Cumhuriyet tarihinde ilk defa TCDD, yolcu taşımacılığı hizmetini özel sektöre devretmeye hazırlandığı iddia edildi. Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan taslak yönetmeliğe göre, ihale ile yolcu taşımacılığı özel sektöre verilecek. Taslak yönetmeliğe göre, ihaleyi alan şirkete kamu yükümlülüğünü yerine getirdiği gerekçesi ile tahmini maliyet tutarının yüzde 20’si ödenecek. İhaleyi alan şirket, sözleşme üzerinde değişiklik yaparak sefer artırımı ve azaltımı yapabilecek.
Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü, ‘Demiryolu yolcu taşımacılığında kamu hizmeti yükümlülerinin seçimi ile kamu hizmeti sözleşmelerinin düzenlenmesi, uygulanması ve denetim usul ve esasları hakkında yönetmelik’ taslağı hazırladı.
BirGün'den Burcu Cancu'nun haberine gör bütün alt yapı hizmetlerinin TCDD tarafından karşılanacak taslakta şu ifadeler yer aldı:
Emniyetin ‘şüpheli’ buldukları katılamayacak
İhaleler, bütün isteklilerin teklif verebildiği ‘açık ihale’ usulü yapılacak olmasına karşın hakkında kesinleşmiş bir ceza olmamasına rağmen terör örgütü iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bildirilenler katılamayacak.
Biletler satılmış kabul edilecek
Kamu hizmeti yükümlülüğüne esas net maliyetin tespit edilmesi amacıyla en az üç kişiden oluşan bir ‘Değer Tespit Komisyonu’ kurulacak. Bu komisyon maliyeti belirleyecek. Maliyet belirlenirken bir trenin çalıştırılması için hesaplanan tahmini maliyette bütün biletler satılmış gibi kabul edilecek.
Kamu yükümlülüğü için yüzde 20 kâr verilecek
İhaleyi alan firmaya kamu yükümlülüğü için tahmini maliyet tutarlarının azami yüzde 20’si makul kar oranı olarak verilecek.
Asgari ücretten personel çalıştırabilecek
Demiryolu taşımacılığı tehlikeli iş ve iş yerleri sıfatında yer almasına karşın tren üzerinde çalışan personel şirketler tarafından asgari ücret ile çalıştırılabilecek.
Taşeron devreye girecek
İhale dokümanında belirtilen her bir hat kapsamında çalıştırılmak üzere isteklilerce teklif edilen araç envanterine dâhil trenlerin üçüncü kişilerden kiralama yöntemiyle temin edilmesi durumunda, kiralama maliyetlerinin hesabında üçüncü kişiler ile istekli arasında akdedilecek kira sözleşmelerinde her bir demiryolu aracı için gösterilen bedel esas alınacak.
Yaşanabilecek kazalar ve bu kazaların yaralanma ve ölümle sonuçlanması dikkate alındığında sigorta giderinin kim tarafından ödeneceği muallakta bırakıldı.
Hizmet sunumunda ve trenlerin seferleri sırasında kaç personelin çalışacağı belirtilmedi.
Şartlara uymayanlar da ihaleye girebilir
Birden fazla demiryolu tren işletmecisi iş ortaklığı oluşturmak suretiyle ihaleye katılabilecek. Fakat bütün iş ortaklarından ihaleye katılma yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği hususu dikkate alınmayacak.
Sefer sayısı değişikliği yapılabilecek
Günlük, haftalık, aylık, sezonluk, yıllık olarak dönem içinde yeniden planlama yapılabilecek. Yeni hat ve hatlar eklenmesi durumunda sefer sayısı artışı ve eksilişi yapılabilecek.
Şirketlere yüzde 30 avans verilecek
Sözleşmede öngörülmesi şartıyla kamu hizmeti yükümlülüğüne, avans teminat mektubu karşılığında sözleşme bedelinin yüzde 30’u avans verilecek.
"Şirketlerin isteklerine göre düzenlenmiş"
Yönetmelik taslağını inceleyen KESK'e bağlı Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) özelleşmeye karşı çıkarak, altyapıların kamu bütçesinden karşılanmasına karşın, işletmeciliğin sektörün isteklerine göre belirlenmesine itiraz etti.
BTS yetkilileri tarafından hazırlanan önerilerde, sözleşmenin şirketlerin kar oranını gözetmesi, şirketlere yüzde 30 avans verilecek olması, ölümlü kazalara ilişkin sigortanın kim tarafından ödenecek olmasının muallakta bırakılması, personel maaşının asgari ücret olarak belirlenmesi eleştirildi.
