Rusya'da savaş karşıtı müzisyenler Ukrayna'nın işgali sonrası yasaklarla karşı karşıya

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalininin başlamasından birkaç gün sonra, ülkedeki en büyük medya şirketlerinden Rusya Medya Grubu (RMG), bazı sanatçıları radyolarına ve müzik yayını yapan televizyon kanalına çıkarmayacağını duyurduğu bir açıklama yaptı.

Açıklamada, "Bu kararın sebebi bu müzisyenlerin Rusya ile Ukrayna arasındaki zor durum bağlamında Rusya hakkında sarfettikleri sert sözlerdir" denildi.

Şirket, önceliğinin dinleyicilerine saygı olduğunu kaydederek "Müzisyenlerin Rus dinleyiciye karşı küstah ve kibirli tutumu karşısında", bu sanatçıların sözleşmelerinin iptal edilmesi dışında bir seçeneği kalmadığını belirtti

Yasaklı listede çok sayıda Ukraynalı müzisyen ile Boris Grebenşçikov'un solisti olduğu efsane rock grubu Aquarium da dahi üç Rus grup-sanatçı da var.

Boris Grebenşçikov, Instagram'daki paylaşımında savaşı "çılgınlık" diye nitelemişti. Ama sanatçı siyasi baskılara alışkın.

BBC'ye konuşan Grebenşçikov, "Hayatımın yarısını o veya bu yasakla geçirdim. 70'lerde yasaklar vardı, 80'lerde yasaklar vardı. Şaşılacak bir şey yok. Sizi yasaklayanlar sonra size ödül veriyor" dedi.

• Arnold Schwarzenegger'in savaş karşıtı videosu Rusya'da sosyal medyada viral oldu
• ABD'li yıldız basketbolcu Brittney Griner'in Rusya'da gözaltı süresi iki ay uzatıldı
• Rusya televizyonunda Ukrayna'nın işgalini protesto eden editöre para cezası

Müzik sektöründeki aykırı seslere yönelik baskıların karşısında bir de Kremlin politikalarına sadık sanatçılara yapılan muamele var. Bazıları geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in başrolde olduğu, televizyon için hazırlanmış şatafatlı stadyum konserine çıktılar.

On binlerce kişinin Rus bayrakları sallayıp Rusya yanlısı sloganlar attığı konser, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinin sekizinci yılını kutlama amacıyla düzenlenmişti. Stadyumun önünde BBC'nin alandaki muhabiriyle konuşan onlarca kişi, devlet memuru olduklarını ve konsere gelmeleri için üstleri tarafından baskı yapıldığını söylemişti.

Kara liste

Savaşın ilk günü Ukraynalı şarkıcı İvan Dorn, Instagram'a koyduğu videoda Ruslara "bu felakete son verme" ve "canice savaşa katılmama" çağrısı yaptı.

Birkaç gün sonra Rusya Medya Grubu şirketleri'nin radyo ve televizyonlarından yasaklandı ve basına sızdırılan kara listesinde adının yer adığını gördü. Sızdırılan listede yer alan müzisyenlerin savaş karşıtı görüşlerinden dolayı yasaklanması isteniyordu. Bu listenin müzik mekanları ve ajanslarına dağıtıldığı yolunda haberler var.

Fakat Ivan Dorn BBC'ye, Rusya'da kara listeye alınmış olmasının kendisi için önemli olmadığını söyledi, "Rusya ile herhangi bir şekilde işbirliği içinde olmak, listeler yayınlanmadan önce bile imkansızdı" dedi.

Dorn, "Rusya devlet kurumları içerisinde, bizim gerçekten Ukrayna ulusunu yok etmekte olan, binlerce masum insanı katleden, totaliter bir rejim kuran ve kendi insanlarını karşı görüşte olduğu için hapse atan saldırganlarla işbirliği yapmak isteyebileceğimizi düşünen kimse var mı?" diye sordu.

Kara listeleri tam olarak kimin hazırladığı ve kaynağının ne olduğu açıklık kazanmadı ve BBC tarafından gerçek olup olmadıkları doğrulanamadı. Fakat müzik sektöründen kaynaklar bu tür belgelerin sıradışı olmadığını söylüyorlar.

Müzik menajeri Elena Saveleva BBC'ye, rapçi müşterisi Noize MC'nin de listede olduğunu söyledi ve "Hiç bir zaman nereden çıktığı belli olmaz. İsim, telefon numarası, resmi bir damga ya da antet yoktur. Sahte gibi de görünebilir. Sadece bir takım müzisyenler, yazarlar ya da komedyenlerin isimlerinin bulunduğu bir liste" dedi.

Saveleva'ya göre sanatçıların menajerleri ve ajanslara baskı genellikle yerel güvenlik teşkilatlarından geliyor. Örneğin bir konser salonuna gidiyor ve onları kapatmayla ya da para cezasıyla tehdit ediyorlar.

Moskova'nın en eski kulübü 16 Tons'un sanat yönetmeni Pavel Kamakin ise bu kara listenin sahte olabileceği kanısında.

"Ben listeyi görmedim ve hiç bir yetkili beni ziyaret etmedi. Genellikle önce bize gelirler" diyor.

Listenin kaynağı konusundaki belirsizlik yine de ajanslar, müzisyenler ve mekan sahipleri açısından bir sorun çünkü bunu ne ölçüde ciddiye almak gerektiğini bilemiyorlar.

Gerçek olsun olmasın bu "kara liste" gölgesinin yarattığı belirsizlik ortamında bazı müzisyenler açısından tek seçenek ülke dışında konserler vermek.

Rus medyasındaki haberlerde geçen "kara liste" içinde adı olan sanatçılardan Rus rapçi Oxxxymiron, Rusya'da yapmayı planladığı turneyi iptal etti, onun yerine Ukraynalı mültecilere yardım toplamak amacıyla yurt dışında "Savaşa karşı Ruslar" temali bir dizi konser organize etti.

Sanatçı geçen hafta İstanbul'da verdiği konserde 30 bin dolar topladı ve bu hafta Londra'da da bir konser verecek.

Oxxxymiron Rusya'daki turnesini neden iptal ettiğine dair açıklamasında, "Rus roketleri Ukrayna'ya düşer, Kievliler bodrumlarda, metrolarda saklanırken ve insanlar ölürken kimseyi eğlendiremeyiz" dedi.