Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Halkları ve Sinema Genel Müdürlüğü Arşivi, Yeşilçam'dan günümüze Türk filmleri, hayatın her alanından belgeseller ve Türkiye'de çıkmış tüm müzik kasetleriyle, film ve müzikteki gelişime tanıklık ediyor.
Yaklaşık 6 bin 700 sinema filmine sahip arşivden, dünyanın dört köşesindeki festivallere, 8 dilde alt yazılı filmler gönderilirken, raflar, bir yandan Atatürk'ün hatıralarını koruyor, diğer yandan müzik yapımlarının tapusunu saklıyor.
Son yıllarda tekrar atağa kalkan Türk sinemasında, yeni filmler yurt dışında ödüllere doymazken, Yeşilçam döneminin klasik filmleri sinema perdelerinde olmasa bile televizyonda hala seyirci buluyor. Tüm bu filmlerin kayıtları da Kültür ve Turizm Bakanlığının AKM binasının altındaki arşivinde toplanıyor.
6 bin 700 sinema filmi arşivde
Eski-yeni tüm Türk filmleriyle bir nevi Türk sinema tarihi sunan arşiv hakkında konuşan Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürü Abdurrahman Çelik'in verdiği bilgiye göre, bakanlığın arşivinde, bugüne kadar kayıt-tescil işlemine tutulmuş yaklaşık 6 bin 700 civarında 35 mm sinema filmi bulunuyor. Bunun yanında, yaklaşık 20 bin civarında CD, 22 bin-25 bin civarında da kaset formatında müzik yapımları da arşivde yerini alıyor.
Arşivin en eski filmi, Memduh Ün'ün 1960 yapımı "Kırık Çanaklar"ı. Ayrıca, Metin Erksan'ın 1962'de çektiği "Yılanların Öcü", Halit Refiğ'in 1964 yılında filme aldığı "Gurbet Kuşları", 1966 yapımı "Ah Güzel İstanbul", 1967 yapımı "Kızılırmak Karakoyun", Nuri Ergün'ün yönettiği Ayhan Işık ve Ferda Alkor'un oynadığı 1968 yapımı "Erikler Çiçek Açtı" da bozulmadan arşivde duruyor.
Orijinal afişi Milli Kütüphane'de bulunan Atıf Yılmaz'ın "Selvi Boylum Al Yazmalım" filmiyle, yine ünlü yönetmenin, Müjde Ar'ın usta oyunculuğunu sergilediği "Ah Belinda" ve "Asiye Nasıl Kurtulur" ile 2005'te çektiği "Eğreti Gelin" de arşivde, gelecek yıllara da uzanmak için saklanıyor.
Türkiye tarihi de belgesellerle burada
Arşivlerdeki belgeseller ise bir anlamda Türkiye tarihini sunuyor. Cumhurbaşkanları Celal Bayar, Cevdet Sunay ile eski Başbakanlar Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan ve Bülent Ecevit'in gezilerinden, Aziz Nesin, Abidin Dino, Yaşar Kemal ve Suna Kan gibi sanatçı ve yazarların hayatına, depremlerden, başta İstanbul olmak üzere
çeşitli il ve bölgelerin gelişimine kadar, arşivde Türkiye'nin ve hayatın her alanından belgeseller var.
Hatta arşivdeki, 1968-71 öğrenci hareketleri ile Kıbrıs'la ilgili 1963-1974 yıllarına ait görüntüler, o dönem yaşananları gözler önüne seriyor.
Arşiv, Atatürk'ün hatıralarını da saklıyor. Belgeseller arasında, Atatürk dönemindeki Cumhuriyet Bayramı törenleri, milli mücadele yıllarında Atatürk ve silah arkadaşları ile ulu önderin vefatından sonra naaşının Anıtkabir'e getirilişi gibi görüntüler hala korunuyor.
Ayrıca, 1920 yapımı "Atatürk Filmleri" ile Abidin Dino'nun 1933 yılında çektiği "Türkiye'nin Kalbi Ankara" belgeselinde, ulu önderin unutulmaz görüntüleri, gelecek nesillere de gösterilecek şekilde muhafaza ediliyor.
Arşiv dijital ortama aktarılıyor
Abdurrahman Çelik, arşivin teknolojiye uygun olarak dijital ortama aktarılmaya başladığını da anlattı. Güncel belgesellerin tamamının aktarımının yapıldığını, son birkaç yıldır alınan filmlerin de dijital kopyalarının sisteme otomatik yüklendiğini ifade eden Çelik, "Eski filmler de güncellendikçe ya da yurt dışında bir festivale gittikçe dijital ortama aktarılıyor. Bakanlığın elinde ciddi veri tabanı oluşuyor" dedi.
