Dünya

Rusya-Ukrayna savaşında barış süreci ufukta: Trump-Putin görüşmesinin ardından bugüne kadar neler yaşandı?

17 Şubat 2025 10:40

Güncelleme: 17 Şubat 2025 11:33

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 12 Şubat’ta yaptığı 1,5 saatlik telefon görüşmesinin ardından Rusya-Ukrayna savaşını bitirme çabalarında önemli gelişmeler yaşanıyor. ABD’li heyet, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Rus yetkililerle bir araya gelerek Trump-Putin yüz yüze görüşmesi öncesinde barış planlarına yönelik görüşmeler gerçekleştirecek.

İşte Putin ile Trump arasında gerçekleşen kritik telefon görüşmesinin ardından bugüne kadar Ukrayna-Rusya savaşına ilişkin barış planının hayata geçirilmesinde önemli gelişmeler... 

İşaret fişeği: Putin-Trump görüşmesi

ABD Başkanı Trump, 12 Şubat’ta sahibi olduğu Truth Social sosyal medya platformundan bir mesaj paylaşarak Rus lider Putin’le 1,5 saatlik bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu. Trump, “Birbirimizin ülkelerini ziyaret etmek de dahil olmak üzere çok yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kaldık” dedi ve Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için “ilgili ekiplerin müzakerelere başlaması” konusunda anlaştığını aktardı. ABD Başkanı, görüşmelere Dışişleri Bakanı Marco Rubio, CIA Direktörü John Ratcliffe, Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz ve Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff'un liderlik edeceğini söyledi. Trump ayrıca Rusya’yı ziyaret edeceğini ve Putin’i de ağırlayacağını ifade etti.

Bu görüşmeyle, Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinin “işaret fişeği” ateşlenmiş oldu.

1,5 saatlik kritik telefon görüşmesinin ardından ABD Başkanı Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’yi arayarak görüşme hakkında bilgilendirdi. Zelenski, görüşme sonrası yaptığı açıklamada Trump’la “anlamlı bir görüşme” gerçekleştirdiklerini söyledi ve “Hiç kimse barışı Ukrayna'dan daha fazla istemiyor. ABD ile birlikte, Rus saldırganlığını durdurmak ve kalıcı, güvenilir bir barış sağlamak için bir sonraki adımlarımızı belirliyoruz. Başkan Trump'ın da dediği gibi, hadi bu işi bitirelim.” dedi.

Trump: Ukrayna’nın NATO’ya katılımı pratik değil

Trump, telefon görüşmelerinin hemen ardından Oval Ofis’te yaptığı açıklamada Ukrayna’nın NATO’ya katılımının “pratik olmadığını” söyledi ve Kiev’in 2014 topraklarına geri dönüşünün de mümkün olmadığını savundu. Trump’ın bu çıkışı, Rusya’nın barış görüşmelerine başlama hedeflerinden ikisini kabul ettiği değerlendirmelerine yol açtı.

Trump, aynı konuşmada Rus lider Putin’le Suudi Arabistan’da bir araya geleceğini de söyledi ve “Aslında onun buraya gelmesini bekliyoruz, ben de oraya gideceğim ve muhtemelen ilk kez Suudi Arabistan'da bir araya geleceğiz.” ifadelerini kullandı.

“Paramızın güvence altına alınmasını istiyoruz”

ABD Başkanı ayrıca Washington’ın Ukrayna’ya verdiği parayı “bir şekilde” geri almaya çalışacağını söyledi. “Biz Avrupa'dan çok daha fazla para yatırıyoruz ve Avrupa bizden çok daha fazla tehlike altında. Bizim aramızda bir okyanus var, Avrupa'nın arasında hiçbir şey yok. Onların arasında ne var biliyor musunuz? Aralarında Ukrayna var.” diyen Trump, Ukrayna’nın hammadde, petrol ve doğalgazı olduğunu hatırlatarak “Biz paramızın güvence altına alınmasını istiyoruz” dedi. Trump, Ukrayna’nın da bu şartı kabul ettiğini açıkladı.

4 Avrupa ülkesinden açıklama

Putin-Trump görüşmesinin ardından ilk saatlerde Almanya, Fransa, Polonya ve Britanya’nın da aralarında bulunduğu Avrupa ülkeleri Ukrayna’ya desteklerini ortaya koyan bir bildiri yayımladı. Ukrayna’nın geleceği konusunda birlikte çalışacaklarını belirten Avrupa ülkeleri, “Amerikalı müttefiklerimizle birlikte önümüzdeki yolu tartışmak için sabırsızlanıyoruz. Ortak hedefimiz Ukrayna'yı güçlü bir konuma getirmek olmalıdır” dedi.

