Suriye’de devam eden iç savaş nedeniyle, ülkelerinden göçerek İzmir’e gelen Suriyeli mülteciler açlık ve sefalet koşullarında yaşama tutunmaya çalışırken, patronlar ve kamuoyunun Soma’dan bildiği ‘dayıbaşları’ bu durumu ranta çevirmenin derdinde. Birgün gazetesinden Ozan Bilgin’in haberine göre, bu kişiler tarafından işçilerin çok kötü koşullarda, hiçbir işçi sağlığı ve güvenliği önlemi alınmadan çalıştırılması nedeniyle çok sayıda Suriyeli işçide polinöropati denilen ciddi bir hastalık görülmeye başlandı. Devletin yetkili kurumları ise olan biteni seyretmekle yetiniyor.
Günde 14 saat
İzmir Işıkkent Ayakkabıcılar Sitesi’nde bazı işyerlerinde ayakkabı yapıştırma işlerinde çalıştırılan Suriyeli işçiler, yapıştırıcı ürün kullanımına bağlı olarak polinöropati adlı bir hastalığa yakalanıyor. Hastalanan işçiler içinde çok sayıda çocuk işçi de var.
Görüştüğümüz hasta yakınları, bu sitede ayakkabı dikiş ve yapıştırma işlerinde işçilerin yaklaşık bir yıldır günde 12-14 saat çalıştırıldığını, işyerlerinde işyeri hekimi bulunmadığını ve hiçbir önlem alınmadığını anlattı. Hasta yakınları, işe girerken işe giriş muayenesi yapılmadığını da dile getirdi.
Yapıştırıcılar tehlikeli
Yapıştırma işlerinde son aylarda ‘GOM SOTAŞ’ isimli bir yapıştırıcı ve buna benzer ürünlerin kullanılmaya başlanmasının ardından, Suriyeli işçiler halsizlik, çabuk yorulma gibi şikâyetlerle hastanelere başvurmaya başladı. İşçilerin nöroloji polikliniklerinde yapılan muayenelerinde; güç kaybı, derin tendon reflekslerinde azalma saptandı. Yapılan tetkiklerde işçilerde polinöropati bulgularının olduğu tespit edildi.
Hekimler: Acil önlem alın
Dr. Ergün Demir (Sağlık Politikaları Çalışma Grubu): Türkiye’de Suriyeli göçmenler, çalışma hakkı olmadığı için kaçak işçi statüsündeler ve hak ihlallerinde başvurabilecekleri hiçbir merci yok. Işıkkent Ayakkabıcılar Sitesi’nde çok tehlikeli işlerde kaçak çocuk işçi çalıştıran, işçi sağlığı ve güvenliği önlemi almayarak çalışanları bu yapıştırıcı etkene maruz bıraktıran ve hastalanmalarına neden olan, insanların yaşamlarını çalan patronların yasalar çerçevesinde cezalandırılması gerekiyor. İşyerleri denetlenmeli ve bu işyerlerinde gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalı. Acil önlem alınmadığı sürece bu yapıştırıcı ürüne maruz kalan ve polinöropati gelişen Suriyeli işçi sayısı gün geçtikçe artacaktır.
Prof. Dr. Yücel Demiral (9 Eylül Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü Öğretim Üyesi): Bazı hastaların yapılan idrar incelemesinde 2-5 Hexandion saptanmıştır. Bu madde yapıştırıcı olarak kullanılan ‘n-hexane and methyl n-butyl ketone’un bir metabolitidir. Vücuda alınması solunum yoluyla olmakta, yüksek dozlarda akut maruz kalımda baş dönmesi, sersemlik, uyku hali, üst solunum yollarında irritasyon gibi bulgulara neden olmaktadır. Kronik maruz kalımda polinöropati olabilir. Hastalığın gelişmesi yavaş seyretmektedir ve bulgular maruz kalınımın kesilmesini takiben iki yıl kadar sürebilmektedir. Ancak bazı bulgular kalıcı olabilir.
Polinöropati nedir?
Polinöropati, vücuttaki sinirlerin işlevlerini kaybetmesine neden olan ciddi bir hastalık. Sinirin işlevini kaybetmesine bağlı olarak hastada değişik nörolojik kayıplar oluşuyor. Polinöropati hastalarında; kolda ya da bacakta güç kaybı, uyuşma, yanma ve ağrı ile birlikte kabızlık, idrar başlatamama veya tutamama, çift görme gibi rahatsızlıklar meydana geliyor.
