Şarap denince akla gelen ilk yerlerden biri Portekiz’i ve o meşhur yeşil renkli şarabı portoyu hemen hemen bilmeyenimiz yoktur. Yumuşak tadı ve açık rengiyle alışılmışın dışında bir tat ve görünüme sahip olan bu eşsiz şarabın, ortaya çıkış hikâyesi de kendisi kadar enteresan…
İngilizler 17’nci yüzyılda şarap ithalatını Fransa’dan yapmaktaydılar ancak dönemin koşulları Fransa ve İngiltere arasındaki rekabeti artırınca İngilizler yeni bir şarap cenneti keşfettiler. Bugünkü Portekiz’in Douro bölgesinde en lezzetli üzümler ve dolayısıyla da en güzel şaraplar vardı. Portekizli çiftçiler gemi ulaşımıyla yaptıkları ticaretten zarar etmeye başladılar, çünkü haftalarca süren yolculuklar esnasında saklama koşullarının verdiği yetersizlikle şarapları bozuluyor ve dolayısıyla da zarar etmiş oluyorlardı. Bunun üzerine Portolu şarap üreticileri yeni bir yöntem geliştirdiler. Şarabın içine Brendy koydular. Burada şarap imalatına dair kısa bir bilgiye de ihtiyacımız var: Şarap fermante olurken maya şekeri alkole çevirir. Fermantasyon tamamlanmadan şaraba alkol eklenince daha şekerli bir şarap elde edilir.
Öncelikli amaçları şarabın ömrünü uzatmak olsa da bu yöntemle porto şarabı eşsiz bir tat sahibi oldu ve talep arttı... Böylece portolu şarap üreticileri bugün AB’nin mevzuatına aldığı bir marka sahibi oldular.
Özel şarap turları düzenleniyor
Porto şarabı (vinho do porto, oporto, porto gibi isimlerle de tanımlanır) bugün Avustralya, Güney Afrika, Kanada, Hindistan, Arjantin ve Amerika gibi birçok ülkede benzer şaraplar üretilmesine rağmen, AB tescili alan tek ülkesi ise Portekiz. Turistlerin ve şarap severlerin sıklıkla ziyaret ettikleri bir yer. Hatta şarap müdavimlerine özel şarap turları bile düzenleniyor. Porto kentinin simgesi haline gelen şarap, milli kültürlerini de yansıtıyor. İçinde genellikle yüzde 20 oranında alkol bulunan şarabın birçok çeşidi var.
Vintage port: Port şarabının en üst kalitede olan türüdür. Senelerin mahsulünden elde edilen bir port türüdür. Şarap üretildikten sonra iki yıl dinlendirilir. Şaraplar şişelenirken daha uzun bir yıllandırmaya gidilir. Bu süre en az en fazla 35 yıldır. En pahalı şaraplardır. Şarabın hangi yıla ait olduğu etiketinde ve mantarında yazar.
Vintage olarak ilan edilen yıllar: 1950 -55 -60 -63 -66 -67 -70- 80- 83- 85- 91 yıllarıdır.
Ruby Port:Yeni ve eski portların harmanlanmasıyla elde edilir.Genelde 2-3 yıl dinlendirildikten sonra piyasaya sürülür.
Tawny Port: Ruby türü portlardan daha uzun yıllar dinlendirilip (10-15 yıl) piyasaya sürülür.
Late Bottled Vintage: Tek bir senenin mahsulünden üretilerek 5-6 yıl dinlendirildikten sonra şişelenir.
Vintage character: Ruby türü portların daha üst kalitede olanıdır. Çeşitli yıllardaki portların harmanlanmasıyla elde edilir.
White port: Beyaz renkli sek içilen aperatif bir şaraptır.
Portların servisi: Oda sıcaklığında tatlı içilen bir şaraptır. Bu tür şaraplar servis öncesi tülbent yardımıyla süzülür. Bunun sebebi ise tek bir şişede yıllandığı için dibinde biriken tortuların ayrıştırılması gerektiğidir.
Kırmızı üzümlerden yapılan porto şarapları ise iki ana gruba ayrılır:
1) “Ruby” türünde olanlar özellikle koyu kırmızı renkleri ve meyvemsi özellikleriyle dikkat çekerler.
Ruby
Reserve
Late Bottled Vintage (LBV)
Vintage
2) “Tawny” yani sarı-kahverengi başka bir deyişle esmer özellikte olan bu tür genelde çok sayıda şarabın karıştırılmasıyla yapılır. Fıçılarda yıllandırılan bu şaraplarda genelde ceviz, badem gibi sert kabuklu meyve tatları ve tahta bukesine rastlanabilir.
Tawny
Tawny Reserve
10 Years old, 20 Years old, 30 Years old , over 40 Years old Tawny
Colheita
Beyaz üzümlerden yapılan “White Port” genelde biraz soğutulmuş olarak içilir. Tadı sekten çok tatlıya kadar değişir.
Fiyat aralığını duyunca çok şaşıracaksınız .Porto şarabı 1 euro ile 2500 euro arasında değişiyor, ancak deneyimle sabit olan şu ki ucuz olanı bile son derece lezzetli. Vintage çeşidi 1963 yılından kalma bir porto şarabının fiyatı 2 bin 500 euro iken Porto’da kendi halinde bir dükkândan alacağınız 1 euroluk şarap özellikle Douro nehrinde gün batarken tadına doyamayacağınız bir lezzet haline geliyor.
Çiğdem Karaca
