TEMA Vakfı'nın Danıştay'da açtığı 2 dava ile 93 maddeden oluşan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 65 maddesini iptal ettirdiği bildirildi.
TEMA'dan yapılan yazılı açıklamada, TEMA Vakfı'nın doğal varlıkların korunması adına yürüttüğü çalışmalar doğrultusunda Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin durdurulmasına yönelik 2005 ve 2007 yıllarında iki dava açtığı belirtildi.
Danıştay'ın iki davada da "yürütmeyi durdurma" kararı verdiğine işaret edilen açıklamada, vakfın açtığı bir davanın kararında ilk kez Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin "dayanak hukuk metinleri" olarak yer aldığı vurgulandı.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Kural tanımayan, hukuka aykırı madencilik uygulamalarına 'Dur' denildi. TEMA Vakfı, çevre adına önemli bir hukuk zaferi kazandı. Danıştay 8. Dairesi, vakfın, 2005 ve 2007 yıllarında Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği ile ilgili olarak Başbakanlık ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na karşı açtığı davalarda yürütmeyi durdurma kararı aldı. Danıştay, 93 maddeden oluşan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği'nin 65 maddesini, TEMA'yı haklı bularak, oy çokluğu ile iptal etti. Danıştay, TEMA Vakfı'nın açtığı davayla ilgili aldığı kararla, doğal varlıkların korunması adına bu ve bundan sonraki tüm hukuki mücadelelere dayanak noktası olacak bir uygulamaya imza attı."
TEMA Vakfı'nın çevre hukukuna katkısı
"2004 yılında Maden Kanunu'nda yapılan değişiklikler ve 2005 yılında bu kanuna dayanılarak çıkarılan Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği, pek çok doğal varlığı tahribe açık ve bu tahribatı sözde yasal hale getirdi" denilen açıklamada, şöyle devam edildi:
"Doğal kaynak yerine doğal varlık, sürdürülebilir kalkınma yerine sürdürülebilir yaşam, kamu yararı yerine üstün kamu yararı kavramları, TEMA Vakfı'nın 1997 yılından bu yana açtığı ve müdahil olduğu davalarda mahkemelerin aldığı kararlarda yer almış ve genel kabul görmüştür. TEMA Vakfı'nın Madencilik Faaliyetleri İzin Yönetmeliği ile ilgili davasında, Danıştay tarafından çevreyle ilgili uluslararası sözleşmelere kararında ilk kez yer verilmesi, çevre koruma adına devam eden ve açılacak tüm davaların seyrine etki edecek niteliktedir."
Danıştay'ın kararında, RAMSAR, Paris, Barcelona, Cenevre, Strasburg, Rio Biyolojik Çeşitlilik, Valetta/Malta sözleşmelerine yer verdiği bildirildi.
Madencilik
TEMA Vakfı'na göre, 1 ton altın için 3 bin ton atık üretiliyor, madencilik dünyadaki enerjinin yüzde 10'unu tüketiyor ve dünyada el değmemiş ormanların yüzde 40'ını tehdit ediyor.
Her gün ortalama 40 madencinin ölümüne neden olduğu öne sürülen madencilik, Gayri Safi Milli Hasıla'nın yüzde 1'i kadar ekonomik değer yaratırken, maden işleme esnasında atmosfere 19 milyon ton, yani dünya toplam emisyon hacminin yüzde 13'ü oranında sülfürdioksit karıştırıyor.
Hava, su ve biyolojik çeşitlilik gibi doğal varlıkları önemli ölçüde tahrip eden madencilik sektörü, satışa hazır bir ton altın elde etmek için 300 bin ton, altın bir alyans için 3 ton atık üretiyor.
