Gelecek dönem için yeni liste fiyatlarını belirlemeye başlayan özel okullar ‘dolar zammı’ yaptı. Ortalama yüzde 13-14 zamlanan okul fiyatlarındaki artışta personel gideri ve elektrik, doğalgaz, teknoloji gibi diğer giderlerdeki artış etkili oldu.
Habertürk'ten Meltem Ersoy'un haberine göre, 2017-2018 dönemi için yeni fiyatlarını yavaş yavaş belirlemeye ve velilerle temasa geçmeye başlayan özel okullar, liste fiyatlarına yüzde 10 ila 25 ‘dolar zammı’ yapıyor. Geçen sene bu dönemde, yani 2016-2017 döneminin fiyatlarının belirlendiği bu aylarda dolar kuru 2.90-3.05 TL bandındayken, bu sene 3.70 TL bandına çıkınca okullar da yeni döneme ilişkin fiyatlarını bu seviyeyi dikkate alarak yapıyor.
Giderin yüzde 60’ı personel
Doların özel okul maliyetlerini nasıl etkilediği sorusunun cevabı iki kategoride yatıyor. Ortalama bir özel okulun giderlerinin yaklaşık yüzde 60’ı personel giderlerinden, yüzde 40’ı da elektrik, doğalgaz, teknolojik okul ürünleri gibi diğer giderlerden oluşuyor. Yabancı öğretmen çalıştıran özel okulların personel giderlerinin bir kısmı dolar üzerinden ödenen maaşlar olurken, elektrik, doğalgaz ya da teknolojik ürünler gibi diğer kalemler de dolar üzerinden fiyatlanması nedeniyle etkilenebiliyor. Sektörden gelen bilgilere göre, bu şekilde 2017-2018 öğretim dönemi için özel okullarda beklenen fiyat artışlarının ortalama yüzde 13- 15 olmak üzere, yüzde 10 ila 25 arasında olması bekleniyor.
Talebe göre zam
Talebin fazla olduğu özel okullar zam konusunda daha yüksek oranları uygulayabiliyor. Okulların birçoğu ise velilerin de alım gücünün ekonomik ortamdan ve dolardaki artıştan olumsuz etkilenmesi nedeniyle dolar zammını göreli olarak daha sınırlı tutuyor.
Türkiye’de öğrenimine devam eden 19 milyon öğrencinin yaklaşık 1.1 milyonu özel okullarda okuyor.
"Bu yıl okullar alımlarını erteliyor ya da azaltıyor"
Türkiye Özel Okullar Derneği Eşbaşkanı Cem Gülan, özel okulların pek azının velilerin de yaşadığı ekonomik sıkıntıları göz ardı ederek dolar nedeniyle yaşanan maliyet artışını bire bir yansıtabileceğini anlatarak, büyük çoğunluğun ise öğrencileri tutabilmek adına sınırlı zam yapacağını dile getiriyor. Gülan, “Bu sene gözlemlediğimiz bir başka durum da, okulların özellikle dolara bağlı tablet, akıllı cihaz gibi gider kalemlerini daha kısıtlı tuttuğu yönünde. Okullar genel olarak alımlarını ya erteliyor ya da azaltıyor” diye konuşuyor.
"Ara yılda zam yüzde 14.2’yi geçemez"
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) özel okulların artış oranlarına ilişkin yönetmeliği bulunuyor. Buna göre, ara yıllarda artış oranının hesaplanmasında (Y.İ,ÜFE+TÜFE)/ 2 oranına, okulun geçen yıl ilan ettiği ücrete en fazla yüzde 5 ilave artış yapılabiliyor. Örnek bir hesaplama yapmak gerekirse: 2016 yılı verilerine göre TÜFE yüzde 8.53, ÜFE yüzde 9.94. ÜFE ve TÜFE’nin toplamı 18.4, bu rakamın yarısı da 9.2. Yani ara yılda yapılabilecek zam 9.2 ve 5’in toplamı olan yüzde 14.2’yi geçemez.
En çok fiyat artışı özel ilköğretim okullarında yaşandı
Temel liselerin özel liseler kapsamında sayılmasıyla ‘özel lise’ fiyatlarında düşüş gözüküyor. Temel lise dışındaki özel liselerde artışın yüzde 10 seviyesinde olduğu tahmin ediliyor.
* Temmuz ayı rakamları. ** Özel lise fiyatlarının kapsamı Ocak 2016’dan itibaren temel liseler de bu kapsama alındığı için değişmiştir.
Temel liseler, fiyatları 'istatistikte' de olsa yüzde 40 düşürdü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri incelendiğinde özel lise okul ücretlerinde çarpıcı bir değişiklik dikkat çekiyor. Buna göre, yıllık ortalama yüzde 8-10 artışla 2015 sonuna kadar 17 bin TL ortalama fiyata kadar yükselen lise ücretleri, 2016’da 10 bin TL seviyesine, yani yaklaşık yüzde 40 düştü.
Bunun nedeni 2015- 2016 öğretim yılından itibaren dershanelerin kaldırılarak temel liselere dönüştürülmüş olmaları ve temel liselerin de özel okul kapsamında değerlendirilmesi. Türkiye Özel Okullar Derneği Eşbaşkanı Cem Gülan, aydan aya bile değişmekle birlikte, 3 bine yakın özel lisenin içerisinde bin 300’e yakınının temel lise olduğunu belirtirken, özel lise okul fiyatlarının ortalama 17 bin TL, temel lise fiyatlarının ise ortalama 8-9 bin TL olduğunu anlatıyor. Bu nedenle özel lise fiyatları ortalamasının değişmiş olabileceğine işaret eden Gülan, “Temel liselerin 2018’den itibaren bazı şartları karşılaması gerekecek. Gerçek fiyat o zaman belli olacak” diyor.
Kırtasiye ürününde fiyat artışları yüzde 30'u aşabilir
Velinin cebini yakan sadece özel okul fiyatları değil. Kırtasiye ürünlerindeki artışlara bakıldığında da Eylül 2015 ile Eylül 2016 arasında çocuk kitapları, test kitapları, okul defteri, kalem, resim boyaları, yazım ve çizim kâğıdı ile diğer kırtasiye malzemelerindeki fiyat artışları ortalama yüzde 34 oldu. En çok zamlanan kategori diğer kırtasiye malzemeleri olurken, en az zamlanan ise yüzde 5.5 ile yazım ve çizim kâğıdı oldu. Bu verilerden hareketle, kırtasiye ürünlerindeki zammın yeni okul döneminde yüzde 30’u aşabileceği beklentisi hâkim.
