Rusya'ya uygulanan ekonomik yaptırımlarla birlikte HSBC, BP ve Shell gibi Batılı firmalar da ülkedeki faaliyetlerini ve yatırımlarını sonlandırmaya başladı.
Rusya'nın Ukrayna topraklarına girdiği geçen haftadan bu yana Batı'nın Moskova'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlar arttı.
Tarafsız İsviçre dahi Avrupa Birliği yaptırımlarını kabul ettiğini, Devlet Başkanı Putin de dahil bazı Rus şahıs ve şirketlerinin malvarlıklarını dondurduğunu söyledi.
Şirketler Rusya'dan ayrılıyor
Son olarak, Kasım 2021'de Hollanda ortaklığından çıkarak tamamen İngiliz firması olan enerji devi Shell, dün Rusya'daki tüm faaliyetini sonlandıracağını açıkladı. Buna Gazprom'un işlettiği ve yüzde 50'sine sahip olduğu, Shell'in ise yüzde 27,5'lik payı bulunan Sakhalin 2 LNG sıvılaştırılmış doğal gaz üretim tesisi de dahil.
Shell'in CEO'su yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna topraklarına girmesini "anlamsız bir askeri saldırı" olarak niteledi ve sessiz kalmayacağını açıkladı. Avrupa'ya enerji tedarik etmek için hükümetlerle görüşüldüğünü ekledi.
Hafta sonu, Rusya'nın en büyük yabancı yatırımcısı BP, Rusya devlet kontrolündeki petrol şirketi Rosneft'teki yüzde 20'lik hissesini bıraktığını açıklamıştı. Reuters'ın haberine göre İngiliz şirketin petrol ve gaz rezervlerinin neredeyse yarıya ineceği düşünülüyor.
Onu çoğunluğu Norveç devletine ait olan diğer bir enerji şirketi Equinor izledi. Equinor, Rusya'daki ortak girişimlerini elden çıkarmaya başlayacağını söyledi.
İtalyan Eni şirketi Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz taşıyan Mavi Akım boru hattındaki yüzde 50'lik hissesini satmak istediğini açıkladı. Hattın diğer yarısı Rus Gazprom'a ait.
Bunların ardından gözler Fransız enerji şirketi Total'e çevrilmişti. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Rusya'da yeni yatırım yapmayacağını açıklayan şirketin ülkedeki halihazırda var olan faaliyetleriyle ilgili değerlendirmeler yaptığını söyledi.
Ekonomik yaptırımlara teknoloji firmaları da katıldı
İngiliz HSBC bankası, en büyük ikinci olarak bilinen VTB de dahil olmak üzere bir takım Rus bankalarıyla ilişkilerini kesmeye başladığını açıkladı.
Nasdaq ve New York borsasında işlem gören Rusya merkezli şirketlerin hisse senetlerinin alım satımı geçici olarak durduruldu.
Ayrıca ABD merkezli otomobil üreticisi General Motors Rusya'ya teslimat yapmayacağını; Alman Daimler Truck Holding ve Harley Davidson da Rusya'daki faaliyetlerini durduracağını açıkladı.
Volkswagen, Rusya'daki bayilere otomobil teslimatını; İsveç merkezli Volvo Rusya'ya ihracatı askıya alacağını söyledi.
Microsoft Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Rus devlet medya kuruluşu RT'nin mobil uygulamalarını Windows App mağazasından kaldıracağını ve Rus devlet destekli medya reklamlarını engelleyeceğini söyledi.
Google, RT ve diğer Rus kanallarının web sitesi, uygulama ve Youtube videolarındaki reklamlardan para kazanmasını, RT'nin mobil uygulamasının Ukrayna topraklarında indirilmesini engelledi. Facebook'un sahibi Meta da benzer bir yasaklama getirmişti.
Apple Rusya'daki satışlarını sonlandırdı.
ABD merkezli havacılık şirketi Boeing, Rus şirketleriyle tüm ilişkilerini sonlandırdığını açıkladı.
Pazartesi günü Kiev'deki ofisini kapatan ve Moskova'daki pilot eğitim programlarını durduran şirket, bugün de Rus uçaklarına parça, teknik destek ve bakım desteği vermeyeceğini duyurdu.
Her gün yeni yaptırım açıklanıyor
Batı, Ukrayna doğusundaki ayrılıkçıların fiilen kontrolünde bulunan iki bölgenin bağımsızlığını tanımasının ardından Rusya'ya uygulayacağı yaptırımları açıkladı. İşgalin başlamasıyla yaptırımlar artırıldı.
AB ve Kanada, Rusya uçaklarına hava sahalarını kapattı. Rusya da buna kendi hava sahasını bu ülkelere kapatarak karşılık verdi.
Bazı Rus bankaları uluslararası ödeme sistemi SWIFT'ten çıkarıldı ve Moskova'nın 630 milyar dolarlık dış rezervlerini kullanması kısıtlandı.
Bunun üzerine dün rublenin dolar karşısında yaklaşık yüzde 30 değer kaybetmesiyle Rusya Merkez Bankası, politika faiz oranının yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkarıldığını duyurdu.
