ABD'de, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün (MIT) yaptığı bir araştırma sahte haberlerin sosyal medya üzerinden çok daha hızlı yayıldığını ulaştığını ortaya koydu.
Science bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, Twitter'da 11 yıl boyunca incelenen verilerde 126 bin dedikodu ve sahte haberin gerçek haberlere kıyasla çok daha fazla insana ulaştığı belirtildi.
En çok paylaşılan haberler ise sahte siyasi haberlerdi. Bunu şehir efsaneleri, iş, "terörizm", bilim, eğlence ve doğal afetler gibi konular izliyor.
Araştırmayı kaleme alan Profesör Sinan Aral, "Sahte haberler daha özgün, insanların orijinal bilgiyi paylaşma olasılığı daha yüksek" dedi.
Araştırma ekibi özgünlüğün yeniden paylaşmaya neden olup olmadığından emin değil ancak sahte haberlerin gerçek haberlere kıyasla daha şaşırtıcı olduğunu ve bu yüzden daha çok paylaşıldığını düşünüyor.
Prof. Aral, Dr. Soroush Vosoughi ve Doçent Dr. Deb Roy bu araştırmayı 2013'te Boston maratonu sırasındaki bombalı saldırılarından sonra başlattılar.
Dr. Vosoughi, "Twitter bizim ana haber kaynağımız olmuştu. Ve sosyal medyada okuduğum pek çok şeyin dedikodudan ve sahte haberlerden ibaret olduğunu fark ettim" dedi.
Sahte haberler yüzde 70 daha fazla paylaşılıyor
Araştırma ekibi haberlerin doğruluğunu test etmek için 6 bağımsız doğrulama kaynağından faydalandı.
Çalışmada el edilen bazı bulgular şöyle:
- Sahte haberler gerçek haberlere kıyasla yüzde 70 daha çok yeniden paylaşılıyor
- Gerçek haberlerin 1500 kişiye ulaşması, sahte haberlere oranla 6 kat daha uzun sürüyor
- Gerçek haberler nadiren 1000'den fazla kişiye ulaşıyor ama popüler sahte haberler 100 bin kişiye kadar gidebiliyor.
Lancashire kentinde Edge Hill Üniversitesi'nde psikoloji profesörü Geoffrey Beattie BBC'ye açıklamasında gücün, doğru ya da değil başkalarının duymadığı bir bilgiyi paylaşmasıyla alakalı olduğunu söyledi.
Geoffrey Beattie, "İnsanlar haber değeri olan bilgiyi paylaşmak istiyor. Bir bakıma gerçek değeri çok da önemli değil" dedi.
Beattie'ye göre sahte haberlerin yayılması dedikodu yapmaya benziyor:
"En iyi dedikodu ilginç olandır. İnsanların en son endişe ettiği şey de bunun doğru olup olmadığıdır. Biz haberlere boğulmuş durumdayız. Bu yüzden haberler dikkat çekebilmek için daha şaşırtıcı ya da daha iğrenç olmalı".
