Çocuklara yönelik cinsel taciz vakalarının ülke gündemine yansıdığı şu günlerde, Prof. Dr. Oğuz Polat’ın başkanı olduğu '0 -18 Vurursun Kırılır Koordinasyonu' öncülüğünde hazırlanan "Çocuk Bilgilendirme Broşürü" çocuklara yönelik cinsel taciz vakalarının önlenmesi konusunda önemli bilgiler veriyor.
Tanımlar
“Çocuk istismarı ve ihmali” kavramı; çocukların ana-babaları gibi, onlara bakıp gözetmek ve eğitmekle görevli sorumluluk, güç ve güven ilişkisi içinde oldukları kişiler ya da yabancılar tarafından: bedensel ve/veya psikolojik sağlıklarına zarar verecek, sosyal gelişimlerini engelleyecek şekilde uygulanan tüm fiziksel, duygusal veya cinsel tutumları, ihmali, ticari amaçlı sömürüyü kapsar.
• Fiziksel istismar: Çocuğun anne baba, öğretmen, bakıcı gibi çocuğa bakmakla yükümlü kişiler tarafından gerçekleştirilen, dayak atma, yakma, ısırma, sarsma, kaynar suyla haşlanma gibi olaylar sonucunda kaza dışı her türlü yaralanmasıdır.
• Cinsel istismar: Çocuğun, bir erişkin ya da yaşça ya da gelişimsel olarak kendinden oldukça büyük bir başka çocuk tarafından ne anlama geldiğini kavrayamayacağı, gelişimsel olarak hazır olmadığı, onay veremeyeceği, kanunlara ve toplumun kültürel değerlerine aykırı cinsel eylemlere; karşı tarafın cinsel doyumunun sağlanması amacıyla karıştırılmasıdır.
• Duygusal istismar:Çocuğun ruh sağlığını ve gelişimini bozan, reddetme, aşağılama, tehdit etme, suçlama, gibi söz ve davranışlara süregen olarak maruz kalmasıdır. Sıklıkla diğer istismar biçimlerine eşlik eder.
• İhmal: Çocuğun beslenme, barınma, korunma, sevilme gibi temel fiziksel ve duygusal gereksinimlerinin karşılanmamasıdır. Çocuğun sağlığı ve gelişimine olumsuz etkileri olabilir.
Risk etmenleri
Aileye ait riskler:
• Ciddi ekonomik sıkıntı
• Çok çocuklu aile, kardeşler arasında yaş farkının az olduğu durumlar.
• Üvey ebeveyn, tek ebeveyn.
• Alkol- uyuşturucu bağımlısı ebeveyn
• Kendisi de çocukluğunda istismar görmüş ebeveyn
• Çok genç anne
• Eğitimsizlik
• Aile içinde geçimsizlik, gerginlik
• Aile içi şiddet, diğer çocukların da istismara uğramış olması
• Ailede ruhsal hastalık
Çocuğa ait riskler:
• İstenmeyen gebelik sonrası doğmuş çocuk
Çocuğun kendinden kaynaklanan özellikler ( sakatlık, prematüre ya da düşük doğum ağırlığı, hiperaktif, zihinsel engelli)
Çocukları cinsel taciz ve istismardan korumak için öneriler
Bir büyük bana yol veya saat sormak için yaklaşırsa hemen uzaklaşırım. Büyükler bir çocuğa soru sormamaları gerektiğini bilirler.
Beni arabasına almak isteyen veya takip eden olursa hemen yönümü değiştirip kalabalığa karışırım. Bu durumdan ailemi haberdar ederim.
Bana para veya hediye vermek isteyen olursa ailemin iznini almadan kabul etmem. Yalnızsam hemen oradan uzaklaşırım.
Kimse beni ’acil durum var’ diyerek kandıramaz. Acil durum olsa dahi bir büyüğüme nereye gideceğimi muhakkak haber verir, onlara danışırım.
Rahatsız olacağım şekilde, mayo giydiğim yerlerime dokunulmasına izin vermem, kimseye bu şekilde dokunmam. Dokunan olursa bu benim suçum değildir. Hemen kaçıp güvendiğim bir kişiye haber veririm.
Sır saklamak zorunda değilim. Kimse beni bir sır saklamaya zorlayamaz. Zorlayan olursa hemen güvendiğim kişilere haber veririm.
Tanıdığım bir kişi dahi olsa birisinin arabasına bineceksem muhakkak ailemden veya benden sorumlu olan kişiden izin alırım.
Her zaman güvendiğim bir arkadaşım veya ailemden biriyle birlikte hareket ederim. Evimin dışında yalnız kalmamaya dikkat ederim.
Beni inciten en sevdiğim dahi olsa muhakkak bir başkasına bu durumu haber verip yardım isterim.
“Anlamıyorum, işin içinden tek başıma çıkamam, utanıyorum, korkuyorum... Kime Anlatmalıyım?” Ailemde güvendiğim bir kişiye, en sevdiğim komşumuza, öğretmenime veya okul müdürüme, polise.
Aynı derneğin “Ağlamak yetmez/ Çocuk istismarını bildirin” başlıklı broşürlerde, çocukların istismar durumunda (0216) 450 54 54 numaralı telefonu aramaları isteniyor.
