Enver ALAS - Cansel KİRAZ / İSTANBUL, (DHA) NAZİ soykırımından kaçan Yahudi göçmenlerini taşıyan \'Struma\' adlı geminin Karadeniz\'de Sovyet denizaltısı tarafından batırılmasının neden olduğu facianın 76. yıl dönümünde hayatını kaybeden 768 kişiyi anmak için Sarayburnu Limanı\'nda tören düzenlendi. Törende konuşan İstanbul Valisi Vasip Şahin, \"Hayattan erken koparılan, sevdikleri tarafından toprağa verilemeyen mağdurların aziz hatırasını saygıyla anıyorum\" dedi.
İstanbul Valiliği tarafından Türkiye Denizcilik İşletmeleri\'ne bağlı Sarayburnu Limanı\'nda düzenlenen anma törenine Vasip Şahin\'in yanı sıra Hahambaşı Vekili Rav İsak Perez, Türk Yahudi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü Aylin Taşhan ile Yahudi cemaati temsilcileri ve davetliler katıldı.
Törende konuşan Vasip Şahin, Struma kurbanları için \"Hayattan erken koparılan, sevdikleri tarafından toprağa verilemeyen mağdurların aziz hatırasını saygıyla anıyorum\" dedi.
\"TÜRK KIZILAY\'I VE TÜRK YAHUDİ TOPLUMUNUN İMKANLARI ELVERDİĞİNCE GIDA VE SAĞLIK HİZMETİ SAĞLADI\"
Nazi zulmünden kaçmak için 1941 yılında Köstence Limanı\'ndan Filistin\'e gitmek üzere 769 Yahudi\'nin Struma gemisi ile yola çıktığını hatırlatan Şahin, \"Struma gemisi, açık denizlerde arızalanan motorunun İstanbul açıklarında tamamen iflas etmesi üzerine Sarayburnu açıklarında demir atmak zorunda kaldı. Denizde mahsur kalan mültecilere 70 gün süren bekleyişleri sırasında Türk Kızılay\'ı Türk Yahudi toplumunun imkanları elverdiğince gıda ve sağlık hizmeti sağladı\" diye konuştu.
\"STRUMA\'NIN YOLUNA DEVAM EDEBİLMESİ İÇİN TÜRKİYE BÜYÜK ÇABA GÖSTERDİ\"
Struma\'nın yoluna devam edebilmesi için Türkiye\'nin büyük çaba gösterdiğine vurgu yapan Vasip Şahin, \"2. Dünya Savaşı\'nın şartlarında bu çabaların neticesinde diplomatik bir muvaffakiyet sağlanamadığını aktardı.
Şahin, \"Unutulmamalıdır ki Türkiye Cumhuriyeti\'nin savaşa katılması yolundaki diplomatik baskıların yoğun olduğu, Mart 1939 ve Ekim 1942 tarihleri arasında Karadeniz\'den Filistin\'e ulaşmak için illegal olarak denize açılan ve Yahudi mültecileri taşıyan 21 geminin Boğazlardan geçişine izin vererek, 6 bin 84 Yahudi\'nin Filistin\'e gitmesine, 159\'unun ise Türkiye\'de kalmasına yardımcı olmuştur. Aynı dönemde binlerce Yahudi\'ye Filistin\'e ulaşabilmeleri için transit vize vermiştir\" dedi.
\"TARİHİN KAYDETTİĞİ EN BÜYÜK İNSANLIK SUÇLARINDAN BİRİSİ İŞLENMİŞTİR\"
Vasip Şahin, 24 Şubat 1942\'de Karadeniz\'de Şile açıklarında Sovyetler tarafından torpillenerek batırılan ve 768 Yahudi\'nin hayatını kaybettiği olayın ardından, İstanbul Valiliği tarafından 2015\'den itibaren anma töreni düzenlenildiğini anımsatarak şunları söyledi:
\"2. Dünya Savaşı sırasında Yahudiler\'in maruz kaldığı şiddetin \'Holokost\'a evrilmesi sonucunda tarihin kaydettiği en büyük insanlık suçlarından birisi işlenmiştir. Devletlerin temel sorumluluğu, Holokost mağdurlarıyla 2. Dünya Savaşı sırasında kendilerini bekleyen korkunç sondan kaçarken farklı coğrafyalarda hayatlarını kaybeden sayısı insanı sadece anmak değil, aynı zamanda böyle acıların bir daha herhangi bir coğrafyada herhangi bir etnik ya da dini gruba yaşatılmaması için harekete geçmektir.\"
İNSANİ DRAMLARA KARŞI \'İŞBİRLİĞİ YAPILMASI\' VURGUSU
Bu tür elim olayların tekrar yaşanmaması adına devletlerin politikalarında insan odaklı yaklaşım benimsemeleri gerektiğini kaydeden Şahin, insani dramlar karşısında sessiz kalmayarak işbirliği yapmalarının önemine dikkat çekti.
İVO MOLİNAS: NAZİZM\'İN İNSANLIĞIN ORTA HAFIZASINDA ONARILMAZ YARALAR AÇTI
Şalom Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İvo Vedat Molinas ise konuşmasıda, Nazizm\'in insanlığın orta hafızasında onarılmaz yaralar açtığını söyledi. Molinas, \"Nefret söylemiyle başlayan sürecin sonunda içinde çocukların da bulunduğu milyonlarca masum insan katledildi. Struma ise bu korkunç sürecin simgesi olarak hafızamızda yerini almış durumda\" şeklinde konuştu.
KURBANLAR İÇİN DUA EDİLDİ
Konuşmaların ardından Struma faciasının 768 kurbanı için Rav İsak Perez dua yaptırdı. Ardından Vali Şahin ile Rav İsak Perez, Türk Yahudi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh hayatını kaybedenler için denize çelenk bıraktı.
76 YIL ÖNCE STRUMA OLAYI
24 Şubat 1942 tarihinde, Romanya\'nın Köstence Limanı\'ndan Filistin\'e gitmek üzere yola çıkan Yahudi göçmenleri taşıyan \'Struma\' gemisi, Karadeniz\'de, Şile açıklarında, uluslararası sularda bir Sovyet denizaltısı tarafından torpillenerek batırılmış, bir kişi hariç, mürettebatla birlikte gemide bulunan 103\'ü çocuk 768 kişi hayatını kaybetmişti.
(FOTOĞRAF)
