KPMG'nin raporuna göre geçen sezon Süper Lig'de seyirci ortalaması ancak 8 bin 427 rakamına ulaşabildi. Futbolun pek ilgi görmediği Amerika'da MLS Ligi'nin seyirci ortalaması ise 22 bin 179 olarak açıklandı. Peki Türkiye'de tribünler neden dolmuyor?
Türkiye'de tribünlerin dolmamasının birincil sebebi, Tribündergi'den Asım Duman'ın haberine göre 'Passolig' uygulaması. Tribündergi'nin Twitter hesabı üzerinden yapılan ve 35 bin 606 kullanıcının oy verdiği, 'Sizce Türkiye'de tribünler neden dolmuyor?' sorulu ankete verilen yanıtlara göre Türkiye'de taraftarlar Passolig zorunluluğundan rahatsız.
Yapılan oylamada tribünlerin dolmama nedeni olarak yüzde 39 ile 'Passolig zorunluluğu', 1'inci sırada yer aldı. Passolig'i yüzde 31 ile 'tatmin etmeyen futbol' ve yüzde 27 ile 'biletlerin pahalı oluşu' takip etti. Oy kullananların yalnızca yüzde 3'ü 'konforsuz stadyumlar' yüzünden stada gitmediğini işaretledi.
Asım Duman'ın Tribündergi'de "Tribünler Neden Dolmuyor?" başlığıyla yayımlanan haberi şöyle devam ediyor:
Süper lig için tablo karanlık. 2017/18 sezonunun ilk 2 haftasında 8 bin civarlarında ortalama devam etti, seyircisiz maçları hesaplamadan çıkardığımızda ise bu rakam 12 binleri görüyor. Geçen yıla göre hafif bir kıpırdanma olsa da kış sezonunun başlamasıyla birlikte bu rakam muhtemelen düşecek ve çok büyük bir etken olmadıkça yıl sonu Süper Lig ortaması 8 bin ile 11 bin arası sonuçlanacak gibi görünüyor.
Anket sonuçlarını yorumlayalım.
Katılımcıların tercihlerine göre tribünlerin dolmamasında en büyük neden Passolig zorunluluğu. Passolig uygulaması bu sene üçüncü yılında. Spor kamuoyu şiddeti sonlandıracağı motivasyonuyla e-bilete karşı çok ciddi bir karşı reaksiyon göstermedi. Ama bu direnç Passolig'e karşı var gibi görünüyor. Tribünlerin boş kalmasında Passolig uygulaması çok ciddi bir faktör olarak da dillendiriliyor artık. 'İnsanlar maça gitmek için neden bir bankanın müşterisi olmak zorunda?' bunun izahı hiç bir yetkili tarafından yapılmadı henüz. Ya da 'İnsanlar maça gidebilmek için neden tek bir bankanın müşterisi olup, 36,5 TL (bu rakamın %80'i kulüplere gidiyor) gibi bir yıllık ücret ödemek zorunda?' gibi sorular insanların aklını kurcalıyor.
Passolig'in tribündeki taraftar sayısına etkisi iki unsurla ilintili. İlk olarak Passolig insanların maça gitme pratiklerini zorlaştırdı. Bir haftasonu etkinliği olarak maça gitmek için artık bir prosedür engeli var insanların önünde. İsteyen artık istediği maça gitmekte sıkıntı yaşıyor. İnsanların çevresiyle birlikte maça gitme arzuları, futbol etrafında sosyalleşme imkanları artık kısıtlanmış vaziyette.
Diğer bir unsur da meselenin maddi külfeti. İnsanlar her yıl Passolig'e kart bedeli ödemek zorundalar ve bunu niçin ödedikleri kısmına dair kafalarında bir çok soru işareti var. Bilet fiyaları ve oynanan futbolun kalitesi gibi diğer faktörler de bu isteksizliği tetikliyor.
"Kalitesizlik, taraftarı tribüne küstürdü"
Katılımcılara göre Passolig zorunluluğundan sonra tribünlerin boş kalmasının ikinci en büyük nedeni tatmin etmeyen futbol. Futbolun bu denli global bir spor olmasında seyir zevki, heyecan ve bilinmezlik en önemli faktörler arasında yer alır. Bu üçünün asgari bir düzeyde sağlanmadığı bir lig kaçınılmaz olarak zevksiz olacaktır. Özellikle yoğun seyirci çeken büyük takımların son yıllarda zayıf kadro sahibi olmaları ve seyir zevki sunmayan futbolları ortalamayı ciddi olarak etkileyerek taraftar sayısının tribünlere küsmesine neden oldu. İngiltere ve belirli Avrupa ülkesindeki gibi bir futbol kültürüne sahip olmadığımız için de, iddiasız bir takımın tribünlerinin ülkemizde dolması henüz bir hayal bizim için.
Katılımcılara göre tribündeki taraftar azlığına neden olan üçüncü unsur bilet fiyatlarının pahalılığı. Üç büyük olarak adlandırılan İstanbul takımları için bu doğru olabilir ama özellikle Anadolu takımları için aynı yorumu yapamayacağım. Üç büyük dışında en fazla şampiyonluğu bulunan Trabzonspor kombineleri 400 TL'den başlıyor. Diğer bir şampiyonluğu bulunan kulüp olan Bursaspor'un ise kombine fiyatları 350 TL fiyattan başlıyor. Süper Lig'in yeni ekiplerinden Sivasspor'un kombine fiyatları 60 TL fiyattan başlıyor. Süper kupa şampiyonu Konyaspor'un kombine fiyatları ise 150 TL fiyattan başlamakta. Anadolu'da fiyatlar aşağı yukarı bu şekilde, yani makul olduğunu söyleyebiliriz.
"TFF, 'geçiş dönemi' diyerek geçiştiriyor"
Ankete katılan katılımcıların sadece %3 gibi düşük bir kısmı stadyumların konforsuzluğunu neden olarak belirtmiş. Bundan 10 yıl önce benzer bir anket yapılmış olsa muhtemelen bu oran daha yüksek çıkmış olacaktı. Artık Aanadolu'da dahil olmak üzere yeni ve modern stadyumlara sahip bir ülkeyiz. Hep dillendirilen 'insanlar ailesiyle maça gitmeye çekiniyor' bahanesi de artık eskisi kadar dillendirilmeyecek sanırım.
Son olarak, insanlar Türkiye'de futbol maçlarına gitmiyorlar, bu bir realite. Kamuoyu da bu realiteyi kabullenmiş görünüyor. Spor medyası nedenlerine derin olarak inmese de sorunu dillendiriyor. Diğer bir konu da, sporda seyircisizliğin sporun gelişmesi yönünde büyük bir tehlike barındırdığı realitesi. Şüphesiz insanların maça gitmemelerinin birçok nedeni var. Bunu en çok dert edinmesi gereken kurum ise Futbol Federasyonu. Federasyon henüz bir panik halinde değil ve meseleyi çok dert ediniyormuş gibi bir hava içinde de değil. Bu süreci bir 'geçiş dönemi' olarak adlandırmakla geçiştirdi şu ana kadar. Sorunla ilgili bundan fazla bir çabası varsa da spor kamuoyu henüz habersiz bu çabadan.
*Asım Duman
[email protected]
