Sedat Ergin, 16 Eylül 1980 tarihli tutanağı paylaştı: SSCB, askeri darbeyi "anlayışla karşılamış"

Hürriyet yazarı Sedat Ergin, 12 Eylül yönetiminin Dışişleri Bakanı İlter Türkmen'in ölümünden sonra aleniyet kazanan belgelerin, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin sivil hükümeti deviren 1980 askeri darbesini "anlayışla karşıladığını" belirttiğini gösterdiğini aktardı.

Ergin'in Hürriyet'teki köşesinde yer verdiği 16 Eylül 1980 tarihli, o dönem Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri olan Türkmen ile SSCB Ankara Büyükelçisi Aleksey Rodionov hakkındaki servis notuna göre Moskova'nın temsilcisi, ülkesinin Kenan Evren'in yönetime el koymasını "anlayışla karşıladığını" bildirdi. 

Servis notuna göre Sovyet Büyükelçisi, "Sovyetler Birliği basın, radyo ve TV'de Türkiye'deki gelişmelere ilişkin haberleri iyi niyetli ve objektif bir şekilde vermektedir" dedi. 

Belgelerin ilk olarak tutanakta ismi olan emekli büyükelçi Uğur Ergun tarafından sosyal medya hesabından paylaşıldığını belirten Ergin, Türkmen'in verdiği izahatin dönemin SSCB lideri Leonid Brejnev'in darbeden kısa süre önce Başbakan Süleyman Demirel'e bir mesaj gönderdiğine; ancak mesaja onu deviren Kenan Evren'in cevap verdiğine işaret ettiğini ifade etti. Ergin, şu değerlendirmede bulundu:

"Emekli Büyükelçi Ergun’un sosyal medya hesabında paylaştığı bu tutanağın taslağından görüşmenin Türkmen’in daveti üzerine yapıldığını öğreniyoruz. Aynı gün bu görüşmeden kısa bir süre önce Orgeneral Kenan Evren de Milli Güvenlik Konseyi Başkanı olarak ilk basın toplantısını düzenlemiş ve askeri yönetimin programını, bu arada izleyeceği dış politikanın esaslarını anlatmıştır.

Ancak Türkmen’in büyükelçiyi bakanlığa davet etme nedeni, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı ve Komünist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnev’e Orgeneral Evren’in bir mesajını iletmektir.

Türkmen’in verdiği izahattan, bu mesajın aslında Brejnev’in 12 Eylül’de koltuğundan indirilen Başbakan Süleymen Demirel’e darbeden kısa bir süre önce gönderdiği mesaja yanıt olduğunu öğreniyoruz. Burada ilginç olan nokta, seçilmiş başbakana gelen mesaja yanıt verme görevinin darbenin lideri Evren’e geçmiş olmasıdır."