Soylu'nun kiraladığı SBK Holding'in uçağını, şirketine fatura etmesiyle ilgili iddialar neler? Soylu'nun sigorta şirketi iddialara ne diyor?

Fundanur Öztürk-Berza Şimşek

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun 2017'de yürüttüğü seçim faaliyetleri sırasında SBK Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sezgin Baran Korkmaz'ın uçağını kullanması kamuoyunda tartışmalara yol açtı. İçişleri Bakanlığı'nın uçak kiralama ücretinin Soylu'nun şirketi tarafından karşılandığını açıklaması sonrası Bakan Soylu, şirketi üzerinden 'vergi kaçırmakla' suçlandı. BBC Türkçe'ye açıklama yapan şirket ise uçağın masrafının şirket gideri olarak gösterilmediğini belirtti.

İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Bakan Süleyman Soylu 2017 yılındaki seçim faaliyetleri sırasında Sezgin Baran Korkmaz'a ait uçakla toplam 12,5 saatlik yurt içi uçuş gerçekleştirdi; bu uçuşun yaklaşık 166 bin TL tutarındaki kiralama bedeli ise Soylu'ya ait Engin Sigorta şirketi tarafından karşılandı.

Ancak Soylu'nun siyasi faaliyetleri için kullandığı uçağı sahibi olduğu sigorta şirketi üzerinden kiralaması, bu işlem sırasında vergi kaçırmış olabileceği iddialarına neden oldu.

Kanuna göre bir şirketin masrafını vergiden düşebilmesi için bu masrafın, şirketin faaliyet gösterdiği alanla ilgili olması gerekiyor.

Eğer bir şirket faaliyet gösterdiği alanla ilgili olmayan bir konudaki masrafı gider olarak gösterirse hem Kurumlar Vergisinde hem de Katma Değer Vergisinde (KDV) ödeyeceği verginin bedelini usulsüz olarak indirmiş oluyor.

BBC Türkçe Bakan Soylu'nun şirketine, bu ödemenin şirket gideri olarak gösterilip gösterilmediğini ve bu ödemeden dolayı KDV indirimi talep edilip edilmediğini sordu.

Engin Sigorta ise BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamasında, uçak kiralama masrafının şirket gideri olarak değil, 'kanunen kabul edilmeyen gider' olarak kayıt altına alındığını söyleyerek, 'vergi ziyanına sebebiyet verecek bir durumun' söz konusu olmadığını belirtti:

"Söğüt Havacılık A.Ş.'ne ait 31.10.2017 tarihli fatura şirket kayıtlarımızda mevcut olup, şirketimizin iştigal konusu olan bir harcama olmaması nedeniyle kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıt altına alınmış ve kurum kazancının tespitinde gider olarak değerlendirilmemiştir."

Soylu'nun şirketi ayrıca, uçak kiralama işleminde KDV açısından da bir usulsüzlük olmadığını savundu:

"3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17. Maddesine göre; banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler, sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemler katma değer vergisinden istisna tutulmuştur."

"Bu bağlamda, firmamızın Katma Değer Vergisi muafiyeti söz konusu olduğundan ilgili faturaya ait Katma Değer Vergisi, indirim konusu da yapılmamıştır. Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi yönünden vergi ziyanına sebebiyet verecek bir durum söz konusu değildir."

Kanunen kabul edilmeyen giderler nedir?

Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre bu giderler, kurumun kazancının tespiti sırasında diğer giderlerden farklı olarak indirimi kabul edilmeyen giderleri tarif ediyor.

Kiralama yoluyla edinilen uçak vb. taşıtlar için işletmenin faaliyet alanı dışındaki ödemeler, kanunen kabul edilmeyen giderler arasında sayılıyor.

Kanunen kabul edilmeyen giderler ve bunların KDV'leri, şirketin kazancının tespiti noktasında indirim konusu olamıyor.

'Beyanların gerçekliği ancak mali denetimle anlaşılabilir'

BBC Türkçe'ye konuşan maliye ve vergi uzmanlarına göre Engin Sigorta'nın bu açıklaması ilgili mevzuatlara uygunluk içermekle birlikte, konuyla ilgili tüm soru işaretlerinin ortadan kalkabilmesi ancak ilgili şirketlere yapılacak mali denetimle mümkün olabilir.

Haberde isminin yer almasını istemeyen bir mülkiye müfettişine göre, Söğüt Havacılık A.Ş ve Engin Sigorta arasında yapılan işlemlerin hukuka uygunluğunun tespiti için maliye denetimi gerekiyor:

"Şirket konusu dışındaki faaliyet giderlerinin 'kanunen kabul edilmeyen giderler' olarak kaydedilmesi mümkündür. Şirket kaynaklarının, gider olarak gösterilmemesi kaydıyla, özel işlerde kullanılması işletmenin iç sorunudur. Ancak, şirketin bu beyanının doğru olup olmadığı hususu daha önemli."

