Muhafazakâr düşünce kuruluşu The Heritage Foundation'da bir konuşma yapan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Washington'un yeni İran stratejisini açıkladı. Pompeo "İran rejimi üzerinde eşi benzeri görülmemiş bir mali baskı uygulayacağız. Tahran'daki liderlerin ciddiyetimiz konusunda hiçbir şüphesi kalmayacak" dedi.
Pompeo Tahran'ın izlediği siyasi çizgiyi değiştirmemesi halinde "tarihteki en ağır yaptırımları" uygulayacaklarını belirtti. ABD Başkanı Trump'ın İran'a yaptırım kararıyla ilgili olarak Pompeo, "İran rejimi bunun sadece başlangıç olduğunu bilmeli" ifadelerini kullandı. Pompeo "Eğer rejim kendisi ve İran halkı için tercih ettiği çizgiyi kabul edilemez ve verimsiz bir rotadan çıkartmazsa yaptırımların şiddeti çok daha acı verici olacak" diye konuştu.
"İran bir seçim yapmak zorunda kalacak: Ya ekonomisini evinde yaşatmaya çalışacak ya da dışarıdaki savaşlarda değerli bir varlığı israf edecek" diyen Pompeo "Ama ikisini birden yapacak kaynağa sahip olmayacak" diye konuştu.
Yeni anlaşma için 12 "temel şart"
ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ile 2015 yılında imzalan nükleer anlaşmadan çekilme kararını da savunan Pompeo yeni bir anlaşmaya ihtiyaç olduğunu vurguladı. Pompeo bu yeni nükleer anlaşma için 12 "temel şart" açıkladı. Bu şartlar arasında İran'ın "uranyum zenginleştirmeyi durdurması" ve plütonyum ön işleme faaliyetine asla başlamamasının yanı sıra "ülke çapındaki tüm nükleer tesislerine kayıtsız şartsız giriş imkânı sunması" da bulunuyor.
Pompeo ayrıca İran'ın "tüm ABD vatandaşlarını" serbest bırakması, Yemen'deki Husi isyancılara destek vermeyi sonlandırması, Suriye'deki "tüm güçlerini geri çekmesi" ve İsrail'i tehdit etmeyi durdurması gerektiğini söyledi. ABD'nin İran'dan taleplerinin "mantıksız" olmadığını söyleyen Pompeo, Tahran'ın farklı bir çizgi izleyeceğini umduğunu belirtti.
İran'ın nükleer programına ilişkin nükleer anlaşma Viyana'da 2015 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya ile Tahran arasında imzalanmıştı. Anlaşmayı "Amerika, Avrupa, Ortadoğu ve tüm dünya için kötü" olarak niteleyen Pompeo anlaşmanın "ne İran'ın nükleer hırslarını durdurduğunu ne de onu bölgesel hegemonya arayışından vazgeçirdiğini" söyledi.
Pompeo İran ile "yasaklı faaliyetler" içinde olan Avrupalı şirketlerin de "hesap vermek" zorunda olacağını belirtti. Avrupa Komisyonu, İran ile ticaret yapan Avrupalı firmaları ABD'nin yaptırımlarından korumak için 1996 yılında kabul edilen Blocking Statute (Engelleme Mevzuatı) adlı yasayı Cuma günü tekrar etkin hale getirmişti.
dpa, AFP, Reuters / EC, ÖA
© Deutsche Welle Türkçe
