ABD'de 4 büyük ilaç şirketi, ülkedeki opioid bağımlılığı krizinde rolleri olduğu suçlaması ile açılan davalar için toplam 26 milyar dolar ödemeyi kabul etti.
Covid aşısı üreten firmalardan olan Johnson & Johnson, 5 yıllık dönemde 5 milyar dolar ödemeyi teklif etti.
Anlaşma teklifi, eyaletler tarafından kabul edilirse, federal ve eyalet mahkemelerindeki yaklaşık 4 bin dava, sonuca bağlanmış olacak.
İlaç şirketlerinin, ağrı kesici ilaçların bağımlılık riskini anlatmadan pazarlayarak "opioid salgınına" yol açtığı savunuluyor.
Opioid, vücutta morfin benzeri etki gösteren kimyasal maddelere deniyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, her gün ortalama 130 Amerikalı aşırı doz opioidden yaşamını yitiriyor.
Michael Jackson ve Prince'ın de aralarında olduğu çok sayıda ünlü isim de aşırı doz ağrı kesici nedeniyle yaşamlarını yitirdi.
Davanın önde gelen hukukçularından New York Başsavcısı Letitia James, ilaç şirketlerinin 20 yıllık bir süre içinde opioid bağımlılığı yangınını körüklediğini söyledi.
Letitia James açıklamasında, "Şu andan sonra ödenecek herhangi bir tazminat ya da atılacak adım, opioide bağımlı olduğu için hayatını kaybeden yüzbinlerce kişiyi geri getirmeyecek olsa da, gelecekteki yıkımları önlemek için gerekli tüm önlemleri almalıyız" dedi.
CDC'nin verilerine göre, 2000 yılından bu yana, opioid bağlantılı ölümler yüzde 200 arttı. Bu yıllar arasında toplam 500 bin kişinin yaşamını yitirdiği tahmin ediliyor.
Dava edilen ilaç şirketlerinden McKesson, Cardinal Health ve AmerisourceBergen, ağrı kesici teslimatlarının yasa dışı kanallara yönlenmesi karşısında harekete geçmemekle suçlandı.
Johnson & Johnson firması ise opioid barındıran ilaçların reklamlarında, bağımlılık riskini önemsiz göstermekle suçlandı. Firma 2020 yılında bu ilaçları üretmeyi bıraktı.
Suçlanan 4 şirket de suçlamaları reddetti
Opioidler, vücutta morfin etkisi yapan, genelde analjezik olarak kullanılan kimyasal maddeler ve bağımlılık yapabiliyorlar.
Morfin ve kodein gibi reçeteli ilaçların yanı sıra, eroin de bir opioid.
26 milyar dolara ulaşan tazminatın büyük kısmı, opioid bağımlılığını tedavi ve önleme programlarında kullanılacak.
Ancak bu fonlardan, opioid krizinde hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödenmeyeceği belirtiliyor.
Miktar, davaların açıldığı eyaletlere, nüfusları, opiode bağlı ölüm sayıları ve yazılan opiod reçetesi oranında dağıtılacak.
Dava edilen ilaç şirketleri, yaptıkları ortak açıklamada; "opioid salgınının kişiler, aileler ve topluluklardaki etkisi noktasında derin bir endişe taşımayı sürdürdüklerini ve çözümün bir parçası olmaya devam edeceklerini" kaydettiler.
Açıklamanın devamında, suçlamaları güçlü bir şekilde reddetseler de, anlaşmanın ABD genelinde topluluklara anlamlı bir rahatlama sağlayacağını umduklarını belirttiler.
Anlaşma teklifinin eyalet savcılıkları tarafından kabul edilmesi gerekiyor. Bunun da aylar alacak bir süreç olduğu belirtiliyor. Washington eyaleti, anlaşmayı kabul etmeyeceğini açıkladı.
Opioid içeren farklı ilaçlara ilişkin de ilaç devlerine açılmış milyar dolarlık davalar devam ediyor.
