Orhan Şener*
Okurlar, sosyal medya veya arama motorları üzerinden ulaştıkları haber mecralarını hatırlamakta güçlük çekiyor.
Reuters’in dijital platformların haber mecralarının marka bilinirliğine etkisi konulu yeni raporu yayımlandı.
Son yıllarda özellikle Facebook ve Twitter’ın (ve hatta Google’ın) bir haber platformuna dönüştüğü, ancak dijital devlerin bu dönüşümün gerektirdiği tedbirleri ve sorumluluğu almadığı yoğun bir şekilde konuşuluyor. Tartışmalar özellikle Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesiyle alevlenmişti. Eleştiri sahiplerinin en güçlü vurgusu, özellikle Facebook’un, milyonlarca seçmen için habere ulaşmada birincil mecra olduğu, ancak Facebook’un kendi platformu üzerinde paylaşılan haberlerin doğruluğunun teyidi ile hiç uğraşmadığı idi.
Bu dönüşümle ilgili bir diğer eleştiri de, Facebook gibi dijital platformların, esas işi habercilik olan (Guardian, BBC gibi) geleneksel mecralar ve (Buzzfeed, Huffington Post gibi) dijital doğan mecralara maddi zarar vermesi… Her ne kadar Facebook, yayıncılar için özel modeller geliştirse de, eleştirmenlere göre bu dönüşüm, haber mecralarının insiyatifi kaybetmesine sebep oluyor.
Reuters’in son raporu, konuya bir boyut daha ekliyor: Bilinirlik!
Raporun temel sorunsalı şu: Okurlar, habere sosyal medya veya arama motorları üzerinden ulaştıklarında, haberin kaynağı olan asıl mecraya ne kadar dikkat ediyorlar, haber mecrasının ismini hatırlayabiliyorlar mı?
Rapora göre cevap net: Okurlar, habere sosyal medya veya arama motoru üzerinden ulaştıklarında, haber kaynağına genellikle dikkat etmiyor, daha sonra da mecranın adını hatırlamakta güçlük çekiyorlar. Öte yandan sorulduğunda, ‘Facebook’ta gördüm’ gibi, kaynağa değil, platforma atıf yapan cevaplar veriyorlar.
Bulgulara göre, okurların %35’i haberlere doğrudan mecranın sitesine giderek, kalan %65 ise sosyal medya, arama motoru ve diğer harici kanallar üzerinden erişiyor.
Okurlar, haberlere nereden erişiyor?
Okurların yarısından azı, sosyal medya veya arama motoru üzerinden ulaştıkları haberin kaynağını hatırlayamıyor. Öte yandan aynı okurların ekseriyeti habere hangi platform üzerinden (Facebook, Twitter, Google) ulaştıklarını hatırlayabiliyorlar. Bulguların işaret ettiği sonuç, dijital platformların, haber kaynağı mecralara göre daha çok bilinirlik kazandığı yönünde.
Raporun dikkat çektiği diğer bulgulara göre gençler, orta yaş ve yaşlılara göre kaynak mecrayı hatırlamakta daha başarılı. Ayrıca BBC, Guardian, Buzzfeed gibi popüler mecralar, diğerlerine göre daha yüksek bir oranda hatırlanabiliyor.
Bu yazı Journo’dan alınmıştır.
