Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk, üç yaşındaki mülteci Aylan Kurdi’nin Bodrum’da kıyıya vuran cansız bedenine ilişkin fotoğrafın yayımlanmasını doğru bulduğunu söyleyerek, “O fotoğraf neredeyse toplumsal bir dönüşüme yol açtı” dedi. “Göçmen meselesinde korkunç olanın Almanya ve başka ülkelerin ilk başta karar verememeleri olduğunu” söyleyen Pamuk, “Almanya aldıkları göçmenlere, umarım 30-40 yıl evvel Türklere davrandıkları gibi davranmazlar” diye konuştu.
Pamuk, Türkiye’nin mülteci sorunundaki tutumunu da doğru bulduğunu söyleyerek, “kimse ilgilenmezken 2 milyon mülteciyi ağırladığını” belirtti.
Pamuk, İngiliz yönetmen Grant Gee’nin, aynı adlı kitabının ardından 2012’de açtığı Masumiyet Müzesi’nden yola çıkarak çektiği “Hatıraların Masumiyeti – The Innocence of Memories” filminin dünya prömiyeri için Venedik’e geldi. Burada DHA’dan Esma Çakır’a özel röportaj veren Pamuk, yayımlanıp yayımlanmaması konusunda tartışmalar yaşanan Aylan fotoğrafları hakkında konuştu.
Mülteci sorununun küresel bir insani krize dönüşmesini değerlendiren Pamuk, “Özellikle cinsel cinayetlerde, ırza geçmelerde fotoğraf yayımlanmasının her zaman ikinci bir anlamı oluyor, ama Aylan’ın o fotoğrafının yayımlanması iyi oldu. Bütün dünya gözlerini açtı ve bir fotoğrafın yayımlanması neredeyse toplumsal bir dönüşüme, siyasi önemli bir karara yol açtı. Yalnızca bu fotoğraf yüzünden oldu demiyorum, ama biraz insanlığın kendine gelmesi, bilgilenmesi de lazım. Eğer çekilen acılar sergilenmezse o acıları düzeltecek şeyler de yapılmıyor ne yazık ki” ifadelerini kullandı.
'Mülteci sorununda Türkiye çok haklı'
“Mülteci sorununda Türkiye çok haklıdır” diye sözlerini sürdüren Pamuk, “2 milyon insan bizdeydi ve dönüp de bakmıyorlardı. Biz de onlara çok iyi davranamıyorduk. Nitekim biz de onlara iyi davranmadığımız için, çalıştırıp parasını vermediğimiz için, kötü davrandığımız için, vatandaşlık vermediğimiz için, herhangi bir kağıt vermediğimiz için, Türkiye’de okuluna gidemediği için haklı olarak Avrupa’ya gitmek istiyorlar. Onlar daha iyi davranıyorlar ve gidiyorlar” dedi.
Ünlü yazar, “Korkunç olan Almanya ve başka ülkelerin ilk başta karar verememeleri. En son ağır insanlık trajedileri, gazetelerde yayımlanan resimler, insanların çektiği çile… Birden bire insanların kardeşliği hatırlandı. Almanya’nın aldığı kararı sevinçle karşılıyorum. Aldıkları göçmenlere, umarım 30-40 yıl evvel Türklere davrandıkları gibi davranmazlar. Onlara ‘Siz misafirsiniz, geri döneceksiniz, hadi bakalım şimdilik gelin’ demezler. Umarım onları vatandaş yaparlar ve onlar da o ülkeyi benimseyerek, mutlu yaşarlar” diye konuştu.
“Türkiye 2 milyon insan alırken ve kimse ilgilenmezken haklıydı” diyen Pamuk, “Ama şimdi Türkiye’nin üzerindeki yükü de alacağını zannediyorum” dedi.
'Niye boğulmayı göze alarak Avrupa’ya kaçıyorlar?'
Söz konusu insani krizin çözümüne ilişkin bir entelektüel olarak görüşleri sorulan Pamuk, şunları söyledi:
“Tabii ki ihtiyacımız olan şey, saydamlık, açıklık, insanlar arasındaki kardeşliği romantik sözlerle ortaya çıkarmak. Bunlar romantik sözler olarak algılanabilir, ama ben de romantik sözler söylemek istemiyorsam, ben bir romancıyım, insanların çektiği acıları anlatırım. Bunlar nasıl çözülür, kitabımın içinde varsa olur. Genel olarak iyi niyet olsun, herkes birbirine yardım etsin demek kolay. Bunlar dinlerin de bütün insanlığın felsefelerinde söylediği şeyler, ama bunları uygulamak siyasetçilerin işi.”
Pamuk, “Niye insanlar Türkiye’de durmuyor da, boğulmayı da göze alarak Avrupa’ya kaçıyorlar. Benim işim bunları düşündürtmek, ‘Şu olacak, bu olacak’ diye söylemek değil” diye ekledi.
İtalyan basınına da konuşan Pamuk, “Aylan’ın fotoğrafı entelektüellerin vereceği tepkiden daha büyük bir etki yarattı” dedi.
