Özgür Yusuf CEVAHİR / Tempo24Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik süreçte Ankara ile soğukluk yaşayan Bakü’de buzlar, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretiyle büyük ölçüde eridi.
Daha önce çeşitli defalar, “Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan ile Ermenistan arasında mutabakat sağlanmadığı sürece Türkiye ile Ermenistan arasında nihai bir sözleşmeyi imzalayamayız” diyen Başbakan Erdoğan, bu kez Bakü-Erivan hattını müzakerelere teşvik edecek ifadeler de kullandı.
Ermenistan sınırı Karabağ'a kilitlendiErdoğan’ın Azeri Meclisi’nde “Biz Yukarı Karabağ sorununun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü içinde barışçı yollardan çözülmesi gerektiğini savunuyoruz… Çözümsüzlük hiç kimsenin menfaatine değildir. Bu sorunların çözümü ise gayret gerektirir. Biz Ermenistan ile aramızdaki sorunların çözümü için müzakereler sürdürürken işte bu düşünceden hareket ettik” diyerek, Türk-Ermeni sürecini, Azeri-Ermeni sürecine örnek göstermiş oldu.
Minsk grubuna çağrı''Tek gayemiz, bir yandan Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yönünde ilerleme kaydederken, bir yandan da Yukarı Karabağ sorununun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü esasında çözümü için uygun şartların oluşturulmasıdır. Bu at başı giderse biz varız, aksi takdirde biz yokuz'' diyen Erdoğan, Minsk sürecine de değinerek, “Diğer bir adım da, Minsk üçlüsünün ABD, Rusya, Fransa 18 yıldır süren bu müzakereleri süratlendirmesi ve bir an önce neticeye gidilmesidir. Burada da nihai karar değerli kardeşim Aliyev ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın yapacakları görüşmelerle bir yere varılması konusudur. Ondan sonra bize de görev düşüyorsa, biz de üzerimize düşen görevimizi yaparız” diye konuştu.
Bütün bunlar, Ankara-Erivan görüşmelerinin, Bakü-Erivan görüşmelerine paralel bir şekilde yürüyeceğinin sinyali olarak algılanabilir.
İşgal bitmedikçe kapı açılmazAzerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Başbakan Erdoğan, Ermeni işgali altındaki Yukarı Karabağ’da işgal sona ermedikçe, Türkiye’nin Ermenistan sınırını açmayacağını söyledi. Daha sonra Azerbaycan Meclisi’nde yaptığı konuşmada da, "Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü korunmadan hiçbir sorun çözülemez. Ermenistan'la görüşmelerde Karabağ göz ardı edilmemiştir” ifadesini kullandı.
Azerbaycan’ın Türkiye’ye karşı sitemkâr (ya da -mış gibi) davranmasının sebebi, yıllardır müttefiki olduğu Ankara’nın, Ermenistan ile görüşmelerde Yukarı Karabağ sorununu görmezden geldiğine ilişkin iddialardı. Ancak bu iddiaların temelsiz olduğu, bugün Başbakan Erdoğan tarafından bir kez daha teyit edilmiş oldu.
'Garantili' açıklama Erdoğan, hafta sonunda yaptığı bir konuşmada, “Dağlık Karabağ, Ermeniler tarafından işgal edilmiştir. Sonra 1 milyon Azeri tehcire zorlandı. Biz kapıları kapattık. Sebep işgal, netice kapıları kapatmamız. O zaman sebep kalksın, biz kapıları açalım" diyerek, aslında Bakü’de neler söyleyeceğinin mesajını açıkça vermişti.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Türkiye Cumhuriyeti’nin Başbakanı” olarak, işgal kalkmadan sınırların açılmayacağının garantisini vermesi üzerine, Aliyev de, “Artık hiçbir şüpheye yer kalmadı” diyerek, ortada olduğu varsayılan küskünlüğün sona erdiğini gösterdi.
Aliyev, “yaşanan gelişmelerin ardından Azerbaycan'ın Rusya'ya yakınlaştığı” şeklindeki yorumların sorulması üzerine de, “Azerbaycan tüm ülkelerle iyi ilişkiler kurmaktan yanadır. Ülkem Rusya ile tarihi ilişkilere sahiptır” diyerek, "Ortada özel bir durum yok" mesajını verdi. Böylece, “Türkiye benden uzaklaşırsa ben de Moskova’ya yaklaşırım” şeklindeki algılamaların önüne geçmiş oldu.
Detayların açıklanması önemli Türkiye ve Ermenistan, İsviçre arabuluculuğunda izlenecek bir yol haritası konusunda mutabakata vardıklarını ortak bir açıklamayla geçen ay duyurdu. Ancak bunun detaylarının kamuoyuyla hâlâ paylaşılmamış olması, ortaya atılan spekülasyonların sayısını da artırıyor.
Bu iddialar ‘karşı taraftan’ gelse bile hükümetler tarafından dikkate alınıp, diplomasiyi vuran unsurlar olarak karşımıza çıkabiliyor. Nitekim, “Türkiye’nin sınırları koşulsuz olarak açacağı” iddiası da Ermeni basını tarafından ortaya atılmış ve Ankara-Bakü hattı bu nedenle gerilmişti.
Yol haritası belirleyici olacak Netice itibarıyla, Türkiye ve Azerbaycan arasında buzların eridiği ve “ikinci bahar”a girildiği söylenebilir. Bundan sonra neler olacağını ise, Türkiye-Ermenistan yol haritasının (henüz belli olmayan) detayları gösterecek.
İşgal kalkmadan sınırların açılmayacağı yönündeki bir garantinin ardından, Ankara-Bakü hattında yeni bir gerginlik beklemek ise pek mümkün görünmüyor.
İlgili haberler
Ermenistan sınırı Karabağ'a kilitlendi'Karabağ Azerilere verilecek' çevirisi kaos yarattıErdoğan: Sebep Kalksın kapıları açalımAliyev-Sarkisyan Prag'da el sıkışmadıObama yönetimi Karabağ'da çözüm için bastırıyor'Ankara-Erivan yakınlaşması satranç maçı'Ermeni koalisyonunda Türkiye çatlağıAzerbaycan'dan Ermenistan faturasıDışişleri: Ermenistan'la yol haritası belirlendiBakü'den Ankara'ya 'yol haritası' resti 
