T24 Dış Haberler
Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesiyle ülkeyi terk edenlerden Afganistan Merkez Bankası Başkanı Ajmal Ahmady, vilayet merkezlerinin bir bir ele geçirilmesinden Kabil'in düşüşüne, hükûmet yetkililerinin hızlıca ülkeyi terk etmesinden Kabil Havalimanı'ndaki kaosa, yaşadıklarını anlattı.
Twitter üzerinden 18 tweetlik bir açıklama yapan Afganistan Merkez Bankası Başkanı Ahmady, Kabil'in düştüğü pazar gecesi, havalimanındaki kaos arasında bir askeri uçağa binebildiğini anlattı. Ahmady, Kabil'in düşüşüne ilişkin "Böyle bitmek zorunda değildi. Afgan liderliğinin plansızlığından tiksindim. Onları, başkalarını bilgilendirmeden giderken gördüm. Saray'a herhangi bir tahliye planı olup olmadığını sorduğumda, yedi yıllık görevin ardından sessizlikle karşılaştım" ifadelerini kullandı.
Ahmady, 18 tweetle yaşananları şöyle anlattı:
1- Afganistan'da hükûmetin düşüşü çok hızlı ve eksiksizdi, kafa karıştırıcı ve anlaşılması zordu. İşte olaylar Merkez Bankası Başkanı olarak, benim gözümden şöyle gerçekleşti:
2- Kırsal bölgelerin çoğunluğu geçen aylarda Taliban'ın kontrolüne geçmiş olsa da ilk vilayet merkezi sadece bir hafta iki gün önce düştü.
6 Ağustos Cuma günü, Ziranj düştü. Sonrasındaki altı günde çoğunlu kuzeyde olmak üzere, birkaç vilayet daha Taliban'ın eline geçti.
3- Taliban'a karşı mücadele etmeme emrinin yukarıdan geldiğine dair söylentiler vardı. Bu söylentiler Atta Noor ve Ismael Khan tarafından tekrarlandı. İnanması zor ancak Afganistan Ulusal Güvenlik Güçleri'nin (ANSF) üslerini neden bu kadar hızlı terk ettiğine ilişkin şüphe kaldı. Açıklanmamış bir şeyler var.
4- Döviz kuru oynaklığı ve diğer göstergeler kötüleşti ancak Merkez Bankası, son hafta içinde makroekonomik ortamı sabit tutmayı başardı.
5- Normal toplantılarıma katıldım, Gazne sabah düştü. İşten çıktım ve eve vardığımda Herat, Kandahar ve Badgis de düştü. Helmand da ağır saldırı altındaydı.
6 - Cuma günü, kötüleşen duruma bağlı olarak dolar sevkiyatı yapılmayacağını bildiren bir telefon aldım. İnsanlar, cuma günü kaçtığıma ilişkin söylentiler yaydı. Cumartesi günü, Merkez Bankası piyasaya daha az döviz temin etmek durumunda kaldı, bu durum da paniği artırdı.
7 - Döviz sabit 81'den neredeyse 100'e fırladı sonra yeniden 86'ya indi. Cumartesi günü, bankaların ve döviz bürolarının insanları sakinleştirmesi gerektiğine ilişkin toplantılar yaptım. Bunun Kabil düşmeden bir gün önce yaşandığına inanamıyorum.
8- Cumartesi gecesi ailem beni arayarak hükûmetin çoğunun çoktan kaçtığını söyledi. Şaşkındım. Bir güvenlik incelemesi, Taliban'ın Kabil'e 36 saat içinde ulaşacağını ve Kabil'in 56 saat içinde düşeceğini öngörüyordu. Endişelendim ve önlem olarak pazartesi günü için bilet aldım.
9- Pazar günü işe başladım. Sabah boyunca gelen haberler giderek endişe verici hale geliyordu. Bankadan ayrıldım ve yardımcılarımı görev başında bıraktım. Personelimi orada bıraktığım için çok kötü hissettim. Havalimanına vardığımda Mohaqeq, Rahmani, Massoud gibi çoğunun çoktan orada olduğunu gördüm!
10- Bakanlar ve başkaları Fly Dubai ve Emirates'ten uçuşlarını bekliyordu. İkisi de iptal oldu. Kendime pazar akşamı 19.00 için Kam Air'den bir bilet aldım. Sonra olan oldu: Cumhurbaşkanı gitmişti.
11- Benim uçuşumun da iptal olacağını ve kaos çıkacağını biliyordum. Beklendiği üzere personel ve askerler görev yerlerinden ayrıldı. Herkes Kam Air uçuşunun kapısına koşmaya başladı. 100 koltuklu uçakta 300'den fazla yolcu vardı. Uçağın yakıtı da pilotu da yoktu. Kalkabilmeyi umuyorduk.
12- Uçaktan çıkmaya karar verdim ve başka bir askeri uçak gördüm. Etrafı, uçağa binmeye çalışan insanlarla doluydu. Güvenlik güçleri insanları geri tutmaya çalıştı ve büyükelçilik çalışanlarını bindirdi. Bir acele vardı. Ateş edildi. Bir şekilde yakın iş arkadaşlarımdan biri beni uçağa bindirdi.
13- Böyle bitmek zorunda değildi. Afgan liderliğinin plansızlığından tiksindim. Onları, başkalarını bilgilendirmeden giderken gördüm. Saray'a herhangi bir tahliye planı olup olmadığını sorduğumda, yedi yıllık görevin ardından sessizlikle karşılaştım.
14- Son günlerde yalnızca Taliban'a bağlı risklerden değil, emir komuta zincirinin olmadığı durumdaki geçiş döneminden korktum. Cumhurbaşkanı'nın gittiği duyurulduğu andan itibaren kaosun başlayacağını biliyordum. Bir geçiş planı olmadan buna sebep olduğu için onu affedemem.
15- Bugüne kadar onları eleştirmedim, önemli isimler Fazly ve Mohib görevleri için çok tecrübesizdi ve Cumhurbaşkanı'nın başarısızlığıydı.
16- Bugün, Kabil Havalimanı'nda durum çok daha kötüye gitmiş görünüyor.
17- Yardım taleplerine destek olmaya çalışacağım ancak benim havalimanındaki kişisel tecrübemi göz önünde bulundurunca, bu desteğin sınırlı olacağı anlaşılıyor.
18- Endişelenmem için bir neden var mıydı? İşte bana gönderilen bir mesaj: "Taliban geldi ve seni arıyor. Merkez Bankası Başkanı Ajmal Ahmady'i soruyorlar" Kişisel görüşleri ne olursa olsun benim kişisel düşmanlarım da vardı. Ya da yalnızca beni karşılamak istemişlerdi.
