Türkiye'de de krizle birlikte 'Çalışan Destek Programları'na gelen telefonlarda patlama oldu. Binlerce şirket çalışanı, boşanma işlemlerinden kira sorunlarına, kalp ve tansiyon hastalıklarına kadar mali, sağlık ve psikolojik konularda destek istemeye başladı.
"Tek başıma eve çıkmıştım. Fakat krizde kira ödemekte zorlanıyorum. Baba evine dönmem lazım. Ama bir yıllık da kontratım var. Bu durumdan nasıl kurtulurum?", "Japon Yeni ile kredi aldım, bin lira öderken 1700 liraya çıktı. Taksitler maaşımı geçti, nasıl ödeyeceğim? Hükümete bizim için aracı olur musunuz?"
Dünyayı sarsan global kriz çok sayıda kişiyi işsiz bırakırken geride kalan personeli de depresyona sürükledi. Yukarıdaki sorular, bunun kanıtı.
Avrupa Birliği ülkelerinde stres ve depresyondan dolayı geçen yıl 40 milyon işgünü kaybı yaşanırken Türkiye'de de krizle birlikte Çalışan Destek Programları'na gelen telefonlarda patlama oldu. Binlerce şirket çalışanı, boşanma işlemlerinden kira sorunlarına, kalp ve tansiyon hastalıklarına kadar mali, sağlık ve psikolojik konularda destek istemeye başladı.
Aralarında Vodafone, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Çalışanları Derneği, Fortis ve Motorola'nın da olduğu birçok şirkete dışardan çalışan destek hizmeti veren Avita Çalışan Destek Programı'nın Genel Müdürü Dr. Selçuk Tiftik, krizle birlikte destek hattını arayanlarda yüzde 40 artış yaşandığını söylüyor. Tiftik, "Kriz sonrası özellikle pazartesi günleri boşanma işlemleri hakkında bilgi almak isteyenlerin sayısında artış göze çarpıyor" diyor.
24 saat görev başında
İşyerlerinde verimi artırmak amacıyla 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde uygulanmaya başlayan Çalışan Destek Programı, son 15 yıldır Avrupa Birliği ülkelerinde de yaygınlaştı. Türkiye'de yerleşik şirket çalışanlarına bu alanda hizmet sağlayan şimdilik tek kuruluş ise Avita Çalışan Destek Programı. İki buçuk yıldır hizmet veren programdan aralarında Vodafone, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Çalışanları Derneği, Fortis ve Motorola'nın da olduğu binlerce çalışan faydalanırken krizin patlak verdiği geçen yılın son çeyreğinde destek hattını arayanlar yüzde 40 artış gösterdi.
Sistem hakkında bilgi veren Avita Çalışan Destek Programı Genel Müdürü Dr. Selçuk Tiftik, "Programdaki psikolojik danışmanlık, hukuki, mali, tıbbi ve genel bilgi hatlarında avukat, doktor ve psikolog gibi toplam 25 uzman görev yapıyor. Sistemden faydalanmak isteyen şirketlerle gizlilik anlaşması yapılıyor ve onlara özel telefon numaraları veriliyor. Arayanların kimliği sorulmuyor. Bu nedenle gönül rahatlığı ile sorunlar uzmanlarla paylaşılıyor" diyor.
Krizle birlikte boşanma, kredi kartı, kiralama işlemleri gibi mali ve hukuki konulara ilişkin gelen çağrıların arttığını anlatan Tiftik, "Kişilerin yaşadığı günlük sorunlarda bile krizle ilgili duyduğu sıkıntının yansımalarını görebiliyoruz. İşinden memnun olmayanlar, kriz ortamında iş bulmaktan korktuğu için işten ayrılamadığını belirtiyor. Gelen telefonlardan kriz yüzünden yaşanılan iş kaybı korkusu ve maddi yetersizliklerin ikili ilişkilere olumsuz yansıdığını da öğreniyoruz. Ayrıca kadınlar kendileri ile birlikte eş, çocuk gibi ailevi sorunlarına ilişkin de arama yaparken erkekler genelde kendi sorunlarının çözümü için destek bekliyor" diyor.
Verimlilik artışı yaşanıyor
Hizmetten faydalanan Çayeli Bakır İşletmeleri'nin İnsan Kaynakları Müdürü Zehra Marangoz ise sistem sayesinde şirkette verimlilik artışı yaşandığını vurguluyor. Kriz dönemlerinde fısıltı gazetesinin çok tehlikeli olduğuna dikkat çeken Marangoz, "Çünkü belirsizlik ortamında çalışanlar asansörde, yemekhanede ya da ofislerde hep konuşuyor. Ve bir müddet sonra gerçek olmayan şeyler gerçek gibi algılanmaya başlıyor ve panik havası yaşanıyor. Bunun önüne geçmek için profesyonel destek alınması gerekiyor. Çalışanlarımızın sorunu bizim sorunumuz. Bu sistem sayesinde çalışanlarımızın sorunlarını çözüp kafalarının rahatlamasını sağlıyoruz ki işyerinde kendilerini yalnızca işlerine verebilsinler" diyor.
Avita Çalışan Destek Programı Psikoloji Birimi'nden Uzman Klinik Psikolog Hilal Yukarki ise ekonomik kaygılarla mücadele eden çalışanların özellikle kriz döneminde psikolojik yardıma daha fazla ihtiyaç duyduğunu anlatıyor. Yukarki, "Geleceklerinden endişe duyan ve strese giren çalışanlarda daha çok psikosomatik kökenli mide rahatsızlıkları baş gösteriyor. Psikolojik rahatsızlıkların yanı sıra kalp ve tansiyon hastalıkları da çok sık görülmeye başlandı. Ayrıca son günlerde strese bağlı sırt ve boyun ağrıları ile ilgili telefonlarda da artışlar yaşanıyor" diyor.
