TBMM'de bütçe maratonu, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in sunumuyla başladı. 2014'ün bütçesinde yine aslan payını eğitim ve sağlık aldı. Yoksul, engelli ve yaşlılara da ciddi kaynak ayrıldı.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2014 bütçesinin seçim bütçesi olmadığını belirterek mali disipline devam edileceği mesajı verdi.
Şimşek, 2014 yılında küresel konjonktürdeki aşağı yönlü riskleri göz önünde bulundurarak bütçe gelir artış tahminini yüzde 4,1 ile ihtiyatlı oranda artırdıklarını söyledi. Sabah gazetesinde yer alan 2014 bütçesinin detayları şöyle:
* Eğitimde artış yüzde 15,6: Eğitim bütçesi yüzde 15,6 oranında artışla 78,5 milyar lira oldu. Eğitime ayrılan ödenek toplam bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 18'ine, vergi gelirlerinin ise yüzde 22,5’ine tekabül ediyor. Eğitimde kaliteyi artırmak için uygulanan FATİH projesine önümüzdeki yıl 1,4 milyar lira ödenek ayrıldı. Ücretsiz kitap dağıtımı için 480 milyon lira harcanacak. Böylece, AKP hükümetleri döneminde öğrencilere ücretsiz kitap dağıtımının bedeli ise 3,4 milyar lirayı bulmuş olacak.
* En sağlıklı bütçe: Sağlığa ayrılan kaynak 2013 yılına göre yüzde 11 oranında artışla 75 milyar liraya çıktı. Böylece 2002'den bu yana kamu sağlık harcamaları yaklaşık 6 katına çıktı. Aile hekimliği uygulamasına 4,5 milyarlık ödenek tahsis edildi. 2014 rakamlarıyla, bu uygulamanın Türkiye geneline yaygınlaştırıldığı 2010 yılından bu yana ise aile hekimliği için 16,6 milyar lira kaynak ayrılmış olacak.
* Engellilere destek: Engellilerin de unutulmadığı bütçede evde bakım için ayrılan ödenek yüzde 14,2 artarak 4,2 milyar liraya çıktı. Bu sayede 2014 sonunda 473 bin engelli vatandaşın bakım giderlerinin karşılanması için aylık asgari ücret tutarında destek sağlanmış olacak. Korunmaya muhtaç çocuklar için 'koruyucu aile' uygulaması kapsamında 2013'e göre yüzde 270'lik fazla kaynak ayrıldı. Çocukların kendi aileleri yanında yetişmelerine imkân sağlamak için de 351 milyon lira ödenek tahsis edildi.
* Sosyal yardıma yüzde 15,3 artış: 2014 bütçesinde sosyal yardım harcamaları yüzde 15,3’lük artışla 30,4 milyar lira oldu.
* Yatırıma 44,2 milyar: Yatırım bütçesi 2013'e göre yüzde 12,9 oranında artarak 44,2 milyara çıktı. Öte yandan mahalli idarelere aktarılacak kaynak da yüzde 12,2 artarak 42,3 milyar liraya çıkacak.
* Yüzde 50 kontenjan kalkıyor: Bütçede sisteme girecek personel sayısını azaltıcı yönde düzenlemelere de yer verildi. Buna göre, yüzde 50 kontenjan kaldırıldı. İdareler için toplam 40 bin adet atama kontenjanı tahsis edildi. Böylece 2014'te 74 bin personel alınacak.
* Barıştan 1,2 milyar: 21 Ekim 2013 itibarıyla uygulanan Varlık Barışı kapsamında 58,3 milyar TL bildirimde bulunuldu. Buradan 1,2 milyar liralık vergi tahakkuk ettirildi.
‘Türkiye KDV'de AB içindeki en düşüklerden’
Genel KDV oranı açısından Avrupa Birliği ülkeleri arasında Lüksemburg'dan sonra en düşük oranlı üç ülke arasında olduğumuzu söyleyen Şimşek, "Yüzde 18 olan genel KDV oranını bırakın arttırmayı, iktidara geldiğimiz günden beri düşürüyoruz" dedi. Şimşek, AB içinde birçok ülkenin KDV'yi son 5 yılda artırdığını söyledi.
‘350 milyon liralık ÖTV'den vazgeçiyoruz’
Şimşek, bitkisel atık yağları geri kazandıracaklarını belirterek, "Yurtiçinden toplanan bitkisel atık yağlardan elde edilen biodizelin motorine karıştırılarak satılması durumunda biodizele isabet eden ÖTV'nin belli bir kısmı dağıtıcılara iade edeceğiz. Yaklaşık 350 milyon TL ÖTV'nin tahsilinden vazgeçerek çevre korumaya katkı sağlamayı hedefliyoruz" dedi.
4.7 milyona ilave istihdam
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'de Mart 2009'dan bu yana 4.7 milyona ilave istihdam sağladıklarını kaydetti. Bireysel emeklilik hesaplarına bugüne kadar 873.5 milyon TL ödeme yapıldığını anlatan Şimşek, "2014 yılında sistem ödeneğini yüzde 56 artırarak yaklaşık 2 milyar TL'ye çıkardık. 2015 ve 2016 yıllarında ise sırasıyla 2.6 ve 3.1 milyar TL ödenek ayırmayı öngördük" dedi. Rakamlara göre, bütçe gelir tahmininde 6.9 milyar liralık özelleştirme geliri öngörülüyor. Şimşek "Bugün itibarıyla kesinleşmiş yaklaşık 5 milyar liralık özelleştirme gelir taksiti olduğu göz önüne alındığında bu tahmin muhafazakâr" dedi.
3 çocuk yapana sıfır vergi
Maliye Bakanı Şimşek, Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı yasalaştığında 3 çocuklu asgari ücretlide gelir vergisi yükünü sıfıra çekeceklerini söyledi.
İşte 2014 bütçe büyüklükleri (milyar TL)
* Bütçe giderleri 436.3
* Faiz hariç giderler 384.3
* Bütçe gelirleri 403.2
* Vergi gelirleri 348.4
* Bütçe açığı 33.2
* Faiz dışı fazla 18.8
* Faize ayrılan kaynak 52
ÖTV'den 90 milyar gelir bekleniyor (milyar TL)
* Gelir vergisi 70.8
* Kurumlar vergisi 31.1
* ÖTV 89.4
* Dahilde alınan KDV 39.6
* İthalatta alınan KDV 64.8
