Aytekin KALENDER/RİZE, (DHA) - RİZE’de her yağan şiddetli yağmurdan sonra meydana gelen sel ve heyelanlarla ilgili Rize İnşaat Mühendisleri Odası saha araştırması yaptı, rapor hazırladı. Raporda, sel ve heyelanların en büyük nedeninin kontrolsüz açılan yol ve yapılan ev inşaatları olduğu vurgulandı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Rize İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Murat Yazıcı, yaşanan sel ve heyelanlarla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bölgenin toprak ve coğrafyasının dik ve denize paralel dağlardan oluştuğunu ifade eden Yazıcı, Cumhuriyet’in ilk yıllarında tarım yapılmayan bölgede arazilerin ormanla kaplı olduğunu hatırlattı. Ormanlık arazilerin zamanla çay tarlasına dönüştürüldüğünü ifade eden Yazıcı, “Yöremiz dik ve eğimli. Çayı ektik çayla beraber gübre vermeye başladık. Bu gübre amonyum fosfat amonyak içerdiği için toprak içindeki birbirine bağlı parçaları zamanla öldürmeye başladı. Çayı ektikten sonra çay tarlalarına kontrolsüz yollar yapmaya başladık. Yaptığımız kontrolsüz yollarla beraber kontrolsüz evlerde inşa ettik. Bu evlerle beraber kanalizasyon, yağmur ve bulaşık sularını da tarlaya vermeye başladık. Çayın kökü toprağın 80 santimetre altında yumruk şeklindedir. 80 santimetre çayın altında gübre geçirimsiz bir tabaka oluşturmaya başladı. Bu sefer su aşağı ile bağlantıyı sağlayamayacak duruma geldi. Aynı zamanda köksüz olan çay bitkisi alttaki toprak yapısını birbirine bağlayamadı. Dik, eğimli ve yamaçlı arazilerden ağaçları kesmekle toprağında üniform yapısını da bağlantıyı kopartmış olduk” dedi.
\'KONTROLSÜZ YAPILAŞMAYA DUR DEMELİYİZ\'
Hiçbir mühendislik tedbir ve jeolojik önlem alınmadan açılan yollar ile kontrolsüz inşa edilen evlerin kanalizasyon ve su giderlerinin toprak yapısındaki bütünlüğü koparttığını ifade eden Yazıcı, şöyle dedi:
\"Son yıllarda yağış düzensizlikleri yaşanmaya başlandı. Aşırı yağışla toprağın üzerindeki tabaka kendini taşımayacak hale geldi. Yukarda ki ağırlaşan tabaka zamanla kayma hareketi gösteriyor. Biz insanlarda çalışmayarak buna sebebiyet verdik. Mesela eskiden büyüklerimiz arazilerde yağmur suları için küçük kanallar açarlardı. Bunlar artık yapılmıyor. Küçük dere yatakları vardı, şimdi çöplerimizi oralara atmaya başladık. Kopan ağaçlar dere içlerinde kalarak bu derelerin akarını da kapatmaya başladı. Yaşanan heyelanlarda hem arazi, hem mal mülk hem de can kaybına uğruyoruz. Küçük derelerin araştırılması gerekiyor. Vatandaş ve devlet elbirliği ile kontrolsüz yol ve evlere karşı durmalıyız. Kontrolsüz yapılaşmaya dur demeliyiz. Kontrolsüz yollara engel olmak, yapılmışsa bunlara bir kanalizasyon sistemine bağlamak gerekiyor. Doğal gübreye geçtiğimizi söylüyorlar bu iyi bir haber. Çaylık alanları kazarak yeni bir gübre verme şekli olmalı. Bunu yaparken de suyu çok çabuk emen ağaç türleri var. Bunları arazilere ekmeliyiz. En önemlisi kendi arazimize sahip çıkmalıyız.\"
SON SELDE HASAR 73 MİLYON LİRA
Rize\'de son bir ayda yaşanan 2 ayrı sel ve heyelan afetinde 2 kişi hayatını kaybetti, 1 kişide yaralı kurtarıldı. Hasara da yol açan sel ve heyelanlarda 10 ev yıkıldı, 100’e yakın ev boşaltıldı. Karayolu ve köy yolu ağları ile elektrik ve telefon nakil hatlarının da zarar gördüğü sel ve heyelanlarda 73 milyon lira hasar meydana geldi.
FOTOĞRAFLI
