İtalyan tekstil devi Stefanel, Türkiye’de satılan bazı tişörtlerini “sağlığa zararlı boya” yüzünden toplatıyor. Söz konusu ürünlerde kanserojen madde tespit edildiği öğrenildi
Sağlığa zararlı boyar madde içeren 47, sağlığa zararlı boyar madde içerme riski yer alan 15 renkli tişörtünü geri çağıran şirketin, bu ürünlerin satışını Nisan/Mayıs 2013 tarihleri arasında İstanbul Nişantaşı mağazasından gerçekleştirdiği ortaya çıktı.
15 günde iade talebi
Milliyet gazetesinden Eylem Türk’ün haberine göre, Stefanel tarafından verilen ilanda, ürünleri satın alanların satış belgeleriyle birlikte 15 gün içerisinde ürünleri kendilerine iade etmeleri istendi.
İlanda şöyle denildi:
“Bazı Tekstil ve Konfeksiyon Ürünlerinin Denetimine İlişkin 2013/15 sayılı tebliğ kapsamında sağlığa zararlı boyar madde içerdiği tespit edilen veya içerme riski yer alan ürünleri satın alanların 15 gün içerisinde teslim adresine iade etmeleri gerekmektedir. Ürün ve kargo bedeli geri ödenecektir.”
İthalat duruyor
Güvensiz madde içeren, sağlık açısından büyük risk yaratan ürünlerin denetimiyle ilgili süreç bilindiği gibi 2009 yılında başladı. 2009 Mart ayında yürürlüğe giren tebliğ ile Ekonomi Bakanlığı, İTKİB ve Ekoteks tarafından yürütülen bir denetim sistemi kuruldu.
Sistemde 130’a yakın risk parametresi bulunuyor. Riskli görülen üründen numune alınıp denetime gönderiliyor. Testler iki günde sonuçlandırılıyor. Ürün ‘zararlı’ çıkarsa bakanlık tarafından o ürünü getiren firmanın ithalatı otomatik olarak durduruluyor. Zararlı ürün ise hemen kontrole alınıp mühürleniyor.
Toplatılma süreci
İthal edilen ürün, sağlığa zararlı olup olmadığına ilişkin yapılan denetim sürecinde Dünya Ticaret Örgütü’nün kararı nedeniyle gümrükte alıkonulamıyor. Bu nedenle zararlı olduğu tespit edilen malın satışı gerçekleşmiş ise firma tarafından hemen toplatılması isteniyor. Bu kapsamda firma zararlı olduğu tespit edilen kaç tane ürün sattıysa hepsini üç gazete ve üç televizyona vereceği ilanla geri çağırmak zorunda.
'Azo boyar’ madde nedir?
Tekstil boyalarında bulunuyor. Bu maddelerden bir kısmı kanserojen ‘arilamin’ içeriyor. 30 ppm’in altındaki miktarlarda azo boyar madde içeren ürünlerin ithalatı serbest. 30 ppm, 1 milyon litre boyada 30 mililitre azo boyar madde anlamına geliyor.
‘Tüm ürünleri kontrol edilecek’
Azo boyarlı tırmanan ürünlerin iki kere testten geçirildiğini söyleyen İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, “2009 yılından bugüne kadar kanserojen madde bulma oranımız yüzde 40’lara varan oranlarda düştü” dedi.
Ürünü zararlı yer alan firmanın cezai müeyyidesi bulunduğunu belirten Tanrıverdi, “Sözkonusu firmanın bundan sonra ithal edeceği ürünler teste tabi tutulacak. Gelen malı gümrükte bekleyecek, test ücretlerini, imha ve ilan masraflarını kendisi üstlenecek” diye konuştu. Sağlığa zararlı duvak bile var! Kanserojen azo boyar madde ihtiva eden tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin Türkiye pazarına girişi yetkililerin verdiği bilgiye göre denetim nedeniyle azalsa da hâlâ devam ediyor.
Analize takılan firmaların ilan edildiği www.ebirlik.org adresli internet sitesinde yüzlerce sağlığa zararlı olduğu tespit edilen ithal ürüne ilişkin duyuru bulunuyor. Bunlar arasında Çin, Hindistan, Bangladeş, İngiltere ve İtalya gibi ülkelerden ithal edilen giyimden ayakkabıya, iç çamaşırdan yatak örtüsüne, kumaştan eldivene, eşarptan duvağa onbinlerce ürün bulunuyor.
