Almanya'da yaşanan konut sıkıntısı, kalifiye iş gücünün bu ülkeyi tercih etmesi önündeki en büyük engellerden biri. Bu sebepten dolayı çok sayıda şirket çalışanları için konutlar inşa etmeye ya da edinmeye başladı.Uluslararası danışmanlık, denetim ve vergi hizmetleri şirketi PricewaterhouseCoopers (PwC) tarafından Almanya'da yapılan bir ankete göre ülkede her beş şirketten dördü, Almanya'nın özellikle büyük şehirlerinde yaşanan konut sorununun, kalifiye eleman bulma sıkıntısını daha da arttırdığı görüşünde. Özellikle maaşların çok yüksek olmadığı sağlık, gastronomi, zanaat ve benzeri sektörlerde kalifiye eleman bulmak, yapılan araştırmaya göre konut sorunu sebebiyle çok daha zorlaşıyor.
Buna göre büyük kentler ve nüfusun yoğun olduğu yerlerde çalışan her üç kişiden biri, kira gideri yüksek olduğu için taşınmayı ya da mesleğini değiştirmeyi düşünüyor.
Federal hükümete iktisadi konularda danışmanlık yapan Alman Ekonomi Uzmanları Konseyi de, konut sıkıntısı sebebiyle yaşanan sorunların, Alman ekonomisinin "genel gelişimine olumsuz etki etmeye başladığını" ve ekonomik büyümeyi yavaşlattığını bildirdi. İlgili raporda, insanların kirasını ödeyebilecekleri ya da satın alabilecekleri bir konut bulamadığı için iş imkanlarının olduğu yerlere taşınamadıkları vurgulandı.
Kira sözleşmesi büyük bir artı
Almanya'da kiraların en yüksek olduğu şehirlerden biri olan Münih'te, yeni kira sözleşmesi yapanlardan ortalama olarak metrekare başına, yakıt ve elektrik giderleri hariç 25 euro talep ediliyor.
"Bizim çalışanlarımızın büyük kısmı orta ve düşük maaş grubunda istihdam edilen insanlar ve onlar bu kiraları ödeyemezler" diyen, enerji tedarikçisi Stadtwerke Münih'in yöneticisi Bernhard Boeck, bu sebepten dolayı şirket bünyesinde emlâk işlerinde sorumlu bir bölüm kurduklarını ve bin 500 konutun hâlihazırda ya satın alındığını ya da inşa halinde olduğunu aktarıyor. Ellerindeki konut sayısını 2030 yılına dek 3 bine çıkarmayı hedeflediklerini dile getiren Boeck, "İş başvurusunda bulunan birine, 'iş sözleşmesinin yanında size bir de kira sözleşmesi sunuyoruz' dediğimizde bu bizim için bir avantaja dönüşüyor" ifadelerini kullanıyor.
Şirket bünyesindeki konutların kira bedellerini, sendika temsilcileri ile birlikte ilgili çalışanın maaşına göre kararlaştırdıklarını belirten Bernhard Boeck, "Bilgisayar mühendisleri teknik personelimizden daha fazla kira ödüyor" diyor. Stadtwerke Münih'in kendi personelinden talep ettiği kira bedeli, metrekare başına ortalama 12 euro. Çalışanlarına kiraladıkları konutlar üzerinden kâr etme gibi bir amaçlarının olmadığını vurgulayan Boeck, kira gelirlerinin bina giderlerini karşılamasının kendileri açısından yeterli olduğunu ifade ediyor. Ancak bunun da artan inşaat maliyetleri nedeniyle kolay olmadığını dile getiren Boeck, hazır yapı malzemeleri kullanarak ve olabildiğince az harcama ile inşa ederek maliyeti mümkün olduğu kadar düşük tutmaya çalıştıklarının altını çiziyor.
Şirket konutları 19'uncu yüzyıldan bu yana var
Çalışanlara, istihdam eden şirket tarafından ev sunulması Almanya'da, sanayileşme ile birlikte 19'uncu yüzyılda başlayan eski bir gelenek. Dünyaca ünlü Alman çelik üreticisi Krupp, giderek artan iş gücü ihtiyacını karşılamak ve çalışanlarını uzun vadeli olarak şirkete bağlamak için binlerce daire ve ev inşa ettirmişti.
Çok sayıda başka şirket de aynı yoldan ilerledi. Maden sektöründe, posta işlerinde, demiryollarında ya da birçok başka alanda çalışanlar için yapılan konutlarla yeni yerleşim yerleri ortaya çıktı. Buralar sadece işçilere hesaplı barınma imkânı sağlamıyor, aynı zamanda çalışanlar arasında bir birlik duygusu oluşmasına yardımcı oluyordu.
Konut sıkıntısının ortadan büyük oranda kalktığı ve iş gücünün fazlasıyla mevcut olduğu 20'nci yüzyılın sonunda ise bu uygulamalar sona erdi ve şirketler ellerindeki konutları satmaya başladı.
Konut sorunu ana gündem maddelerinden biri
Günümüzde ise durum tamamen değişmiş durumda. "Konut sorunu, ekonomi merkezi Almanya'nın ana sorunlarından biri haline geldi" diyen Almanya İmar Bakanlığı Müsteşarı Rolf Bösinger, bundan henüz on yıl önce Almanya'da iş kurmak isteyen yabancı yatırımcıların ilk olarak çocuk yuvası ve okullar ile ilgili araştırma yaptığını, bugün ise sorulan ilk sorunun, "Çalışanlarımızın kalacağı konutlar nerede?" olduğunu aktarıyor.
2021 yılında, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) bir araya gelmesi ile kurulan koalisyon hükümetinin hedefi, ülke genelinde yılda 400 bin yeni konut inşa etmekti. Ancak bir anda astronomik şekilde artan enerji ve malzeme fiyatları ile enflasyon inşaat masraflarını aşırı derecede yukarı çekti. 2022'de Almanya'nın tamamında 295 bin 300, 2023'de ise 294 bin 400 konut inşa edilebildi. Emlâk sektöründen gelen verilere göre Almanya'da şu an 800 bin konuta ihtiyaç duyuluyor.
Şirket konutları sorunu büyütüyor mu?
Almanya'nın bir an önce çözmesi gereken sorunlardan biri haline dönüşen konut sorununa kafa yoran bazı politikacılara göre, şirketlerin kendi çalışanları için yeni konutlar inşa etmek yerine, hazır binaları satın alması ya da kiralaması, konut arzını daha da düşüreceği için emlâk piyasasındaki olumsuzluğu artırabilir.
Endişe edilen bir başka konu da toplumun farklı kesimleri arasında sosyal kıskançlık yaşanması olasılığı. Zira her iki şirketten biri bünyesindeki konutları, öncelikli olarak yurt dışından kalifiye eleman getirebilmek için bu kişilere ayırıyor.
Alman Sendikalar Birliği (DGB), bu sebepten dolayı, bir yere yeni üretim ya da idare merkezi kurmayı düşünen şirketlerden, önce personeli için konut inşa etmesinin talep edilmesi gerektiğini savunuyor.
Bernhard Boeck ise sorunun böyle bir genelleme ile çözülemeyeceği görüşünde. "Asıl konu para. Devlet çok daha hedefe yönelik bir destek sunmalı" diyen Boeck, eyalet ve belediye yönetimlerinin de sorumluluklarının olduğunu, bunların da kendi ellerindeki arazileri yapılaşmaya açmaları halinde sorunun en azından bir kısmının ortadan kalkacağını ifade ediyor.
DW Türkçe'ye VPN ile nasıl erişebilirim?
