ABD’nin Chicago kentinde başlayan NATO Zirvesi'nde İttifak'ın geleceği tartışılıyor. Zirvenin başlıca gündem maddesi uluslararası güçlerin çekilmeyi planladığı Afganistan.
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, 2014'ü beklemek istemediklerini, Fransız askerlerinin bu sene sonuna kadar ülkelerine geri döneceğini açıklamıştı. Almanya gibi diğer Avrupa ülkelerinde de NATO'nun Afganistan misyonuna destek azalıyor. Ancak uzmanların bazı uyarıları var.
'Hollande'a baskı yapılabilir'
Amerikan Merkezî Haberalma Teşkilatı CIA eski yetkilisi ve Afganistan konusunda uzman Bruce Riedel, Afganistan’dan hızlı şekilde çekilmenin doğurabileceği sonuçlara karşısı uyarıda bulundu. Riedel, merkezi Washington’da bulunan Brookings Enstitüsü’nün konuyla ilgili toplantısında yaptığı konuşmada, “Sadece ve sadece çekilme planları uygun bir hızda hayata geçirilirse 2014 yılında İttifak’ın asgari beklentilerini karşılayan bir Afganistan arkamızda bırakabiliriz” dedi. Riedel, bu senenin sonuna kadar Fransız askerlerini Afganistan'dan geri çekmek istediğini ifade eden Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın açıklamasına ilişkin olarak şunları söyledi: “NATO Zirvesi'nde Fransa Cumhurbaşkanı’na Afganistan’dan hızlı çekilme planlarını uygulamaya koymaması yönünde büyük baskı yapılacağını düşünüyorum.”
Bruce Riedel, şu günlerde Afganistan’dan olumlu haberler geldiğini belirtiyor. Riedel’a göre, Afganistan geçmiş yıllara kıyasla büyük ilerleme kaydetti. El Kaide örgütünün yönetimi ciddi darbeler aldı ve Taliban da artık nüfuzunu artıramıyor. Uzman şu anda 350 bin dolayında Afgan güvenlik gücünün NATO uzmanları tarafından eğitildiğini belirterek, bu güçlerin yurt dışından gelecek askerî yardımlar olmadan 2014 yılından sonra da Taliban’ı kontrol altında tutmaya yetecek donanımda olduğuna dikkat çekiyor.
'2014'e kadar büyük değişiklik beklememeli'
Öte yandan Afgan güvenlik güçlerinin niteliğinden kuşkulu olan uzmanlar da mevcut. Merkezi Washington'da bulunan Yeni Amerikan Güvenlik Merkezi (Center for a New American Security) adlı düşünce kuruluşu için hazırlanan bir raporda bu şüpheler dile getiriliyor. Uzmanlar raporda ABD’nin, Afgan güvenlik güçlerinin eğitiminin üzerinde yeterince durmadığı, bunun yerine askerî harekâtları kendilerinin yönettiği eleştirisinde bulunuyor. Raporda Taliban’la mücadele için 10 bin dolayında Amerikan ve NATO askerine ihtiyaç duyulduğu, ancak bu görevi 2014 yılından sonra devralacak Afgan güvenlik güçlerinin bu konuda tecrübeli olmadığı ifade ediliyor. Eski CIA yetkilisi Bruce Riedel da, Afganistan’daki uyuşturucu ticareti ve yolsuzluk gibi diğer sorunlara atıfta bulunarak şu uyarıda bulunuyor: “Bu sorunların 2014 yılına kadar ortadan kalkacağını düşünen herkes bir hayal dünyasında yaşıyor demektir.
NATO tasarruf edecek
NATO Zirvesi'nin gündeminde olan konulardan biri de NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen'in "smart defense" (akıllı savunma) adını verdiği, tasarrufa dayanan model. NATO’nun Afganistan’dan çekilme planları da tasarruf kapsamında değerlendiriliyor. Zira ABD’nin Afganistan’daki askerî varlığının ülkeye yıllık maliyeti 90 milyar dolar tutarında. 2014'ten sonra bu rakamın 4 milyar 100 milyon dolar tutarında olması bekleniyor. Rasmussen tasarruf planına ilişkin olarak, "Tabii ki yerel güvenlik güçlerini desteklemek, asker konuşlandırmaktan daha az maliyetli" dedi. Afganistan’ın yanı sıra NATO’nun tasarruf etmesini sağlayacak diğer projelerin de zirvede ele alınması bekleniyor.
(Deutsche Welle Türkçe)
