Uçak düşürme krizi sonrası Rusya hükümetinin Türk ürünlerine karşı başlattığı uygulamalar yaş meyve ve sebze sektörünü vurdu. Rusya'ya yaş sebze-meyve ihraç eden Antalya Hali'ndeki birçok firma faaliyetini durdurdu. Gönderdikleri ürünlerin gümrük kapılarında beklediğini belirten üreticiler, kriz hali sona erene kadar ürün göndermeyi durduklarını belirtti.
DHA'nın haberine göre, başta sera domatesi olmak üzere birçok sera ürünü sebze ile Türkiye'nin çeşitli bölgelerindeki yaş meyve sebze ile narenciye ürünlerinin ihracat üssü olan Antalya'da Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali ve ilçelerdeki hallerde Rusya pazarına ihracat yapan firmalar faaliyetlerini durdurdu.
Yaş meyve ve sebze ihracatının yoğun olduğu dönemde yaşanan bu kriz nedeniyle firmaların faaliyetini durdurması üzerine çok sayıda çalışan da işsiz kaldı. Kriz tarla ve seradaki üreticiden, bu ürünün hale taşınması ve burada işlenmesi ve sonrasında ihracatının nakliyesine kadarki tüm istihdam sürecini de işsiz bıraktı.
"Süreçten zarar görmemek için ürün göndermeyi durdurduk"
Kriz ortamı nedeniyle ürün yapmayı durdurduklarını belirten As Star firmasından ziraat mühendisi İbrahim Akbulut, "Bu süreçten zarar görmemek için ürün göndermeyi durdurduk. Çünkü zaten bir gemimiz orada bekliyor, gümrük kapısında girmek için. Artı yolladığınız zaman daha büyük sıkıntıya düşeceksin, yollamamak bu süre için kriz ortamının düzelmesini beklemek açısından biraz daha iyi.
Biraz daha bekleyip Rusya ve Türk hükümetleri arasındaki diyaloglarla krizin bir şekilde çözüme kavuşmasından, en azından ticari ilişkilere yansımadan çözümünden yanayız" diye konuştu. Piyasanın devamlılığı ve iki ülke diyaloğu açısından kısa zamanda çözüm umudu taşıdıklarını belirten Akbulut, şunları söyledi:
"Çünkü depolarımızda bekleyen ürünler de var. Bunlar depolayabildiğimiz ürünler. Bir süre daha bekleyeceğiz ve bu ürünleri Rusya dışındaki diğer pazarlara göndermeye çalışacağız. Çünkü meyve sebzenin belli bir bekleme süresi var. Örneğin Alaşehir'de üzüm, Adana'da narenciyemiz var. Eğer Rusya'yla ticaret kapılarımız açılmazsa AB olabilir, diğer ülkeler olabilir bir şekilde pazarlayıp göndermeye bakacağız."
"Bu kesin bir yasak değil, sıkı denetleme adı altında ama çok yavaş"
Firmalarında 30 kişi çalıştığını ve günde yaklaşık 50 ürün işlediklerini belirten Akbulut, bu durum nedeniyle faaliyetin durduğunu söyledi. Bu ortamda zarar etmektense yapmayıp ya da eksik yapmanın daha mantıklı olduğunu belirten Akbulut, "Çünkü gönderdiğiniz ürüne Rusya'nın tavır koyması, içeri almaması zarar etmek demek" dedi.
Uçak düşürme olayı sonrası oluşan kriz ortamında Rusya'nın yüzde 100 olmasa da büyük kısıtlama uyguladığını belirten Kalyoncu firması sahibi Necati Zengin, "Bu kesin bir yasak değil, sıkı denetleme adı altında ama çok yavaş. Şu an haftada 1-2 Tırımızın çıkışına müsaade ediyorlar. İlersinde de karamsar bir tablo gözüküyor.
Şu an hala beklentimiz ilişkilerin yeniden düzeleceği ve ihracatın ivme kazanacağı yönünde. Beklemedeyiz. Beklentimiz hükümetin de devletin de daha fazla mağdur olmamak için gerekenleri yapması ve bu ilişkilerin düzelmesi" diye konuştu.Kriz nedeniyle faaliyetini durduran Golden firmasının sahibi Nejden Taşlı, "Paramız orada kaldı, kredilerimizde ödeme sıkıntısı oluştu. 50-60 Tır malımız yolda, gemilerde ve bunlar tabi çürüyüp yok olup gidecek. İlk günden itibaren sorun yaşadık. Uçak düşürüldüğü gün gümrüklerde mallarımızı çıkarmadılar. Faaliyeti durdurduk, giderleri azaltmak için durdurduk. 1 hafta içinde yüzde fiyatlar yüzde 70 düştü. Üreticinin de büyük kaybı var. İşçiler boşta kaldı. Tırlar şoförler, hepsi durdu. İstihdam çok fazlaydı. Sadece halde çalışan değil üreticiden bu ürünlerin sevkiyatına kadar tamamı hesaplanmalı" diye konuştu.
