Dünya

Sakharov Ödülü'nü almaya giden Mahsa Amini’nin ailesine İran’dan çıkış yasağı

09 Aralık 2023 16:57

İran'da başörtüsü giymediği gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölen Mahsa Amini'nin layık görüldüğü Sakharov Ödülü'nü almak üzere Fransa'ya gitmek isteyen Amini ailesi engellendi. Uçağa binmesine izin verilmeyen Amini ailesinin pasaportlarına el konuldu. Havalimanı'ndaki yetkililer aileye 'yurt dışına çıkma yetkilerinin olmadığını' söyledi. Aile, 10 Aralık'ta (yarın) sorgu için pasaport ofisine gidecek.

Avrupa Parlamentosu'nun (AP) her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Ödülü'ne bu yıl, İran'da 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alındıktan sonra katledilen Mahsa Amini layık görüldü. Mahsa'nın ailesi ödülü kabul etmek üzere Fransa'ya gitmek isteyince yetkililer, 'yurt dışına çıkma yetkilerinin' olmadığı gerekçesiyle ailenin uçağa binmesine engel oldu.

Aile, pazar günü ifade verecek

Karar'ın aktardığı IranWire'ın haberine göre, Amini ailesi, 8 Aralık Cuma günü törene katılmak üzere Fransa'ya gitmek için başkent Tahran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'na gitti. Fakat havalimanındaki yetkililer Amini ailesinin uçağa binmesine engel oldu. Haber sitesine konuşan kaynakların verdiği bilgiye göre, yetkililer ailenin pasaportlarına el koyarak onlara 'yurtdışına çıkma yetkilerinin olmadığını' söyledi.

Öte yandan, ailenin avukatı Saleh Nikbahat'ın ödül törenine katılmak üzere yola çıktığı bilgisi aktarıldı. Haber kaynakları, ailenin İran'da 'sıkışıp kaldığını' ve pazar günü sorgu için pasaport ofisine gitmeleri gerektiğini belirtti.

Ne olmuştu?

Sakharov Ödülü'nün bu sene İran'da 'ahlak polisi'nin gözaltında katledilen Mahsa Jîna Amini ve "Kadın, Yaşam, Özgürlük" Hareketi'ne verilmesi kararlaştırılmış, AP Başkanı Roberta Metsola, Fransa'nın Strazburg kentindeki AP Genel Kurulu devam ederken ödülün Jîna Amini ve İran'daki "Kadın, Yaşam, Özgürlük" Hareketi'ne verildiğini açıklamıştı.

Metsola, konuya ilişkin açıklamasında, "Mahsa Amini'nin 16 Eylül'de İran'da öldürülmesinin üzerinden bir yıl geçti. AP, İran'da eşitlik, onur ve özgürlük için mücadele etmeye devam eden ve meydan okuyanların yanında gururla duruyor. Kadını, Yaşamı ve Özgürlüğü cezaevinde de olsa yaşatmaya devam edenlerin yanındayız" ifadelerini kullanmıştı.

Amini'nin ölümü

Mahsa Jîna Amini 13 Eylül 2022’de, erkek kardeşiyle birlikte başkent Tahran’ı ziyaret ettiği sırada ‘ahlak polisi’ tarafından durduruldu ve gözaltına alındı. Görgü tanıklarının anlattığına göre, ‘ahlak polisi’ Amini'yi zorla polis aracına bindirdi ve Tahran’daki Vozara gözaltı merkezine götürürken fiziksel şiddete maruz bıraktı.

Erkek kardeşinin 14 Eylül 2022’de verdiği bir röportaja göre, gözaltı işlemini yapan ‘ahlak polisi’ onlara, Amini'nin , ülkenin katı İslami giyim kurallarını çiğneyen kadınların ve kız çocukların davranışlarını ‘düzeltmek’ amacıyla ‘ahlak polisi’ idaresinde yapılan ‘bilgilendirme’ derslerine katılması için gözaltı merkezine sevk edildiğini söyledi.

İranlı yetkililer, Amini'nin ölümünün hastalıkları sebebiyle olduğunu iddia ederken, Amini'nin 'ahlak polisi'nin gözaltında katledilmesi ülke çapında aylarca devam protestolara yol açtı. İran İnsan Hakları (IHR) örgütünün verilerine göre, güvenlik güçlerinin protestoları şiddet yoluyla bastırmaya çalıştığı ülkede en az 537 protestocu hayatını kaybetti, yedi kişi protestolarla bağlantılı suçlardan idam edildi.