Soru: 5 yaşında oğlum var. Yemek yemede inat yapıyor. Ne yapabilirim?
Gönderen: Hatice Ş.
Cevap
Sayın Hatice Hanım,
Çocuğun yemek yemek istememesinin çeşitli nedenleri olabilir. Bu nedenlerden hangisinin ya da hangilerinin sizin için geçerli olduğuna karar vermeden önce oğlunuzun yeme düzenini gün içinde gözlemlemenizi öneririz. Örneğin, ne sıklıkla yemek yiyor, yemek tercihleri var mı, hangi zaman ve durumlarda yemek yerken sizinle inatlaşıyor gibi detaylı bir gözlem yapmanız, oğlunuzun yemek yeme konusunda yaşadığı zorluğu çözebilmenizde size yardımcı olacaktır.
Çocuğun yemek yerken inatlaşmasının olası nedenlerine bakacak olursak;
Çocuğun tabağına yiyebileceğinden fazla yemek konduğunda yemek istemeyebilir. Bu nedenle tabağına yiyebileceği miktarda koymak ve yemeğini bitirdiğinde “aferin yemeğini bitirmişsin” diye takdir etmek çocuğun bu davranışı tekrarlamasını sağlayacaktır. Başarma hissini yaşamasını sağlayacaktır.
Çocuğa zorla yemek yedirildiğinde inatlaşma olabilir. Genelde anneler çocuklarına yedirebilmek için arkalarından ellerinden tabakla giderler ya da televizyon izlerken/oyun oynarken çocuğun ağzına lokmaları vermeye çalışırlar. Bu durumda çocuk,“ Acıktığım zaman nasıl olsa annem benim yemeğimi yedirecek” diye düşünür. Zorla yedirmek yerine çocuğa yeterli zaman tanıyarak yiyebileceği miktarı tabağına koyarak masada yemesini sağlamaya çalışmanız faydalı olacaktır.
Eğer çocuğunuz yemek istemiyorsa kesin bir tavırla “eğer yemeğini yemek istemiyorsan masadan kalkabilirsin ancak yemek saatine kadar hiçbir şey yemeyeceksin” denilebilir. Bu tavrınızda kararlı ve tutarlı olmanız önemlidir. “Eyvah çocuğum şimdi aç kalacak“ diyerek bu kuralı bozarsanız oğlunuz yemek yeme alışkanlığı kazanmada güçlük yaşayacaktır.
Yiyecekler çiğneyemeyeceği büyüklükte tabağına konulduğunda da çocuk yemek istemeyebilir. Çocuğun önündeki yemek küçük parçalar halinde kesilebilir. Çocuğun kendi kendine yemek yemesine fırsat vermeli ve başarılı olduğu her an için çocuk takdir edilmelidir.
Çocuk tabağına konulan yemeğin tadını sevmediği için yemeyebilir. Ancak çocuklar bazen yararlı olsa da bazı besinleri yememekte ısrar edebilirler. Bu durumda çocuğu zorlamak yerine, yararlı besinleri çocuğa farklı şekillerde vermeyi deneyebilirsiniz. Örneğin, çocuk süt içmek istemiyorsa sütlaç yapılabilir, ya da sütten yapılan çorbalar verilebilir.
Çocuğun yorgun, uykusuz, hasta olması sebebiyle iştahı olmayabilir. Bu gibi durumlarda çocuğun yemesi için ısrar edilmemelidir. Örneğin çocuk hastalığı sırasında yeterli sıvı aldıysa (su, ıhlamur, ayran ve limonata gibi) bir iki gün boyunca az yemesi sorun yaratmaz. Zaten hastalığın bitiminde hastalık süresince kaybettiği besinleri tekrar almaya başlayacaktır.
Çocukların yemek yediği ortamı daha cazip hale getirmeye çalışabilir, masaya güzel bir örtü serilebilir, renkli peçeteler kullanılabilir.
Çocuklara masayı hazırlarken bazı sorumluluklar vererek yemek zamanını cazip hale getirmeyi deneyebilirsiniz. Kendi hazırladıkları masada yemek yemesi çocukları sevindirebilir.
Çocuğunuzla beraber yemek yapabilirsiniz. Hazırlık aşamasına katkıda bulunduğu bir yemeği yemekten keyif alacaktır.
Çocuk yemek yerken televizyon açık olduğunda televizyona dalıp yemek yemeyi unutabilir. Yemek süresince televizyonu kapalı tutmak faydalı olacaktır.
Yemek saatlerini sevilen ve huzur içinde tüm aile üyelerinin paylaşımda bulunduğu zamanlar haline getirebilmek önemlidir. Yemek saatlerini çocuğunuzla aranızda bir inatlaşmaya dönüştürmektense keyifli hale çevirmenin yollarını araştırmanızı tavsiye ederiz.
Son olarak aileden birinin yemek seçtiğini gören çocuğunuz da benzer isteklerde bulunabilir. Okul öncesi dönemde çocuklar anne baba ya da kendinden büyük kardeşlerini örnek alma eğilimindedirler. Eğer aile üyelerinden biri yemek seçiyorsa çocuk da yemek seçmeye başlayabilir. Bu nedenle çocuğun yanında “bu yemeğin tadı çok kötü”, “ben bunu hiç sevmem” gibi ifadelerden kaçınmak gereklidir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi bu saydıklarımız dışındaki nedenlerle de çocuğunuz yemek yerken sizinle inatlaşıyor olabilir. Yemek yeme konusunda yaşanan inatlaşmalar çocuğunuzla aranızdaki ilişkinin kalitesini de olumsuz yönde etkileyebilir. Eğer yemek yeme süresini uzatmak sizinle daha çok zaman geçirme ihtiyacından kaynaklanıyorsa başka yollardan da çocuğunuzla zaman geçirebileceğinizi göstermeniz faydalı olacaktır. Çocuğunuzla yemek zamanları dışında oyunlar oynayabilir, parka gidebilir, yürüyüşlere çıkabilirsiniz.
Oğlunuzla birlikte sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
