Rusya, dünyanın en büyük doğal gaz ihracatçısı konumunda. Ülkenin kuzeyinde ve Sibirya‘da bulunan yataklardan elde edilen doğal gaz, on yıllar boyunca boru hatlarıyla Batı Avrupa'ya sevkedildi. Rus enerji devi Gazprom, doğal gaz sevkiyatının büyük bir bölümünü hâlâ bu hatlarla yapıyor.
Ancak boru hatlarının birden çok ülkenin topraklarından geçiyor olması, zaman zaman gerilimleri de beraberinde getiriyor. Bu nedenle Rusya, yeni alternatifler üzerinde çalışıyor. Bunlardan biri de sıvılaştırılmış doğal gaz ticareti. Özellikle Rusya'nın ikinci büyük gaz üreticisi Novatek bu konu üzerine yoğunlaşmış durumda. Şirketin CEO'su Leonid Michelson, halihazırda Rusya'nın en zengin insanı.
Neden soğuk hava dalgası mı?
Novatek, Kuzeydoğu Sibirya'daki Yamal Yarımadası'nda uzun yıllardır sıvılaştırılmış doğal gaz üretimi yapıyor. Bölgedeki rezervlerin yüzde 60'ını kontrol eden şirket, Fransız petrol devi Total ve Çinli yatırımcılar da ortak çalışıyor. İşte Rus gazının ABD'ye ulaşmasının perde arkasında da bu ilişkiler ağı var. Novatek'in Yamal'da ürettiği sıvılaştırılmış doğal gaz, bir Fransız komisyon şirketi aracılığı ABD'ye ihraç edildi. ABD yönetiminin, Rusya‘nın Avrupa gaz pazarındaki hâkimiyetine son vermek istediği biliniyor. Şimdi ise kendisi Rusya'dan gaz alıyor.
Ancak bu çelişkiye neden olan koşullar, ilk bakışta sanıldığı kadar sansasyonel değil. ABD'deki soğuk hava dalgası, enerji fiyatlarına tavan yaptırdı. Devam eden soğuklar nedeniyle sıvılaştırılmış doğal gaz ihtiyacı had safhaya ulaşan ABD, dünya piyasalarına yöneldi. Moskova Merkezli "Analytical Center for the Government” adlı düşünce kuruluşundan Svayatoslav Bikh "Bunun siyasi bir tarafı yok” diyor.
Tüketiciler kazançlı çıkabilir
Rusya ve diğer ülkeler için ABD'ye ihracat yapmanın genel olarak zor olduğuna dikkat çeken Bikh, "ABD'de fiyatlar düşük. Onların yeterince doğal gazı var. Ama yine de zaman zaman Rusya'dan birkaç tankerlik alım olabilir” yorumunu yapıyor. Fakat uzmanlar, bunun çok küçük miktarlarla sınırlı kalacağını tahmin ediyor.
Burada asıl önemli olan, tankerlerle yapılan sıvılaştırılmış doğal gaz sevkiyatının, dünya doğal gaz piyasalarını nasıl etkileyeceği. Zira boru hatlarıyla yapılan ticaret, belirli bölgelerle sınırlı kalırken, tankerlerle yapılan taşımacılık sayesinde küresel ticaret yapmak mümkün. Rekabet giderek kızışıyor. Bunun sonucu olarak doğal gaz fiyatlarının düşmesi, tüketicileri hayli sevindirecektir.
Miodrag Soric / Moskova
© Deutsche Welle Türkçe
