Uygurların sürgündeki
lideri Rabiya Kadir, Çin'in Sincan bölgesindeki olaylardan sonra 9 Uygur'un idam
edildiğini bildirerek, Pekin'le görüşme çağrısını yineledi.
Çin'deki etnik azınlıkların ve kadınların yaşam koşulları
konusunda Japonya'da 10 gün sürecek bir dizi konferansa katılan Kadir AFP'ye
verdiği röportajda, "idama mahkum edilen 11 Uygur'dan 9'u (cezası) infaz edildi"
dedi.
Kendilerine ulaşan bilgilere göre, 5 Temmuz ve 1 Ekim arasında 10
binden fazla Uygur'un gözaltına alındığını ve hapsedildiğini söyleyen Rabiya
Kadir, ancak kaç kişinin öldüğünü ya da öldürüldüğünü, kaç kişinin hala
cezaevinde olduğunu kimsenin bilmediğini kaydetti.
Kadir, "Çin hükümetiyle
konuşmak istiyoruz" diyerek, bu yönde Çin hükümetine bir mektup yazdığını
belirtti.
Kadir, "Çin hükümeti bize bir otonomi vermeli, ama ulusumuzu,
eğitimimizi, dinimizi, ifade özgürlüğümüzü yok ediyor" dedi. Çin hükümeti dün
Kadir'in Japonya'ya ziyaretini protesto etmişti.
Sincan makamları, bir
süre önce yaptıkları açıklamada, özerk bölgenin başkenti Urumçi'yi sarsan 5
Temmuzdaki olaylardan sonra 12 kişinin idam cezasına çarptırıldığını
belirtmişti.
Resmi bilançoya göre, olaylarda Müslüman ve Türkçe konuşan
Uygurların yaşadığı bölgede başlıca azınlık olan Hanların çoğunluğunu
oluşturduğu 197 kişi öldü.
HRW: "43 KİŞİ
KAYIP"
Öte yandan, merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları
İzleme Örgütü (Human Rights Watch-HRW), Sincan bölgesinde bu yaz çıkan
olaylarda, aralarında çocukların da bulunduğu 43 kişinin ortadan kaybolduğunu
açıkladı.
Bölgede yaşayanların tanıklıklarına göre, başkent Urumçi
yakınındaki tüm semtleri kuşatan Çin makamlarının, olaylar sırasında evlerinde
bulunmayan ve yara izi taşıyan tüm erkekleri tutukladığını belirten HRW'nin
açıklamasında bir bölge sakini, "herkese evlerinden çıkmalarını söylediler. Tüm
kadın ve yaşlıların bir duvara, 12 ila 45 yaşındaki erkeklerin de bir başka
duvara dizilmelerini istediler. Bazı erkekler elleri sırtlarında tahta sopalarla
bağlı halde diz çökmeye, bazıları da elleri başlarında yere yatmaya zorlandılar"
dedi.
HRW Asya Bölde Direktörü Brad Adams, bu kayıpların dünyayı yöneten
ülkeler arasında yer almak isteyen bir ülkeye yakışmadığını ifade ederek, ABD,
AB ve uluslararası toplumu, Sincan'da kaybolan bu kişilerin başına ne geldiği
konusunda açık yanıt vermesi için Çin'e baskı yapmaya çağırdı.