"Bu faturanın gerçekten 31 Ekim 2017 tarihinde mi yoksa sonradan mı düzenlendiğini anlamak için; faturanın seri numarasına bakarak, bir önceki ve bir sonraki faturaların hangi tarihlerde düzenlendiğinin tespiti gerekiyor. Yani, faturanın dip koçanlarına bakılması gerekiyor. Bu da ancak resmî bir denetimle mümkün olabilir."

Müfettişe göre bu bilgilerin yanı sıra; fatura tutarının ne surette ödendiği, ödeme/tahsilat tutarlarının süresi içinde vergi dairesine bildirilip bildirilmediği ve Söğüt Havacılık A.Ş tarafından tahsil edilmiş KDV'nin ilgili hesaplarda gösterilip gösterilmediği de ayrıca önem arz ediyor.

Ne olmuştu?

Cumhuriyet gazetesi, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun "yedi yıldızlı otel konforundaki" uçağı "özellikle seçim döneminde neredeyse özel taksisi gibi kullandığı" iddiasını haberleştirdi.

Daha önce Sözcü yazarı Aytunç Erkin de Sezgin Baran Korkmaz ile ilgili kaleme aldığı yazısında, "Hangi siyasetçi, SBK'nın uçağına 7 kez bindi?" diye sormuştu.

Bunun üzerine Cuma günü yazılı açıklama yapan İçişleri Bakanlığı, Bakan Soylu'nun Sezgin Barak Korkmaz'ın uçağını bir kiralama şirketi aracılığıyla kullandığını doğruladı, ücretini Bakan Soylu'nun sahibi olduğu şirketin ödediğini kaydetti.

İçişleri Bakanlığı'na ait uçak ve helikopterlerin, 16 Nisan 2017 Anayasa referandumu sırasında son bir haftada etik nedenlerle kullanılmadığı ve bu nedenle "en uygun fiyatı veren" Söğüt Havacılık A.Ş. adlı ticari işletmeden uçak kiralandığı belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti:

"Uçak veya araç kiralama şirketlerinin o an müsait uçağı olmaması durumunda, başka bir şirketten ikincil kiralama yaparak müşterilerinin talebini karşıladığı, sivil havacılıkta sıklıkla rastlanılan ve bilinen bir durumdur. Anlaşıldığı kadarıyla Söğüt Havacılık firması, o an müsait uçağı olmadığı için, Borajet adlı firmadan da uçak temin ederek müşteri talebini karşılama yoluna gitmiştir.

"Toplam 12,5 saatlik yurt içi uçuş gerçekleşmiştir. Seçim çalışmaları tamamlandıktan sonra, Söğüt Havacılık A.Ş. tarafından söz konusu hizmete ait fatura düzenlenmiş, Sayın Süleyman Soylu'nun sahibi bulunduğu işyeri adına kesilen faturanın bedeli, yine kendi firmasından ödenerek, süreç tamamlanmıştır."

Sezgin Baran Korkmaz Avusturya'da tutuklu

Borajet'in sahibi, SBK Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sezgin Baran Korkmaz, ABD'de devam eden bir dava nedeniyle Avusturya'da tutuklu bulunuyor.

Davanın iddianamesinde Borajet, Korkmaz ve işbirlikçilerinin, "yolsuzluk yoluyla elde edilen gelirlerle aklanan paralarla" aldıkları mal varlıklarından biri olarak geçiyor.

İçişleri Bakanlığı'nın paylaştığı, 31 Ekim 2017 tarihine ait faturada, Engin Sigorta şirketinden Söğüt Havacılık'a yaklaşık 166 bin TL ödeme yapıldığı görülüyor.

CHP'li Bakan: 'Soylu, uçak kiralama ücretini neden şahsına fatura ettirmedi?'

Bakanlığının açıklamasının üzerine CHP Milletvekili Murat Bakan, "Süleyman Soylu siyasi çalışmaları için kiraladığı uçağın maliyetini şirketine ödeterek vergi kaçırmıştır" iddiasında bulundu.

https://twitter.com/CHPMuratBakan/status/1408404984937517065

CHP'li Bakan ayrıca bugün yaptığı Twitter paylaşımında, "Vergi matrahı yönünden gider kaydına konu etmeyecekse neden şirketine fatura ettiriyor? Siyasi çalışması için kiralamış uçağı. Şahsına fatura ettirmesi gerekmez mi?" diye sordu.

Öte yandan CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Bakan Soylu'nun sigorta şirketinin "devlete bağlı kamu kurum ve kuruluşları ile iş yaptığını" ve şirketin kârının 2009'dan 2016'ya kadar "53 kat arttığını" öne sürmüştü.