Behçet DALMAZ- Safa ATMACA/VAN, (DHA)- VAN Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Fuat Doğu, küresel ısınma ile birlikte son yıllarda etkili olan kuraklığın buzulların erimesine neden olduğunu söyledi. Prof. Dr. Doğu, \"Ocak ayında devam eden problemin devam etmesi durumunda çok ciddi içme suyu ve tarımsal alanda kullanılan sularla ilgili baraj doluluk oranlarını olumsuz etkileyen sonuçlar doğuracak. Buzulların erimesi de kar yağışının yeterli olmayışından kayanaklı. Van\'da Akgöl\'de yaptığımız bir çalışmada su seviyesinin artık tartışılmayacak derecede düştüğünü gördük\" dedi.
Bölgede yer yer kalınlığı 30 metreyi aşan buzulların, son yıllarda sıcaklıkların artması sonucu birkaç metre eridiği kaydedildi. Van YYÜ Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Fuat Doğu da buzullardaki erimeyle birlikte sulama ve içme sularında da büyük oranda sıkıntılar yaşandığına dikkat çekti. Bölgedeki yüksek dağlarda bulunan buzullarla ilgili makele düzeyinde çalışma yaptıklarını anlatan Prof. Dr. Doğu, şunları söyledi:
\"Tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye\'nin önemli bir bölümünde kuraklık var ve Ocak ayında devam eden problem, devam ettiği takdirde, çok ciddi içme suyu ve tarımsal alanda kullanılan sularla ilgili baraj doluluk oranlarını olumsuz etkileyen sonuçlar doğuracak ve doğurmakta. Bu konuyla ilgili çalışan birçok bilim insanı yüzde 33 civarında baraj doluluk oranlarından bahsediyor. Bunlar ciddi sorunlar ortaya çıkartıyor. Bu problemler uzun vadede göllerin su seviyelerini etkileyen ve onlarda ciddi su kayıplarına sebep olan sorunlar doğuruyor. Özellikle tatlı su göllerinde ya da tuzlu ya da sodalı göllerde değişik ölçeklerde problemler çıkartıyor.\"
\'SON 20 YILDA BUZULLARDA BÜYÜK KAYIPLAR VAR\'
Buzul sularının ve denizlere karışan tatlı suların içme suyu stoğunu hızla tükettiğini belirten Prof. Dr. Doğu, \"Yaptığımız çalışmalarda, Toroslar\'da, Van\'daki İhtiyar Şahap Dağları\'nda gözlemliyoruz. Özellikle son 20 yılda buzullarda büyük kayıplar var. Bunun nedeni de kar yağışının olmaması. Kar olmayınca buzullar da hızla eriyor. Van\'daki İhtiyar Şahap Dağları\'nda halkımızın pek de bilmediği, yani bölge insanının da çok fazla bilmediği buzul noktaları var. En az 52-30 noktada bu buzullar çok büyük alan kaplamamakla birlikte, önemli temiz su kaynakları bulunuyor. Bunların, doğal sürecin hızlanmış şekilde erimesi ve göle karışması tabii ki içme suyu kaynaklarının tükendiğinin göstergesidir\" diye konuştu.
\'DÜNYADAKİ SU DENGESİ BİR ÜLKENİN MALİYE BÜTÇESİ GİBİ\'
İran sınırına yakın Akgöl ile ilgili yaptıkları çalışmalarda göl seviyesinin tatışılmayacak derecede düştüğünü belirlediklerini kaydeden Prof. Dr. Doğu, şöyle dedi:
\"Göl seviyelerinin düşmesi, Van Gölü için bugünden yarına bir tehdit ya da problem oluşturmamakla birlikte, sığ göller için çok büyük problemler yaratmakta. İran sınırına doğru Akgöl\'de yaptığımız bir çalışmada, göl seviyesinin artık tartışılmayacak derecede düştüğünü gözlemledik. Bölgedeki özellikle sığ çanaklı, yani sığ ve çanağı derin olmayan göllerde su varlığının hızla kaybolması ciddi bir problem olarak karşımıza çıkmakta. Bununla ilglili ne yapılabilir? Aslında çok şey yapabiliriz. Özellikle su stoklarının dikkatli kullanımı en önemli konu. Doğadaki su dengesi, aynen bir ülkenin, bir hükümetin maliye bakanlığının bütçesi gibi. Gelir ve gider dengesine bağlı. Eğer gelirimiz azsa ve giderimiz çoksa, bankalarda para kalmayacak ve buna ekonomik kriz deniliyor. Zaten tüm dünyanın boğuştuğu bir konu. Bir kere su tasarrufu konusunda halkın uyarılması ve devlet tarafından önlem alınması lazım. Bunda herkese pay düşüyor. Yani, her türlü su israfını engellememiz gerekiyor. Çünkü doğa yönetimini yapamıyoruz, kötü yönetiyoruz. Her türlü doğa kaynağını, bu konuda yapılacak şeylerin aslında bir plan ve program çerçevesinde tartışılması ve masaya yatırılması, uzman görüşüyle bu konuyla ilgili önemlerin neler olacağının en kısa sürede gerçekleştirilmesi lazım.\"
FOTOĞRAFLI
