T24 Dış Haberler
Britanya Başbakanı Rishi Sunak, dün yaptığı açıklamayla ülkesinin 4 Temmuz'da erken seçime gideceğini açıkladı.
Uzun zamandır seçim tarihini açıklama baskısı altında olan Sunak'ın, beş yıllık dönemin dolacağı şekilde yıl sonuna doğru seçime gideceği bekleniyordu. Son seçimler Aralık 2019'da yapılmıştı.
Muhafazakâr Parti 2016'daki Brexit referandumundan bu yana beş lider, dolayısıyla başbakan değiştirdi.
The Guardian, Britanya'yı bekleyen seçim sürecini 9 soruda özetledi.
Seçim ne zaman yapılacak?
Sunak, Britanya'da genel seçimlerin 4 Temmuz Perşembe günü yapılacağını açıkladı. Perşembe günü, Britanya için geleneksel seçim günü. Daha önce seçimlerin yılın ikinci yarısında yapılacağı açıklanmıştı. Ancak zamanlama, İskoçya ve Kuzey İrlanda da dahil olmak üzere, okul tatillerinin çoktan başlayacağı ve birçok kişinin uzakta olabileceği endişesi yaratıyor.
Neden şimdi çağrıda bulundu?
Birkaç haftadır ekonomik göstergelerde iyileşmeler olduğunu söyleyen Sunak, No10'un önünde yaptığı konuşmada, hükûmetin enflasyonu düşürme ve ekonomiyi diğer G7 ülkelerinden daha hızlı büyütme konusunda "iki önemli dönüm noktasına ulaştığını" söyledi.
Ancak çağrının zamanlaması konusunda muhalefet yani İşçi Partisi, ekonominin sonbaharda daha iyi görünme ihtimalinin düşük olması iddiasını gündeme getirecek.
The Guardian'da yayımlanan bir analiz de Sunak'ın erken seçim kararını enflasyondaki düşüş ve net göçün azalması gibi iki önemli veriye dayanarak aldığını yazdı.
Analizde, "Partisi anketlerde İşçi Partisi'nin 20 puan gerisinde ve eğer bekleseydi belki de sonbahara kadar 25 puan gerisinde olacaktı" denildi.
Şimdi ne olacak?
Kral Charles, parlamentonun feshi için Sunak'a izin verdi. Seçim çağrısı yapma yetkisi, 2011-2022 yılları arasında milletvekillerinin beş yıllık sabit parlamento dönemi dışında erken seçim çağrısı yapılmasını oylayabildikleri dönemden sonra kraliyetin yetkisine geri verildi.
Parlamentoya ne olur?
Seçim çağrısı yapıldıktan sonra genellikle birkaç gün içinde parlamento feshedilir ya da fesihten önce yeniden açılır. Sunak parlamentonun 30 Mayıs'ta sona ereceğini söyledi. Son yasa parçalarının önümüzdeki günlerde kabul edilmesi gerekecek, kabul edilemeyen yasa tasarıları ise devredilemeyeceği için sallantıda kalacak.
Milletvekillerine ne olacak?
Parlamento feshedildikten sonra, milletvekilleri seçim bölgelerine dönerek kampanyalarına başlayacaklar: artık milletvekili değil, milletvekili adayı olacaklar. Ancak bakanlar görev ve sorumluluklarını sürdürmeye devam edecekler.
Kampanya ne kadar sürecek?
Önümüzdeki altı hafta boyunca Sunak, İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Lib Dem lideri Ed Davey, Reform lideri Richard Tice, Yeşil Parti liderleri Carla Denyer ve Adrian Ramsay ve diğerleri Britanya'nın bir sonraki başbakanı olma iddialarını ortaya koymak için ülkeyi turlayacaklar.
Manifestolar ne zaman açıklanacak?
Partiler, seçmenlerin zihninde taze kalmasını sağlamak için politikalarını ortaya koyan belgelerini oy verme gününden yaklaşık üç ila dört hafta önce yayınlama eğiliminde.
TV tartışmaları olacak mı?
Sunak ve Starmer'ın karşı karşıya gelmesi bekleniyor ancak küçük partileri saf dışı bırakmak ve bunu iki yönlü bir yarışma haline getirmek isteyeceklerdir. Önceki yıllarda Muhafazakârlar ve İşçi Partisi, diğer partiler söz konusu olduğunda kendi yerlerine vekil göndermişlerdi.
Oy verme gününde ne olur?
Sandıklar sabah 7'de açılıp akşam 10'da kapanacak. Kapanışta, sonucu doğru tahmin etme eğiliminde olan bir çıkış anketi yayımlanacak. Sabaha kadar kazananın kim olduğu belli olacak ve başbakan ya istifa edecek ya da görevinde kalacak.
