İSTANBUL,(DHA) - Türkiye’de son yıllarda çokça tartışılan aşı meselesini hukuki boyutuyla ele alan Prof. Dr. M. Hakan Hakeri, kanunda belirtilen aşılar dışında hiçbir aşının hukuki olarak zorunlu olmadığını söyledi.
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi\'nde (FSMVÜ) düzenlenen Tıp ve İlaç Hukuku Paneli\'nde türk hukuk sisteminde yeni gelişen alanlardan biri olan tıp ve ilaç hukuku alanında hukuk öğrencilerini gelişmelerden haberdar etmek, mevcut yapıyla ilgili sorunları, önerileri tartışmak amacıyla \'rıza ve endikasyon\', \'hasta vasiyeti ve ceza hukuku\', \'gen düzenleme teknolojileri ve ilaç etiği\' gibi başlıklarda konuşuldu.
TIBBİ MÜDAHALEDE EN ÖNEMLİ ŞART RIZA VE ZORUNLULUK
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Hakan Hakeri, tıbbi müdahalenin hukuka uygunluğu açısından en önemli iki şartın rıza ve endikasyon olduğunu, tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulmayacağını vurgulayarak şunları söyledi:
\"Rıza, Anayasada yazılıdır. Hekimlere bazen rıza onayını anlatmakta zorluk çekiyoruz. Onlar rızanın zorunlu olması gerektiğini düşünmüyor. Çünkü hastalarının iyileşmesini istiyor ama hukuk başka bir şey söylüyor. Rıza meselesini Türkiye’de yaşanan bir örnekle detaylandırmak istiyorum. Yehova’nın Şahitleri dini açıdan kan naklini reddediyorlar. Bir Yehova Şahidi, İstanbul’da hastaneye gidiyor. Müdahale edilmesi gerekiyor ama o kan naklini kabul etmiyor. Hekimler ne yapacağını şaşırıyor. Savcıya olayı anlatıyorlar. Savcı müdahale edin eğer ölürse hakkınızda dava açılır diyor. Hasta avukatı ise kan nakli yaparsanız suç duyurusunda bulunuruz diyor. Sonuç olarak hastaya müdahale edilmiyor ve ölüyor. Hukuken bu doğru olandır.\"
AŞI KARŞITLIĞI DÜNYADA ARTIYOR
Ülkemizde ve dünyada son yıllarda aşı karşıtlığının artığını, bu meseleyi de rıza boyutuyla ele almak gerektiğini belirten Prof. Dr. Hakeri, “Aşı geniş bir kitle tarafından reddediliyor. Facebook’ta 43 bin üyeli bir aşı karşıtı grup var. Kanun sadece çiçek ve kuduz aşısının zorunlu olduğunu söylüyor. Polen aşısı yaptırıyoruz, zorunlu mu? Hayır. Kızamıkçık aşısı yaptırıyoruz ama kanunda hükmü yok. Bu nedenle polis zoruyla, hukuka aykırı yöntemlerle aşı yapılmaz. Dünyada da böyle bir reddediş var. Avustralya’da hükümet aşı yaptırmayan ailelere çocuk yardımını kesiyor. Peki, neden aşı kanunla zorunlu hale getirilmiyor? Çoğu ülkede hala bununla ilgili kanun yok. Bunun nedeni olumsuz sonuçlar ortaya çıktığında büyük tazminat davalarıyla karşı karşıya kalma durumu olabilir\" ifadelerini kullandı.
Endikasyon konusunda da hukukun ne söylediğini anlatan Prof. Dr. Hakeri, “Endikasyon zorunluluk demek. Tıbbi müdahale ancak zorunluluk varsa yapılabilir. Anayasa’nın 17. maddesi tıbbı zorunluluk dışında kişiye dokunamazsın diyor. Zorunluluk dışında müdahale yapılırsa bu suçtur\" dedi.
Zorunluluk kapsamında estetik operasyonları değerlendiren Prof. Dr. Hakeri, estetik sonucunda psikolojik açıdan kişinin kendini iyi hissetmesi durumunda endikasyonun sağlandığını, aşırı estetik müdahalelerin ise kendi kanaatince hukuka aykırı olduğunu söyledi.