Zelenski: Ukrayna, Ukrayna olmadan yapılan hiçbir ABD-Rusya anlaşmasını kabul etmeyecek

Ukrayna lideri Zelenski, 13 Şubat’ta yeni bir açıklama yaparak Ukrayna olmadan ABD ve Rusya arasında varılacak herhangi bir barış anlaşmasını kabul etmeyeceğini söyledi.

Putin'in ardından dün gece Donald Trump ile yaptığı görüşme hakkında gazetecilere konuşan Zelenski, ülkesinin müzakere masasında olması gerektiğini söyledi.

Trump ile yaptığı görüşmede NATO üyeliğini ele almadığını ancak ABD'nin Ukrayna'nın savunma ittifakına katılmasını istemediğini bildiğini söyledi. Ukraynalı lider, “Bugün her şeyin Putin'in planına göre gitmemesi önemli, zira Putin, ABD ile müzakerelerini iki taraflı hale getirmek için her şeyi yapmak istiyor” dedi.

“Rusya barışa yanaşmazsa ekonomik yaptırım ve askerî müdahale gündemde”

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Vladimir Putin'in Ukrayna ile bir barış anlaşmasını kabul etmemesi halinde ABD'nin Rusya'yı yaptırımlar ve potansiyel askeri harekâtla vurabileceği uyarısında bulundu.

Gazeteye bir mülakat veren Vance, ABD'nin Moskova'ya karşı kullanabileceği “ekonomik baskı araçları var, elbette askeri baskı araçları da var” dedi.

Zelenski-JD Vance görüşmesi

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve Ukrayna lideri Zelenski, 14 Şubat’tan Münih Güvenlik Konferansı çerçevesinde bir görüşme gerçekleştirdi.

Toplantıdan sonra konuşan Vance, "birçok verimli görüşme" yaptıklarını ve "takip etmeleri ve üzerinde çalışmaları gereken birçok konu" olduğunu söyledi.

Riyad’dan ilk açıklama

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Trump ve Putin arasındaki telefon görüşmesini “takdir ettiğini” ve iki lider arasında Riyad'da bir zirve düzenlenmesi önerisini desteklediğini açıkladı.

Trump'ın özel temsilcisi Kellogg: Avrupa, Rusya-Ukrayna barış görüşmelerinde yer almayacak

Trump'ın Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg, "Avrupa ülkelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı'nı sona erdirmek için yürütülecek barış müzakerelerine doğrudan katılmayacağını, ancak çıkarlarının göz ardı edilmeyeceğini" belirtti.

Önceki Ukrayna-Rusya barış görüşmelerinin başarısız olmasının nedenlerinden birinin sürece fazla sayıda ülkenin dahil edilmesi olduğunu savunan Kellogg, "Biz bu yolu izlemeyeceğiz" dedi.

Avrupa'nın, yürütülecek müzakerelerde doğrudan yer almayacağını ifade eden Kellogg, bu süreçte Avrupa ülkelerine danışılacağını ve çıkarlarının dikkate alınacağını söyledi.

Kellogg ayrıca, barış planının "gelecek günler ya da haftalar içinde" şekilleneceğini dile getirdi.

Zelenski'den yanıt: Müzakere masasına kimin oturacağına Ukrayna'nın karar vermesi gerekiyor

Zelenski, savaşın kendi ülkesinde sürdüğünü, dolayısıyla sonlandırılmasına yönelik kurulacak olası masaya oturacak tarafların, Ukrayna tarafından belirlenmesi gerektiğini söyledi.

Münih Güvenlik Konferansı (MSC 2025) kapsamında basın toplantısı düzenleyen Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski "Bakın, savaş ABD'de veya Avrupa Birliği'nde değil, Tanrı’ya şükür ama maalesef savaş Ukrayna'da. Bu nedenle, müzakere masasına kimin oturacağına, Ukrayna'nın karar vermesi gerekiyor." dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Suudi Arabistan'da 

ABD ve Rusya basınına bugün yansıyan haberlere göre, ABD ve Rusya heyetleri, Suudi Arabistan'da bir araya gelerek Ukrayna savaşını bitirmeyi ve olası Trump-Putin görüşmesinin hazırlıklarını ele alacak.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna savaşı ile ilgili olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile büyük olasılıkla Suudi Arabistan'da bir araya gelebileceğini söylemesinin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bugün Suudi Arabistan'a gitti.

Reuters haber ajansının aktardığına göre, cumartesi günü Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Rubio'nun Suudi Arabistan'da Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile birlikte Rus yetkililerle bir araya gelmesi bekleniyor. Reuters'a konuşan bir kaynağın verdiği bilgiye göre, Rusya'dan hangi yetkililerin görüşmelere katılacağı henüz belirsizliğini koruyor.

İlk görüşmenin yarın Riyad'da gerçekleştirileceği bildiriliyor.