudu ile velilerin yüzde 50’sinin çocuklarını “zorunlu olmayan” sınava sokması bekleniyor.
Yargı korkusu
Bakanlığın ilk planda not ortalamasına göre sınava katılabilecek yüzde 10’luk dilimdeki öğrencinin merkezi olarak belirlenmesi planından geri adım atmasının arkasında da “yargı korkusunun” olduğu öğrenildi. Edinilen bilgiye göre; sınava girebilecek öğrencilerin MEB tarafından belirlenmesinin anayasadaki “eğitimde fırsat eşitliği” maddesi ile çelişebileceği ve uygulamanın mahkemeler tarafından yürütmesinin durdurulabileceği uyarısının ardından bakanlık başarılı öğrencileri tespit etmekten vazgeçti. Yapılacak sınava katılım ise “özgürlükçü yaklaşım” adı altında ‘tercihe bağlı’ bırakıldı.
Müfredat odaklı seçme
Sınavın kaldırılması talimatı ile başlayan süreçte ‘kaldırılamayan’ ve yenilenen sınavda, eski sistemin aksine derse odaklı değil müfredat odaklı bir seçme planlanacak. Bu kapsamda öğrenciler Haziran ayında 6, 7, 8. sınıf müfredatlarından hazırlanan 60 soruluk sınav ile karşılaşacak. Yeni sınavda soru sayısının azlığı ve fen, sosyal ve nitelikli Anadolu liselerinin öğrenci seçiminde yeterli olup olmayacağı yeni sistem için tartışma konularından biri olsa da bakanlığın bu sınava üniversite sınavları gibi bir “seçme sınavı” olarak baktığı öğrenildi. Bakanlığın yeni seçme sınavında 30 sayısal ve 30 sözel sorusu olacak ve öğrencilerin kaderi de 90 dakikalık bu sınavla belli olacak. Ayrıca Başbakan Yıldırım’ın test sınavlarında çocukların şıklar arasında kaldığı eleştirileri ve açık uçlu soruların olacağı sınav açıklamalarına karşın, MEB’in yeni sınavda şu an için açık uçlu sorulara yer vermeyi planlamadığı öğrenildi. Sistem hazırlık sürecinde adrese dayalı yerleştirme planlarının ortaya çıktığı günden itibaren yeni ev tercihlerini kaliteli liselere göre yapan veliler, yeni sistemin açıklanmasının ardından girişimlerini hızlandırdı.
Muhtarların pabucu dama
Bu kapsamda çocuklarının iyi bir lisede okuması için evini değiştirmeyi planlayan aileler için de son süre mayıs ayı olacak. Bakanlığın o eğitim bölgesinde yerleşik olmamasına karşın ‘ikametgâh oyunu’ ile başka yerde çocuğunu gösteren veliler için de incelemeler yapması planlandığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, MEB bu süreçte mahalle muhtarlarından alınacak ikametgâh bildirimi yerine elektronik sistemde kayıtlı bulunan adresleri kullanacak ve sistemin tamamlandığı mayıs ayındaki verileri temel alacak.
'Eğitim bölgeleri' nasıl işleyecek?
Sınava girmeyecek veya sınavda başarılı olmayacak öğrencilerin velileri şimdiden hazırlıklara başladı. Bu kapsamda bakanlık ‘mahalle mektebi’ mantığından uzaklaşarak, yeni sistemde liseleri “eğitim bölgeleri”ne bölmeyi kararlaştırdı. Veliler adrese dayalı yerleştirme için sene sonunda açılacak sistemde ilk olarak 3 okul türü ile karşılaşacak. İmam hatip, meslek ve Anadolu lisesi tercihlerinden birini yapan velilere ardından sistem, evlerine yakın 5 okul tercihi sunacak. Tercihlerde aynı okula kapasite üzerinde tercih olması durumunda ise öğrencilerin ortaokul mezuniyet puanlarına göre sıralama yapılacak. Tercihine göre başarı ortalaması düşük olan öğrenci aynı bölgedeki diğer okullara yönlendirilecek.
'Özel'ler telaşlı
Özel okulların nasıl öğrenci alacağı ise henüz netlik kazanmadı. Bu kapsamda özel okullara üye derneklerin bu hafta içinde bir araya gelerek durum değerlendirmesi yapması bekleniyor. Toplantılarda özel okulların tek tek mi, toplu olarak mı kendi sınavlarını yapacakları ya da MEB’in merkezi sınav sonuçlarını mı referans olarak alacakları görüşülecek. Ardından bakanlık ile görüşecekler.
Ayrım derinleşecek
Çocuklar 5. sınıfa başlamalarının ardından ikametgâhlarının bulunduğu bölgelerdeki okullar kendilerine hedef olarak gösterilecek. Ancak bu durum liselerde zengin ve fakir bölgelerin ayrışmasına ve okullardaki kalite farklılığının derinleşmesine neden olacak. Gelir durumu yüksek bölgelerdeki liselerin imkânları ile geçim seviyesi düşük bölgelerdeki liseler ayrışacak
