Yeditepe Üniversitesi Hastanesi’nden Prof. Dr. Reha Cengizlier, bebeklerin sarsılmasına bağlı olarak ortaya çıkan ‘Sarsılmış bebek sendromu’nun ölümle sonuçlanabileceği konusunda aileleri uyarıyor.
Sarsılmış bebek sendromu nedir?
Sarsılmış bebek sendromu, ebeveynlerin bebeklerini bilinçdışı sarsmaları sonucunda gelişir. Bebeklerin ölümüne dahi yol açan bu durum çocuklarda tamiri zor nörolojik hasara neden olur.
Neden olur?
Bebeğin özellikle ilk üç ayında kolik sancı dediğimiz ağlama nöbetleri kimi ebeveynleri sinirli yapar. Yorucu olan bu dönemde öfkesine yenilen ebeveynlerin birçoğu bebeklerini kollarından ya da göğüslerinden tutarak sallar. Boyun kasları güçlenmemiş bebeklerin başlarını kontrol etmekte zorlandığı bu dönemde, sarsılmalar sonucunda beyin, kafatasının içerisinde öne arkaya hareket eder. Bu sarsılmalar daha yumuşak ve sıvımsı bir yapıda olan bebek beyninin kan damarlarının ve beyin hücrelerinin kopmasına neden olur. Bu durumda oluşan beyin kanamaları ölüme yol açabilir.
Nasıl anlaşılır?
Beyin ve gözaltı kanamaları en önemli bulgulardır. Hafif olan durumlar bulgu da vermeyeceği için doktorun doğru teşhisi koyabilmesi için durumun doğru olarak aktarılması çok önemlidir.
Sarsılmış bebek sendromu olan bebekler, kafa içi basınç artışına bağlı olarak apne, kasılmalar ya da koma haliyle sağlık kuruluşuna kaldırılır. Kafa içi basınç artışı, beyin ödemine ve tedavideki gecikmeye bağlıdır. Sarsma sonucu meydana geldiği için büyük ihtimalle kafatası kırığı ya da travmaya ait diğer bulgular da bulunmayacağından travma öyküsünün doğru aktarılması hayati önem taşır.
Alınacak önlemler nelerdir?
Genç anne baba olmuş, eğitimsiz, yoksul, evde çok sayıda çocuğu olan ebeveynlerde öfke faktörü oldukça fazladır. Bu nedenle ebeveynlerin mümkün olduğunca kendilerini hazır hissetmeden çocuk sahibi olmamaları, bakabilecekleri kadar çocuk yapmaları, özellikle bebeğin ilk dönemlerinde aileden veya çevreden sosyal destek alabilmeleri riski yok etmez ama azaltır.
Alınabilecek diğer önlemler ise şöyle:
- İki yaşın altındaki çocukları hiçbir nedenle sarsmayın.
- Çocuğunuzu taşırken, tutarken her zaman başına destek olun.
- Çocuğunuzla ilgilenecek ya da ilişkide olacak herkesi sarsıntının zararlarından haberdar edin.
- Eğer bebeğiniz durmadan ağlıyorsa ne yapmanız gerektiğini öğrenin. Pek çok bebek yaşamının ilk yıllarında bol bol ağlar.
- Eğer bebeği bilerek ya da istemeden sarstıysanız, korkmadan ve utanmadan onu bir sağlık kuruluşuna götürün. Beyindeki bir kanama eğer doktorlara bebeği sarstığınızı söylerseniz tedavi edilebilir. Bu bebeğinizi daha sonra çıkabilecek birçok sorundan korur, hatta hayatını kurtarır.
Sarsılmış bebek sendromunun yarattığı hasarlar nelerdir?
- Beyin sarsıntısı
- Omurilik hasarı ve felci
- Körlük ya da göz bozukluğu
- Normal gelişimde gecikme, motor gelişimde problem.
- Kırık ya da çıkık kemikler
- Zekâ geriliği
