Sayıştay raporu, iktidarın, “2019 yılında bitirilecek” dediği Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında yapılması planlanan projelerin yüzde 40'ının tamamlanmadığını, bazı projelere ise hâlâ başlanmadığını ortaya koydu. Ayrıca rapora göre, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, bölgedeki tarihi kentlerin korunması için sorumluluğu dahilindeki, planlanan çalışmaları hayata geçirmezken, Harran Üniversitesi akademik personelinin yurt dışı yabancı dil eğitimi masrafları GAP bütçesinden karşılanmış.
Birgün'den Mustafa Mert Bildircin'in haberine göre, merkezi bütçeden GAP Eylem Planı’na 2014-2018 dönemi için 24.4 milyar lira tahsis edildi. Proje kapsamında yapılması planlanan faaliyetler için de 27.3 milyar TL revize ödenek ayrıldı. Proje çerçevesinde ayrılan ödeneğin 23.4 milyar TL’si harcandı. 2018 yılında da projeye 4.7 milyar TL daha ek ödenek verildi. Aynı dönemde ayrılan revize ödenek 7.3 milyar TL olurken projenin 2018 yılı harcama tutarı 6.3 milyar TL’ye ulaştı.
2018'e kadar tamamlanacağı söylenen projelere başlanmamış bile
GAP’ta yapılan milyarlarca liralık harcamaya karşın eylem planında bulunan projeler planlandığı şekilde tamamlanamadı. 2014 yılında yapımına başlanacağı iddia edilen ve 2018 yılında tamamlanması öngörülen, “Tarımsal ürünlerin pazarlanmasına yönelik üretici örgütlülüğü” projesi için tek bir adım dahi atılmadı. GAP’a dahil olan illerdeki işletmelerin finansman imkanlarının artırılacağı yönündeki söylemler de lafta kaldı. Sayıştay denetçileri, 2014-2018 yılları arasında tamamlanacağı söylenen projelere başlanmadığını saptadı.
Tarihi kent merkezi korunmamış
Sayıştay’ın GAP Bölge Kalkınma İdaresi’ne ilişkin en çarpıcı tespitlerinden biri de tarihi kent bölgelerinin korunmadığı tespiti oldu. İdare ile Kültür ve Turizm Bakanlığı, tarihi kent bölgelerinin korunmasına yönelik sorumluluklarını yerine getirmedi. Aralarında, “Kommagene Nemrut Kral Yolu Projesi, Dionysos ve Danae Evleri Restorasyonu” ve “Mor Kiryakus Manastırı Restoresyonu” işlerinin de yer aldığı birçok projeye başlanmadı. Sayıştay denetçileri, projelerin planlandığı şekilde gerçekleştirilmemesinin idarenin kuruluş nedenine aykırı olduğunu vurguladı.
Dil eğitimi bütçeden karşılandı
Bölgenin kalkınmasından tarihi kentlerin korunmasına kadar birçok projeyi tamamlamayan idarenin, Harran Üniversitesi’ndeki akademik personelin dil eğitimini bütçeden karşıladığı öğrenildi. Akademisyenlerin, “Yabancı Dil (İngilizce) Seviyelerinin Geliştirilmesine Yönelik Uygulamalı Eğitim Modeli Projesi” için gereken 600 bin TL’nin 200 bin TL’si GAP Bölge Kalkınma İdaresi’nden talep edildi. Sayıştay’ın incelemelerine göre idare, İngiltere’nin dört farklı şehrinde sekiz hafta süren proje kapsamındaki dil eğitimi giderlerinin 200 bin TL’sini bütçesinden ödedi. Sayıştay, “Sponsorluk niteliğinde uygulamalar ile çeşitli kurum ve kuruluşlara kaynak aktarılması idarenin kuruluş amacına aykırıdır” tespiti ile usulsüzlüğe dikkati çekti.
