Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’nin çekildiğini açıkladığı İran nükleer anlaşmasının korunamaması halinde “acı sonuçlar” doğurabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Rusya’nın St. Petersburg kentinde düzenledikleri ortak basın toplantısında konuşan Rus lider, İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmayı kurtarmak için Avrupa Birliği’nin çabalarını takdir ettiğini söyledi. Ancak Putin, nükleer anlaşmanın yürürlükte kalmasının sağlanamaması durumunda “acı sonuçların” olabileceğini belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Mayıs ayı başında nükleer anlaşmadan çekileceklerini açıklaması sonrasında anlaşmanın diğer tarafları anlaşmanın yürürlükte kalması için yoğun çaba sarf ediyor. Bu doğrultuda nükleer anlaşmanın diğer tarafları olan Fransa, Rusya, İngiltere, Çin, Almanya ve İran'dan üst düzey yetkililer bundan sonraki yol haritasını konuşmak üzere Cuma günü Viyana'da bir araya gelecek.
Perşembe günü yeni bir rapor yayınlayan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ise ABD’nin anlaşmadan çekilmiş olmasına rağmen İran’ın halen anlaşmanın maddelerine uyduğunu belirtti. Bu, UAEK'nın Trump’ın 8 Mayıs'taki açıklamasından sonra açıklanan ilk İran raporu.
Putin ile Perşembe akşamı yaptıkları basın toplantısında UAEK’nın raporuna değinen Macron, raporun “doğru yönde ve rahatlatıcı” olduğunu belirtti.
"Trump-Kim buluşmasının gerçeklemesini umut ediyoruz”
Basın toplantısında gündeme gelen konular arasında Trump’ın Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile Haziran ayında gerçekleştirilmesi planlanan görüşmeyi "Kim tarafından sergilenen bariz düşmanlık" nedeniyle iptal etmesi de yer aldı. Konuyu değerlendiren Putin, "Kore Yarımadası'nda gerilimi düşürmek için bu önemli adımın atılmasına ve nükleer silahların yok edilmesine başlanmasına güvenmiştik” dedi.
Kuzey Kore liderinin “söz verdiği her şeyi yaptığını” belirten Putin, sözlerine "Diyaloğun tekrar başlatılmasını, devam ettirilmesini ve buluşmanın gerçekleşmesini umut ediyoruz” diyerek devam etti. Aynı günün sabah saatlerinde Kuzey Kore, ülkenin kuzey doğusunda bulunan nükleer deneme sahasını bir dizi patlama ile imha ettiğini açıklamıştı.
Konuyla ilgili toplantıda konuşan Macron da zirvenin iptal edilmesine rağmen "silahsızlanma sürecinin devam etmesini” ümit ettiğini belirtti.
Suriye'de koordinasyon mekanizması
Toplantıda Suriye de gündeme geldi. Macron, Suriye'de siyasi bir çözümün bulunması için Fransa ile Rusya’nın bir koordinasyon mekanizması kurulmasını istediğini belirtti. Macron bu mekanizma ile amacın bir tarafta Rusya, Türkiye ile İran’dan oluşan Astana süreciyle diğer tarafta Fransa tarafından oluşturulan ve İngiltere, Almanya, ABD, Ürdün ile Suudi Arabistan’ın bulunduğu grup arasında eşgüdüm sağlanması olduğunu söyledi.
Putin ile Suriye’de yeni anayasanın yazılması ile mülteciler dahil bütün Suriyelileri kapsayan seçimlerin yapılması konusunda mutabık kaldıklarını belirten Macron, “Savaş sonrasındaki durum ile ilgili konuşmamız gerekiyor. Önemli olan istikrarlı bir Suriye kurmak” dedi.
Macron’dan Putin’e ortak girişim çağrısı
St. Petersburg'daki görüşme öncesinde açıklama yapan Macron, Putin'e ortak girişimlerde bulunma çağrısı yaptı. Macron, Rusya'yı kastederek "Bence ortak girişimler üzerine birlikte çalışmalıyız” dedi.
Fransa ile Rusya arasındaki ilişkilerin "bütün zorluklara rağmen geliştiğini” belirten Putin ise "çözümleri Fransa ve Rusya için önemli olan temel uluslararası olaylar” hakkında görüşme konusunda açık olduğunu söyledi.
Bu uluslararası konular arasında Suriye'deki savaş, Ukrayna sorunu ve ABD'nin İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesini açıklaması bulunuyor. Suriye'de ve Ukrayna'da karşı cephelerde bulunan Fransa ve Rusya, İran nükleer anlaşmasının devam ettirilmesi konusunda benzer görüşe sahip.
İki günlük gezi için Rusya'da bulunan Macron'un Cuma günü St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu'nda bir konuşma yapması planlanıyor. Ayrıca bu forumda Fransız ile Rus şirketler arasında bir dizi ticari anlaşmanın yapılması da bekleniyor. Macron'un Rusya ziyareti, Putin'in 2017'de Macron cumhurbaşkanı seçildikten kısa bir süre sonra yaptığı ziyaretten yaklaşık bir yıl sonra gerçekleşti.
rtr,AFP,dpa/DÇÜ,HS
© Deutsche Welle Türkçe
