Sinop İnceburun'da ilk reaktörün 2025'de devre girmesi planan nükleer santralin ÇED süreci başladı. Projenin ÇED Başvuru Dosyası Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü sitesinde yayımlandı. ÇED Halkın Katılım Toplantısı 6 Şubat yapılacağı belirtildi. Santralde kullanılacak olan uranyum dioksit (235UO2) olarak belirtilen nükleer yakıtın, Avustralya, Kuzey Amerika, Kazakistan, Rusya, Güney Afrika, Nijerya ve Namibya gibi ülkelerdeki tedarikçilerle yapılacak olan uzun dönem anlaşmalar ile temin edileceği belirtiliyor.
2025'DE devreye girmesi planlanıyor
Evrensel'de yer alan habere göre, Akkuyu'nun ardından Türkiye'nin ikinci nükleer santrali olarak planlanan santralin ÇED Başvuru dosyasında santralin şu anki yapım bedelinin 20 milyar ABD Doları (74 milyar TL) bulacağı belirtiliyor. Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından kurulmuş olan EUAS International ICC’nin de içinde yer alacağı Proje Şirketi tarafından yapımı planlanan santral, Sinop Abalı Köyü'nün İnceburun mevkiinde yer alıyor. Başvuru dosyasında santralin Japonya ile Türkiye arasında 3 Mayıs 2013 tarihinde imzalanan anlaşma gereği yapılacağı ve 4,560 MW kurulu gücünde olacağı dile getiriliyor. Bölgede dört adet reaktör inşa edileceği belirtilen başvuru dosyasında sahada kazı çalışmalarına 2019 senesinde başlanması ve ilk reaktörün 2025 senesinde devreye alınmasının planlandığı aktarıldı. Dosyada, inşa edilecek her bir
reaktörün kullanım ömrünün işletmeye alınmasından itibaren 60 yıl olacağı ifade ediliyor.
Bu ne yaman çelişki
Santralin "enerji talebi hızla artan ülkemiz için kaynak çeşitliliği sağlayarak, ithal kaynaklara olan bağımlılığımızı azaltıp sürdürülebilir enerji arzına önemli katkı sağlayacağı" ileri sürülüyor. Ülkenin dört bir yanında onlarca ithal kömüre dayalı termik santral yapılırken nükleer santral projesinin ithal fosil yakıta bağımlılığı azaltacağı iddia ediliyor. Öte yandan, nükleer santralde kullanılacak olan nükleer yakıt da başvuru dosyasına göre yurt dışından alınacak! Dosyada kısmen zenginleştirilmiş uranyum dioksit (235UO2) olarak belirtilen nükleer yakıtın, Avustralya, Kuzey Amerika, Kazakistan, Rusya, Güney Afrika, Nijerya ve Namibya gibi ülkelerdeki tedarikçilerle yapılacak olan uzun dönem anlaşmalar ile temin edileceği ifade ediliyor.
Tamamı ormanlık alanda
Başvuru dosyasındaki bilgilere göre Proje alanının kaplayacağı toplam arazi, yaklaşık 1.010,4 hektar ve tamamı "Devlet Ormanı" olarak sınıflandırılmış bir alan. Bu alanın yaklaşık olarak 1.025.100 m²'sinin (102,5 ha) santral alanı olarak kullanılması planlanmakta. Alanda her biri Nükleer Ada, Türbin Adası, yardımcı tesisler ve diğer birimleri kapsayacak dört nükleer ünite oluşturulacak.
Sinop nüfusunun yüzde 35'i etki alanında
Başvuru dosyasına göre proje alanından itibaren 30 km yarıçaplı alan, yüz ölçümü bakımından Sinop Merkez İlçesi’nin neredeyse tamamını (%74,1), Erfelek İlçesi’nin büyük bir kısmını (%73,2), Ayancık İlçesi’nin bir bölümünü (%5,8) ve Gerze İlçesi’nin küçük bir kısmını (%2,4) kapsıyor. Sinop ilinin toplam nüfusunun %35,3’ü bu 30 km yarıçaplı alan içerisinde kalmakta.
Ekolojik önlemler ÇED raporuna ötelenmiş
Başvuru dosyasında ekolojik mevcut durum çalışmalarının 30 kilometre yarıçaplı bölgede ve proje alanında bulunan "Hamsilos Tabiat Parkı", "Sarıkum Tabiatı Koruma Alanı", "Aksaz-Karagöl Sulak Alanı" ve "Bozburun Yaban Hayatı Geliştirme Sahası"nda yapılacağı, bu alanlar ve ilgili türlerin çeşitliliği, ekolojik önemleri ve yasal koruma statüleri hakkındaki detaylı bilgilerin ise ÇED Raporu’nda verileceği ifade edildi. Dosyada 30 km'lik çalışma alanında altı (6) adet anıt ağaç bulunduğu da verilen bilgiler arasında.
Toplam 279 sayfalık ÇED Başvuru Dosyasında ayrıca alanın genel jeolojik özellikleri, hidrojeolojisi, depremsellik, meteorolojik iklimsel özellikler, hava kalitesi, peyzaj özellikleri gibi bilgilere yer verilirken, alınacak önlemlerle ilgili ise ÇED raporunda belirtileceği ifade ediliyor.
Nükleer atıklar ne olacak?
Dosyanın en ilginç bölümlerinden birisi ise proje ile ortaya çıkacak atıklar korusunda. Nükleer santraller için en önemli eleştiri konusu olan radyoaktif atıklarla ilgili ise dosyada şu bilgilere yer verildi; “Nükleer reaktörlerin işletilmesi sonucu bazı radyoaktif atıklar ortaya çıkacaktır. Ortaya çıkan atıklar oldukça düşük aktivitelidir ve içerdiği radyonüklitler düşük radyotoksisiteye ve genellikle kısa yarı ömre sahiptir.” Dosyada ayrıca nükleer tesisten 500 m ile 2 km’ye kadar olan alanda 16 noktada, 5 km ile 30 km’ye kadar olan alanda da yine 16 noktada olmak üzere toplam 32 ayrı noktada çevresel radyasyon oranları izleneceği ve takip edileceği ileri sürüldü.
Dosyada nükleer santral tesisleri arasında belirtilen ve her iki ünite için bir adet yapılacağı belirtilen "Radyoaktif Atık İşleme Binası"nda da "Sıvı, gaz ve katı atıkların toplanmasına, depolanmasına ve arıtılmasına imkân sağlayan sistemleri ve ekipmanlar" olacağı ifade ediliyor. Burada da radyoaktif sıvı ve katı atıkların ne olacağına dair bir bilgiye rastlanmıyor.
