Parasal sıkılaştırma nedir, ne anlama gelir?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haftalık gösterge repo faizinde 650 baz puanlık artışa yüzde 15 seviyesine çekti. Bu faiz artırımı Mart 2021'den beri ilk faiz artışı oldu. Açıklamada, "Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para politikasının etkinliği artacaktır. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak hedefiyle, TCMB cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir." denildi. Bu açıklamanın ardından parasal sıkılaştırma ile ilgili detaylar merak edildi. Peki, parasal sıkılaştırma nedir, ne anlama gelir?

Parasal sıkılaştırma nedir?

Parasal sıkılaştırma, bir ülkenin merkez bankası tarafından gerçekleştirilen bir para politikasıdır. Bu politika, genellikle ekonomik istikrarın bozulduğu ve enflasyon riskinin arttığı dönemlerde uygulanır.

Parasal sıkılaştırma, genellikle ekonomiye sunulan para miktarını azaltmayı ve/veya faiz oranlarını artırmayı içerir. Bu durum, bankaların daha az kredi sağlamasını ve halkın daha az harcamaya eğilimli olmasını sağlar, böylece ekonomik faaliyeti ve enflasyon baskısını yavaşlatır.

Örneğin merkez bankası, piyasadan tahvilleri satın almayı durdurabilir veya azaltabilir (parasal genişleme politikasının tersi), banka rezerv gereksinimlerini artırabilir (bankaların ellerinde tutması gereken nakit miktarını artırır), veya politika faizini artırabilir (bankaların merkez bankasından borç almak için ödemesi gereken faiz oranı).

Parasal sıkılaştırma politikalarının amacı genellikle enflasyonu kontrol altına almak ve ekonomide oluşabilecek sıkıntıları önlemektir. Ancak, bu tür politikalar genellikle ekonomik büyümeyi yavaşlatır ve işsizlik oranını artırabilir, bu yüzden politikacılar genellikle bir denge bulmaya çalışır.