Fransa’da Paris ve Lyon kentleri dışındaki 101 il genel meclisini yenilemek için yapılan seçimlerin sonunda, merkez ve sağ partilerin oluşturduğu ittifak 66 ilde yönetimi ele geçirdi. Merkez ve sağ partiler 2011 yılında yapılan bir önceki seçimlerde 40 il gene meclisinin yönetimini kazanmıştı.
Bir önceki seçimlerde 61 ilde yönetimi kazanmış olan iktidar partisi PS, diğer sol ve çevreci partilerin desteğine rağmen 26 ili birden kaybederek sadece 35 il genel meclisinde çoğunluğu elde edebildi. Cumhurbaşkanı François Hollande ve Başbakan Manuel Valls’in daha önceden yönetici oldukları iller de sağ partilerin kontrolüne geçti.
İlk turda oyların yaklaşık yüzde 26’sını elde eden aşırı sağcı Milli Cephe (FN) ise iki turlu seçim sistemi nedeniyle hiçbir il genel meclisinde yönetimi kazanamadı. PS, ilk tur sonunda yaptığı açıklamada, adaylarının ikinci tura kalamadığı illerde FN adaylarını seçtirmemek için merkez sağ adayları destekleme kararı almıştı. FN, bu sonuca rağmen yüzde 26 oy ile Fransa’da bir seçimde ulusal planda rekor oy elde etmeyi başardı. FN bu oylarla, ülkenin özellikle kuzey ve güneyindeki il genel meclislerinde kilit konumda bulunuyor.
Seçim sonuçları PS için olduğu kadar, hükümet ve Cumhurbaşkanı Hollande için de hezimet anlamına geliyor. Fransız siyaset yorumcuları, sol seçmenin önemli bölümünün hükümetin politikalarını protesto amacıyla sandık başına gitmediği görüşünde birleşiyor. Bu eleştirilere kulak asmayan Başbakan Manuel Valls ise seçim sonuçları açıklandıktan sonra yaptığı açıklamada, mevcut politikalarda değişiklik olmayacağı mesajı verdi.
Sosyalistlerin başarısızlığı Sarkozy'ye yarıyor
Ancak PS içinde kazan kaynıyor. Hükümetin liberal eğilimli politikalarına karşı son aylarda özellikle parlamento çatısı altında hükümete bayrak açan bazı sosyalist parlamenterler, seçim sonuçlarının hemen ardından “ivedi politika değişikliği” çağrısında bulunmaya başladılar. PS’nin sol kanadını oluşturan bu parlamenterler, sol seçmenin liberal politika istemediğini savunuyor. Başbakan Valls PS’nin sağ kanadını temsil ediyor. Hükümetin “doğal” siyasi müttefikleri olan Sol Cephe (Komünist Parti ve Sol Parti) ile Yeşiller de iktidara “rota değiştirme” çağrısında bulundu.
Seçim sonuçlarıyla, 2007-2012 yılları arasında cumhurbaşkanlığı yapmış olan ana muhalefet lideri Nicolas Sarkozy de gerçek anlamda siyasete geri dönmüş oldu. Son iki yıldır düşük profil çizen Sarkozy, sağ ve merkez partileri bir çatı altında toplayıp seçimlerde zafere taşıyan lider olarak ön plana çıkmış durumda. Bu başarıyı aralık 2015’te düzenlenecek bölge meclis seçimlerinde de tekrarlaması halinde, sağ ve merkez sağın 2017 yılında yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde en kuvvetli adayı olacağı söyleniyor. Sarkozy, seçim sonrası yaptığı açıklamada, 2017’deki cumhurbaşkanı seçimini ima ederek, “Değişim yolda, artık hiçbir şey bunu değiştiremez” şeklinde konuştu. Hollande ve Valls’in “yalanları yüzünden cezalandırıldıklarını” savundu. Sarkozy'nin il genel meclis seçimleri galibiyetini partisinin bu yıl mayıs ayındaki kurultayında silah olarak kullanıp, yeniden parti lideri seçilmek için kullanacağı söyleniyor.
Kazanamayan galip: Le Pen
Marine Le Pen liderliğindeki FN ise hiçbir il genel meclis yönetimini kazanamamasına rağmen, 2014'teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde olduğu gibi, partilerin oy oranları tek tek ele alındığında ülkenin birinci siyasi hareketi olarak yeniden ön plana çıktı. Sarkozy’nin Halk Hareketi İçin Birlik (UMP) partisi, ancak merkez partilerle ittifak kurarak seçimlerin ilk turunda yüzde 30 oy elde edebildi. FN ise ilk turda tek başına seçmenin yüzde 26’sını seferber etmeyi başardı. Le Pen'in partisi bölge meclis seçimlerine bu oy potansiyeliyle girecek. Avrupa Parlamentosu ve il genel meclis seçimlerindeki oy oranını bölge seçimlerinde de tutturması halinde 2017'ye olağanüstü kuvvetlenmiş biçimde hazırlanacak. Tarihinde bugüne kadar görmediği biçimde yerel desteğe sahip olacak. 2017 seçimi için şu ana kadar gerçekleştirilen tüm kamuoyu yoklamaları FN lideri Le Pen'i her halükarda ikinci turda gösteriyor.
Fransız siyasetinde rüzgârlar sağdan esiyor. Merkez sağ ve merkez soldan sonra aşırı sağ siyasi yelpazenin üçüncü temel aktörü haline gelmiş durumda. Şimdi herkes hesabını bu temelde yapıyor. FN 2017 seçiminin kilit partisi haline gelmek üzere.
