Bilim / Teknoloji

Söylentilerin yayılışı

Alman araştırmacılar, Pro7 Televizyonunun yardımlarıyla benzeri görülmemiş bir deneye imza attılar.

17 Aralık 2008 02:00

Tempo24 - Damlacık enfeksiyonu ile yayılan hastalıkların yayılış şeklini araştırmak için epidemilog Dr. Markus Schwehm, animasyon uzmanı ve senarist Jan Behrens ve sözlü pazarlama uzmanı Martin Dräger, Berlin Humboldt Üniversitesi ve Hamburg Üniversitelerin bir teorisinden yola çıktı.

Teoriye göre bir inandırıcı bir söylentinin yayılışı aynen bir damlacık enfeksiyonunun yayılışını andırıyor. Yayılmasındaki temel fark, enfeksiyonun vücutta bir kuluçka devresi geçirdikten sonra yayılması, iyi bir söylentinin ise görüldüğü/duyulduğu anda yayılmasıymış.

Pro7 televizyonunun popüler bilim programı Galileo da yer alan haberde Dr. Markus Schwelm deneyi anlattı. Dört ay boyunca, model uçaklar ve çok gelişmiş bilgisayar animasyonlarıyla bir uçak videosu hazırlanmış. Bu videoda görünen bir uçak havada kanadını kaybetmesine rağmen sağ salim inişi beceriyor.

Tek kanatla iniş bilmecesi

Bir epidemide çok yoğun viral taşıyıcısı olan insanlara "süper salgıcı" adı verilen ana yaygıncılar bulunur. epidemik viral hatalıklarda "süper salgıcılar" virüsü taşıyan, yüksek insan kontağı olan insanlardır. Bir söylentide ise aynı şekilde bir grup insan vardır. Söylentilerin "süper salgıcıları" güvenilir olmak zorundadır.

Uçak videosunu yaymak için 4 pilot ile anlaşan araştırmacılar bu pilotların tek kanatla inen uçak videosunu "kendi gözlerimle gördüm" diyerek yaymasını sağladılar.
Bir pilotun anlatacağı ve göstereceği bir uçak videosuna insanlar çok daha çabuk inanır teorisinden yola çıkılan bu harekette başlangıçta 4 tane "kaynak" olmuş oluyor. Videoyu yaymaya başlıyorlar ve çok kısa sürede video internete düşüyor. Youtube gibi siteler sayesinde bir yaylım ateşi gibi dün çapına yayılıyor.

Araştırmacılar bu şekilde yayılan bir "söylentiyi" analiz ettiklerinde tüm dünyaya yayılmasının sadece 8 saat sürdüğünü kaydediyorlar.

Bu verilerin sonuçlarını epidemik yayılmaya bağlayıp buradan yeni enfeksiyon engelleme yöntemleri geliştirmeyi hedefleyen üniversiteler, konuyla ilgili ilk raporu pazartesi günü yayınlayacak.